- үйкелс бұрышы.
1 - өте жақсы жағдайда - = 0,8 - 0,85.
2 - орташа жағдайда - = 0,7 - 0,8.
3 - төменгі жағдайда (шойын дөңгелек) - = 0,6 - 0,7.
Червяктың көтерілу бұрышының өсуіне байланысты, оның п.ә.к. арттыруға болады. Оптимал көтерілу бұрышы 45 Кіріс саны Zч =u + 4.
Жұмыс аумағы Л
Сурет-9
Тiстердiң айқасып қалуынан және тозуынан червяктi берiлiстiң бетi бұзылады. Сондықтан олардың жұмыс iстеу қабiлеттiлiгi нашарлайды да пайдалы әсер коэффициентi төмендейдi.
2.4.3 Ілінісу кезінде түсетін күштер
Червякты берілісті қиғаш тісті цилиндрлі беріліске ұқсас, тек червякты берілісте бас нормаль -үйкелс бұрышына ығысқан.
1. Червякты берілісте әсер ететін шеңберлік күш P шама жағынан осьтік күшке Q тең болады.
Мұнда: М - червяктағы айналтырушы момент.
2. Дөңгелектегі осьтік күш - P шама жағынан червяктағы осьтік күшке Q тең болады.
Мұнда: М - дөңгелектегі айналтырушы момент.
3. Червяктағы радиаль күш -R шама жағынан червяк дөңгелегіндегі радиаль күшке -R тең болады.
Червяк пен червяк дөңгелегіндегі осьтік күш бағыты червяктың айналу бағытына және винт сызығының бағытына байланысты.
2.4.4 Червякты жұптың материалдары. Материалдар берілістің жұмыс істеу шартына байланысты таңдап алынады. Червяктерді көлесдік немесе беттік шынықтырудан өткен, қаттылығы HRS 45...55-ке дейін жететін 45,40Х, 40ХН маркалы болаттардан жасайды. Оларды төзімділігі ерекше, қаттылығы жоғары (HRS 58...63), шынықтырудан өткізілген , цементтелген 15Х, 20Х, 20ХНІ, 18ГГ маркалы болаттардан да жасайды.
Қосымша берілістерде және червяктерді ажарлауға арналған технологиялық жабдықтар жоқ кездерде жақсартылған және бірқалыпқа келтірілген червяктер қолданылады.
Ал червяк дөңгелектерінің немесе олардың тәжісінің материалы сырғанау жылдамдығына байланысты алынады.
Егер = 5...30 м/с болса, червякті дөңгелектердің тәжісі қалайыланған қоладан жасалады, ал сырғанау жылдамдығы орташа болған жағдайда алюминий мен темір қосылған қолалар қолданылады (А9Ж4), бұл кезде HRS 45-тен төмен болмауы қажет. <2м/с жне червяк дөңгелектерінің диаметрлері үлкен болса, онда СЧ15, СЧ18 және СЧ21 маркалы шойындардан жасалады.
Егер Vс < 6 м/с болған жағдайда аллюминий мен темiр қосылған қолалар, диаметрлерi үлкен болса олар С4 15-32, С4 18-36, С4 21-40 маркалы шойындардан жасалады Берiлiстiң жұмыс iстеу шартына байланысты червяктарды 45,40Х, 40ХН маркалы болаттардан жасайды, ал червяк дөңгелектердiң немесе олардың тәжiсiнiң материалы сырғанау жылдамдығына байланысты алынады.