Деңгей бастауыш білім (1-4 сыныптар), оқу ұзақтығы жыл



Дата07.02.2022
өлшемі20,29 Kb.
#93955
Байланысты:
12 жылдық оқу


Қазіргі ғаламдану заманында еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуы, индустрияның қарыштап өсуі, әлемдік деңгейге көтеріліуге бет бұруы кезеңіндегі ұлттық мәдени- тарихи, рухани құндылықтарымызды бойына сіңірген азаматтарға қоғамның сұранысының өсуі мектептерде жас ұрпақ бойына ұлттық құндылықтарды сіңіре отырып, білім жетістіктерін өркениетті елдердің білім деңгейіне көтеру қажеттілігін алға тартады.1997 жылы Қазақстан Дүниежүзілік білім беру кеңістігіне қосылу туралы Лиссабон конвенциясына қол қойды. Қазақстанның білім беру тәжірибесі әлемдік білім беру кеңістігіне интеграциялануға бағытталған, өйткені 12 жылдық білім беру жүйесі Еуропалық біліктілік шеңберінің 4 деңгейіне қол жеткізуге болады. Білім беру Қазақстанның 2020 жылға дейінгі Стратегиясының маңызды басымдықтарының бірі болғандықтан, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі қазіргі кезде эксперименттер жүргізіліп жатқан үш деңгейден тұратын 12 жылдық білім беру жүйесін ұсынады:

  • 1 деңгей - бастауыш білім (1–4 сыныптар), оқу ұзақтығы 4 жыл;

  • 2 деңгей - негізгі орта білім (5-10 сыныптар), оқу ұзақтығы 6 жыл;

  • 3 деңгей - мамандандырылған білім (11-12 сыныптар), оқу ұзақтығы 2 жыл.

Қазақстанда 12 жылдық білім беру жүйесін енгізу үшін барлық жағдайлар жасалып жатыр, оның негізгі қағидалары «Қазақстан Республикасында 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасында» талқыланады. Қазіргі әлемде білім беру жүйелерінің негізгі сипаттамалары халықтың мәдениеті, білімі мен кәсіби біліктілігінің деңгейіне қойылатын талаптар, үздіксіз білім беру жүйесін қалыптастыру және жалпы орта білім беру жүйесінде оқу ұзақтығын арттыру болып табылады.
12 жылдық білім беру жүйесінің мақсаты - білімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру, сапалы білім беруді дамыту, бәсекеге қабілетті, жетекші елдердің қатарына кіру, шығармашылық, мобильді, табысты, физикалық және рухани дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру, баланың дамуы үшін салауатты білім беру ортасын құру, болашақ ұрпақтың бойында белсенді азаматтық позицияны қалыптастыру, патриоттық сезімді, жоғары адамгершілік және көшбасшылық қасиеттерді дамыту. Бұл мақсатқа жетуде білім беру жүйесінің өзін-өзі жетілдіруі маңызды рөл атқарады.
Қазіргі кезде 12 жылдық білім беру жүйесіне көшу проблемасы білім беру саласындағы маңызды және өзекті мәселелердің бірі болып табылады. 12 жылдық білім беру жүйесіне көшуімен әлемдік білім беру кеңістігінің талаптарына сәйкес жаңа білім беру моделі құрылады, мектеп оқушылары жаңартылған білім беру мазмұны бойынша оқытылатын болады. Егер 11 жылдық білім беру жүйесінде балалар мектепке 7 жастан бастап баратын болса, 12 жылдық білім беру жүйесіне ауысқан кезде бала 6 жастан бастайды. Орта мектепті бітірген кезде балалар 16-17 жаста болады. 12 жылдық білім беру жүйесінің жағдайында оқу ұзақтығының ұлғаюына байланысты мектеп оқушыларының оқу жүктемесі төмендейді, бұл мектеп оқушыларына түрлі курстарға, спорт секцияларына, қосымша дайындық курстарына баруға мүмкіндік береді, мектеп оқушыларын кәсіби даярлау мәселесі шешіледі, жаңа педагогикалық технологиялар мен әдістерді қолдану мүмкіндігі артады. 12 жылдық білім беру тек осы жүйені ғана емес, сонымен қатар білім беру мазмұнын мектеп оқушыларының жас, жеке, психологиялық және шығармашылық қабілеттеріне сәйкес жаңартуды қажет етеді.Осыған байланысты Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі мектептегі білім берудің құндылықтарын (құрметтеу, ашықтық, ынтымақтастық, қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік, мемлекеттік жалпыға міндетті бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің 12 жылдық білім беру стандарттарын бекітті), мектептен «шығу» кезіндегі білім беру нәтижелері (білімді шығармашылықпен қолдану, сыни тұрғыдан ойлау, зерттеу жұмысы, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану, коммуникативті қарым-қатынас әдістерін қолдану, топта және жеке жұмыс), білім берудің әр деңгейі үшін білім мазмұны барлық пәндер бойынша 2015 ж. 1-сыныптан бастап жаңартылған оқу жоспары), білім беру үдерісін ұйымдастырудың ерекшеліктерін көрсете отырып, оқыту нәтижелерін бағалау жүйесі (критериалды бағалау), оқу жоспары, оқу бағдарламасының міндеттері, үштілділік саясатын жүзеге асыру, пәнге ұйымдастырушылық талаптардың сипаттамасы, пәнге деген педагогикалық тәсілдер, мәдениеттер мен пікірлердің алуан түрлілігіне құрметпен қарауды қалыптастыру және пән бойынша коммуникативті дағдыларды дамыту, технологияны қолдану құзыреттілігі, пән бойынша бағалау тәсілдері, бағдарлама мазмұнының реттілігі ).
Бүгінгі нарық заманы бізден бәсекеге қабілетті болуымызды, дамыған отыз елдің қатарынан көрінуіміз үшін білімді де озық ойлы азаматтарды тәрбиелеуімізді талап етеді. Әлемдегі жоғары дамыған елдердің санатына енуді көздеген халықтың басты мақсаты да сауатты ұрпақ тәрбиелеу. Сауатты ұрпақ тәрбиелеу дегеніміз өз ана тілінде еркін сөйлей алатын, оны терең меңгерген ұрпақ. Мемлекеттік тілді және басқа тілдерді үйрену арқылы балалар мен жастардың әлем және ұлттық мәдениетті игерулеріне, өз халқы мен басқа халықтардың дәстүрлері мен мәдениетін зерттеуіне және қабылдауына жағдай жасау керек, яғни поли мәдениетті тұлға қалыптастыру керек.«Елу жылда ел жаңа...» демекші, еліміз тәуелсіздікке қол жеткізгеннен бері әлемнің көптеген дамыған елдерімен мәдени, экономикалық, саяси және әлеуметтік жағынан байланыс жасап келеді. Бұл қатынастардың оң нәтижелі болуы, ел мен елдің, халық пен халықтың өзара ынтымақтастығы, өзара түсіністігі, яғни тіл білуіне байланысты.
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев Қазақстандағы тілдердің үш тұғырлығы туралы ойды алғаш рет 2006 жылы Қазақстан халқының Ассемблеясында айтқан. 2007 жылғы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан»жолдауында Елбасы «Тілдердің үш тұғырлығы» мәдени жобасын кезендеп іске асыруды ұсынды.Тілдердің үш тұғырлығы идеясында Елбасы оған нақты анықтамасын берген, қазақ тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі – ұлтаралық қатынас тілі, ал ағылшын тілі – жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі. Елбасының 2011 жылғы «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз!»атты жолдауында 2020 жылға дейінгі еліміздің әлеуметтік – экономикалық дамуының нақты жоспарын айқындап берді.Елбасының бұл жоспары Қазақстанның әлемдік дағдарыстың қашан аяқталуын күтпей өзіндік даму стратегиясын алдын ала белгілеуі деп айтар едім. Президентіміз тек экономиканы ғана емес, сонымен қатар ғылым мен білім, денсаулық сақтау салаларын барынша дамытуға көп көңіл бөлгендігін ерекше атап өтті. Осы жолдауда білім мен ғылымның модернизациясын жалғастыру қажеттігін меңзеді. Сонымен қатар Нұрсұлтан Әбішұлы: “Мектептерге ағылшын тілінен шетелдік оқытушыларды тарту қажет. Кез келген орта мектептің балаларға ең жоғары деңгейде шет тілін оқып үйренуіне жағдай жасайтындай дәрежеге қол жеткізуіміз міндет” - деп етекше атап көрсеткен. Білім министрі 2019 жылға дейін елімізде үш тілді білім беруге көшуде еш кедергі болмауы керек деп санайды. 2019 жылға дейін жоғары сыныптарды осы жүйеге көшіретінін айтты. Бір айта кететіні, мектепте жоғары сыныптарға техникалық мамандықтар пәнін ( химия, физика,биология,информатика) ағылшын тілінде өткізе отырып, оқушының әлемдік оқудағы үдерістерге ықпалдасуына жағдай жасайтынын тілге тиек етті.
Ағылшын тілі – бүгінгі заманымызды кілті, ақпараттық технологияның, компьютер технологиясының кілті деуге болады.Бүгінгі әлемде мыңдаған адамдар шетел тілін, соның ішінде ағылшын тілін жұмыста немесе оқуда пайдаланады және ана тілі ретінде меңгереді. Қазіргі заманда ағылшын тілі «21 ғасырдың»,халықаралық бизнес, қазіргі ғылым мен технологиялар тілі мәртебесіне ие болды. Ағылшын тілін оқып – үйренемін деушілердің саны күннен – күнге көбеюде.. Шет тілін, соның ішінде ағылшын тілін мектеп қабырғасынан бастап жоғары оқу орындарында оқыту. Казіргі уақытта,ағылшын тілін меңгерудің талабы жоғары болғандықтан, ағылшын тілін тереңдетіп үйренуге арналған арнайы мектептер, гимназиялар, колледждер көптеп ашылуда.
Үштілді оқыту – жас ұрпақтың білім кеңістігінде еркін самғауына жол ашылатын, әлемдік ғылым құпияларына үңіліп, өз қабілетін танытуына мүмкіншілік беретін бүгінгі күннің ең басты қажеттілігі. Қарапайым тілмен айтқанда, қазақ тілді дамыту керек, орыс тілін қолданамыз және ағылшын тілін үйренеміз.Үштілділік — нақтытұлға,ұжым,халықтын белгілі бір қоғамда қарым-қатынас үдерісінде қажет болған жағдайда үштүрлі тілді алма-кезек қолдану құбылысы.

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет