Кесілетін орманды жаппай кесiп өңдеу сұлбалары

а) кеспеағаштарды кесiп, өңдеу жұмысы сүйретпелердi (волок), омарталарды, өңдеу және тиеу алаңшаларын белгiлеп алған соң ғана жүргiзiледi;

б) омартаның енi трактормен тасымалдағанда сүрекдiңнiң бiр жарым биiктiгiнен аспауы тиiс, бұл ағаштарды ұшымен сүйретпеге 45-тан асырмай бұрышпен құлатуды қамтамасыз етедi;

в) тасымалдау кезiнде трактор жүрiсi мен қайта айналуы тек сүйретпелерде ғана iске асырылады. Бұл талаптан аздаған ауытқулардың өзi кесілетін ормандағы өскiннiң құруына әкелiп соғады.

Кесілетін орманда алдын-ала табиғи жаңарту қарастырылмағанда, оларды кесiп өңдеу үшiн тік-таспа әдiсiнiң екi сұлбасын, яғни, таспаларды сүйретпеге параллель және оған бұрышпен орналастыру арқылы қолдануға болады. Мұнда өскiндi сақтау қарастырылмайды.

Бiрiншi сұлба бойынша (2.1, а-сурет) енi 45-50 метр омарта әрқайсысының енi 5-8 метр болатын 6-7 таспаға бөлiнедi. Омартаны кесiп өңдеу ең алыс шетiнен басталады. Таспадағы ағаштарды тасымалдау бағытына қарама-қарсы жаққа, сүйретпеге 45-60 бұрышпен құлатады. Ағаш құлатушының бiр рет кiру жолының ұзындығы орманның 1 га-дағы қорына, таспаның енi мен трактор рейсiнiң ағашты алып шығу мөлшерiне байланысты болады. Трактор бiр текше ағаштарды терiп және пакет құрау үшiн қажет болғанда, сүйретпеден таспаға шығады. Ағаштарды тасымалдау дiңнiң ең төменгi бөлiгi (түбірі) арқылы жүзеге асырылады. Осы тәсiлдi қыста жұқа қар түскенде, ал жазда тасымалдау қабiлетi жоғары орман жолында қолдану ұсынылады.

а – тік-таспа тәсілі; б – сүйретпеге бұрышпен орналасқан таспа тәсілі.