108)Дәрілік өсімдіктердің құрамындағы флавоноидтер, иілік заттар жайында баяндаңыз Флавоноидтар – латынның “флавиум” – сары деген сөзінен алынған. Негізінен түрлі химиялық қосылыстардан тұратын фенолды заттар. Көпшілік флавоноидтар бактерицидтік, жараны жазу үшін қолданылады. Сондай-ақ ағзадағы радиоактивті заттарды шығаруға да қолданылады. Залалсыз бояғыштар негізінде тамақ өнеркәсібінде көп қолданылады. Иілік (дубильді) заттар – теріні қатайту, сапасын көтеру мақсатында қолданылады. Өсімдіктерде 10-20%, кейде 70%-ке дейін кездеседі екен. Медицинада жараның үстінің тез бітуі үшін және олардың сілемейлі қабатына микроағзалардың түспеуі үшін қолданылады. Кей түрлері улануға қарсы да қолданылады.
109)Дәрілік өсімдіктердің құрамындағы кумариндер, эфир майлары, стероид жайында баяндаңыз Кумариндер – алғаш рет кумарин Оңтүстік Америкада өсетін кумаруна ағашынан (Dipterix odorata) алынған. Ең негізі – кумарин ядросы. Жарықта түсін өзгертетін қасиеттері бар. Медицинада ағзаның өсуіне, қатерлі ісіктің алдын алуға, антибиотиктік қасиеттерімен пайдалы. Эфир майы – ұшқыр, иісті зат, өсімдіктерден алынады. Сезім мүшелеріне тез әсер етіп кейде оң, кейде кері әсер етуі мүмкін. Медицинада дезинфекциялау, бактерицидтік қасиеті және қақырық түсіру үшін пайдаланады, бүйрек пен зәр шығару ағзаларын қоздырады. Көбінесе басқа иісті басу үшін қолданылады. Стероидтар — химия табиғаты жағынан изопринойдтарға жататын органикалық қосылыстар классының стероид микроағзаларында, өсімдіктерде және жануарларда гормондар, немесе тағыда басқа биологиялық реттеуші заттар түрінде кездеседі. Стероидтардың барлық түрі дерлік кристалл заттар, оптикалық активті және органикалық ертінділерде жақсы ериді.
110)Дәрілік өсімдіктердің құрамындағы тритерпен, витаминдер мен тұтқыр заттар жайында баяндаңыз Дәрілік өсімдіктердің емдік қасиеті олардың құрамында стероид, тритерпен, алкалоид пен гликозидтердің, витаминдердің, эфир майлары мен тұтқыр заттар сияқты әртүрлі химиялық қосылыстардың болуына байланысты болады. Триттерпендер үштен тұратын химиялық қосылыстар класы терпен С молекулалық формуласымен бірліктер30H48; олар сондай-ақ алтыдан тұрады деп ойлауға болады изопренді қондырғылар. Жануарлар, өсімдіктер мен саңырауқұлақтар үш триперпенді, соның ішінде шығарады сквален, барлығының ізашары стероидтер. Витаминдер– ағзаның қалыпты тіршілік етуі үшін азғана мөлшерде қажет химиялық құрылысы әртүрлі заттар тобы. Витаминдердің бірқатары ферменттік жүйелердің қатарына кіреді және тірі жасушада өтетін химиялық немесе фотохимиялық үрдістердің биологиялық катализаторлары болып табылады.
