Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd

5 -Т А Р А У
Касс: 
Эрине. Мен тузакка тYCкендеймiн, ce6e6i штапта материал калай бершсе,
мен дэл солай Yйретуiм керек. Калай десек те, мундай угымдарды бала- 
лардын жаксы бiлетiн затымен байланыстырып Yйретудi де байкап керген 
дурыс болар.
Акпаратты ендеу теориясы адамдардын 
коршаган ортада болып жаткан окига- 
ларды кабылдауын, сактауын, оны Yйре- 
ну ушш кодтауын, жана бiлiмдi жадтагы 
бiлiммен байланыстыра отырып, жад- 
та сактап, кажет кезде оны еске ту ар ш
отыру процесш зерттейдi (Mayer, 2012; 
Shuell, 1986). Бул теориянын CYЙенетiн 
негiзгi кагидасы мынадай: «Адамдар -
акпаратты ендеушшер. Ал сана - акпа­
ратты ендейпн жYЙе. Таным бiрнеше 
менталдык процестен турады. Оку/окы- 
ту менталдык бейнеш игерудi бiлдiредi» 
(Mayer, 1996, р.154).
Ацпаратты вцдеу
б£р тана теориядан 
турмайды. Бул - танымдык окиталардын 
орын алуы мен аткарылуын зерттейтiн 
теориялык кезкарастарга берiлген жал- 
пы атау. Кейбiр теориялар жешнде осы 
тарауда сез болганымен, басымдыкка ие 
б£р тана теория деген жок. Зерттеушiлер 
де казiргi теориялардын барлык аспекп- 
лерiмен келiсе бермейдi (Matlin, 2009). 
Ол, б£р жагынан, коммуникация, техноло­
гия, нейрогылым сиякты салалардагы же- 
тiстiктердiн акпаратты ендеуге тигiзетiн 
эсерiне байланысты болуы мумкш.
Бурынырак акпаратты ендеуге ка- 
тысты зерттеулер зертханаларда жYргi- 
з ^ м е н катар, кебiне кездiн козгалысы, 
аныктау жэне еске тYсiру уакыты, т т р -
кендiргiшке кенiл аудару, ес пен санада- 
гы кедергiлер сиякты мэселелермен ай- 
налысып келдi. Одан к е т н п зерттеулер 
оку/окыту, сана, проблемаларды шешу, 
визуалдык жэне есту аркылы кабылдау, 
танымдык даму жэне жасанды интеллект 
сиякты мэселелердi зерттедi. Зерттеуге 
кажеттi эдебиеттердiн кептiгiне карамас- 
тан, акпаратты ендеу кагидаларын бiлiм 
беру саласында, атап айтсак, оку жоспа-
рын жасауда, бiлiм беру тэсшдерш карас- 
тыруда сол кYЙiнде колдана салу мYмкiн 
емес. Алайда бул акпараттык ендеудiн 
бiлiм беруге еш катысы жок дегендi бш- 
дiрмесе керек, бул - кейбiр эдiстердi элi 
де жетiлдiре тYCкен жен деген сез. Казiргi 
кезде зерттеушшер акпаратты ендеу ка­
гидаларын оку, математика, гылым сияк­
ты б ш м беру салаларында кептеп колда- 
на бастады, сондыктан олар зерттеулер 
Yшiн элi де кунды болып кала беруде. 
Тараудын басында муFалiмдер акпаратты 
ендеу процес Yшiн аса мацыздылыкка 
ие магына мэселесiн талкылады.
Бул тарауда акпаратты ендеуге ка- 
тысты болжамдар, кейбiр тарихи фак- 
торлар, ерте кездегi акпаратты ендеу Yл- 
гiлерi туралы сез болады. Тараудын кеп 
белiгi зейiн, тYЙсiк, оперативт жад жэне 
узакмерзiмдiк жадта сактау сиякты про- 
цестердi камтитын казiргi Yлгiлердi си- 
паттауга арналады. 6-тарауда бул мэселе 
эрi карай жалгасады жэне онда узакмер- 
зiмдiк жадтагы акпаратты еске туарумен 
катар, бейне, трансфер сиякты мэселелер 
камтылады.
Бул тарауды аяктаган кезде сiздер:
■ акпаратты ендеудщ манызды бол- 
жамдары мен тарихи факторлар- 
дын вербалды бiлiм алу, гештальт 
теория, ешжакты есте сактау Yлгiсi 
жэне ендеу денгей сиякты казiргi 
теорияларга эсерш талкылау;
■ казiргi акпаратты ендеу Yлгiсiнiн 
зейiн, тYЙсiк, оперативтi жад, узак- 
мерзiмдiк есте сактау сиякты басты 
компоненттерiн сипаттау;
■ зешннщ тYрiн аныктап, зейiн бiлiм 
алуга калай эсер ететiнiн тYсiндiру;

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: