Дайындаған: "Бурабай" республикалық оңалту орталығының орта мектебінің мұғалімі

жүктеу/скачать 13,81 Kb. Дата 02.02.2017 өлшемі 13,81 Kb. #8510 түрі Сабақ

Бұл бет үшін навигация:

• Аl Ғе Са Nа К Мg Ті басқа Ме Мn Ва Sr
• Темірдің оттекпен әрекеттесуі
• Темірдің хлормен әрекеттесуі
• Темірдің күкіртпен
• Күрделі заттармен әрекеттесуі
• Fe3+ + 3KCNS → Fe(CNS)3 + 3K+
• Fe2O3 + 2Al =

Дайындаған: "Бурабай" республикалық оңалту орталығының орта мектебінің мұғалімі Лепесбаева Сандугаш Кайратовна Сабақ тақырыбы: Темір Сабақ мақсаттары: Темір мысалында қосымша топша элементтеріне сипаттама беруге үйрету. Темірдің құрылысы мен қасиеттерінің тікелей байланысын табу. Оқушылардың қызығушылығын дамыту. ХИМИЯ Сабақ жоспары: Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы Табиғатта кездесуі Физикалық қасиеттері Химиялық қасиеттері Өнеркәсіпте алынуы Қолданылуы Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы ТЕМІР Next Темір – d-элемент. Темірдің валенттік электрондары сыртқы s-электрондар және сырттан санағанда екінші деңгейдегі d-электрондар болып табылады, сондықтан ол ауыспалы тотығу дәрежелерін көрсетеді. Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы Next Электрондық формуласы Графиктік формуласы Периодтық жүйедегі орны және атом құрылысы Темір химиялық реакцияларда 2 немесе 3 электрон беріп, өзінің тұрақты қосылыстарында +2 және +3 тотығу дәрежелерін көрсетеді: Fe0 – 2ē → Fe2+ Fe0 – 3ē → Fe3+ Темірдің тотығу дәрежесі +6 (K2FeO4 – калий ферраты) болатын тұрақтылығы төмен қосылыстары белгілі. Back Табиғатта кездесуі Аl Ғе Са Nа К Мg Ті басқа Ме Мn Ва Sr Металдардың жер қыртысында таралуы (%) Next Табиғатта кездесуі Темір метеорит Next Ғарыштан түсетін метеориттер, негізінен темірден тұрады. Сондықтан ерте заманда темірді «аспан» немесе «жұлдыз» тасы деп атаған. Темірдің табиғаттағы қосылыстары Fe FeS2 Пирит (темір колчеданы)‏ FeCO3 Сидерит Fe2O3*3H2O Лимонит (күрең темір тас)‏ Fe3O4 (магнитті темір тас)‏ Fe2O3 (қызыл темір тас)‏ Next Қазақстанның пайдалы қазбалары Next Ересек адамның денесінде 4-5 г темір бар Темірдің биологиялық рөлі Қандағы гемоглобин (3г) Миоглобин – бұлшықет нәруызы (0,3-0,6 г) Темірі бар ферменттер (0,4-0,7 г) Темір қорлары: бауыр, өт, бүйрек (0,5 г) Next Back Темірдің биологиялық рөлі Байланысқан күйдегі темір көптеген тағамдық өнімдерде: қара нан, картоп, алма, өрік, жанғақ және т.б. кездеседі Физикалық қасиеттері Темір – жылтыр, күміс түстес ақ металл, оның тығыздығы – 7,87 г/см3. Балқу температурасы жоғары – 15390С. Темір иілімді, магниттелетін және оны жоғалтатын қасиеті бар. Электр тоғын және жылуды жақсы өткізеді. Back Химиялық қасиеттері Fe Бейметалдармен әрекеттесуі: Cl2 S O2 Ылғал ауада тат басуы Күрделі заттармен әрекеттесуі: су қышқыл тұз Next Химиялық қасиеттері Fe Тотығу дәрежесі +2: S НCl, H2SO4 тұз Тотығу дәрежесі +2, +3: Next Тотығу дәрежесі +3: Cl2 HNO3 O2 Н2O Химиялық қасиеттері Темірдің оттекпен әрекеттесуі: Fe + O2 = Fe3O4 (FeO*Fe2O3)‏ 3 2 Next Химиялық қасиеттері Темірдің хлормен әрекеттесуі: Fe + Cl2 = FeCl3 2 3 2 Next Химиялық қасиеттері Next Темірдің күкіртпен әрекеттесуі: Fe + S = FeS Химиялық қасиеттері Ылғалды ауада тат түзеді: 4Fe + 2H2O + 3O2 = 4Fe(OH)3 Next Химиялық қасиеттері Next Күрделі заттармен әрекеттесуі: Қатты қыздырылған темір су буымен әрекеттеседі: Fe + H2O = FeO + H2 Концентрлі азот және күкірт қышқылдарында темір енжарланады, өйткені ерімейтін қосылыстардың қорғағыш қабатшасымен қапталады. Сұйылтылған азот және күкірт қышқылдарымен әрекеттесіп, темір тотықсызданады: Fe + 4HNO3(сұйылт.) = Fe(NO3)3 + NO + 2H2O Fe + H2SO4(сұйылт.) = FeSO4 + H2 Темір белсенділігі төмен металдарды олардың тұздарынан тотықсыздандырып, ығыстырып шығарады: Fe + CuCl2 = FeCl2 + Cu Темірдің маңызды қосылыстарын анықтау Fe+2- ионына сапалық реакция Fe+2 Fe+3 2Fe2+ + K4[Fe(CN)6] → Fe2 [Fe(CN)6]↓ + 4K+ калий тетрацианоферраты темір тетрацианоферраты Fe+3- ионына сапалық реакция Fe3+ + 3KCNS → Fe(CNS)3 + 3K+ калий тиоцианаты темір тиоцианаты көк тұнба қан қызыл ерітінді Back Өнеркәсіпте алынуы Темірді 2 түрлі әдіспен алуға болады. Пирометаллургиялық әдіс: Сутекпен тотықсыздандыру Fe2O3 + 2Al = FeO + H2 = Көміртек (II) оксидімен тотықсыздандыру Fe3O4 + 4СО = Алюминотермиялық әдіс: Fe + H2O 3Fe + 4СО2 2Fe + Al2O3 Back Қолданылуы Магниттер Шойын және болат Темір Қыздырғыш элементтер Электрсымдар Next Ат әбзелдері. Құрамы: темір, күміс және т.б. Ұзындығы – 24 см. XI ғасырда жасалған Next Темірден жасалған қайшы. Ұзындығы – 15,5 см. XIV ғасырдың екінші жартысы Next Темірден жасалған балта. Ұзындығы – 16 см. ХІ ғасыр Next Темірден жасалған құлып. Ұзындығы – 8,5 см. ХІІ ғасыр. Next Темірден жасалған әр түрлі қару-жарақтар. Х – ХІІ ғасырлар Next Темірден жасалған кілттер. ХІ– ХІІ ғасырлар Үйге тапсырма: § 40 №8 (жазбаша) “Темір “ тақырыбы бойынша кроссворд құрастыру Назарларыңызға рахмет! жүктеу/скачать 13,81 Kb. Достарыңызбен бөлісу: