Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd

6 -Т А Р А У
ЦАЙТА ОЦУ/БШ Ш АЛУ
Жадта сактау
Кбайта оцу/цайта бш м алу
дегенiмiз - окылган материалды кайталап оку (ягни 
1-тарауда керсетшген окыту критерийше сай келерлiктей). Кайта оку - барлыгымыз- 
дын басымыздан кYнделiктi етш жататын кубылыс. Тараудын басында мектепте орын 
алатын кайта оку жайында айтылды.
Алайда кайта окуды жай б£р адами эрекет деуге болмайды. Бул ¥М Ж -да код- 
талган б ш м сол жерде туракты орныгып кала ма, элде жойыла ма деген проблема- 
ны шешуде де аса манызды. Эббингауздын 1-тарауда айтылган жад туралы зерттеуiн 
еске тYсiрiнiздер. Ол материалды алгаш жаттаганнан кейiн, бiраз уакыт еткен сон оны 
тагы да жаттап, онын каншасын жаттаганын, кайта жаттауга кеткен уакытты, неше 
рет кайталаганын есептеген едi. Кбайта жаттау жанадан жаттаудан женiлiрек ететш н
баска зерттеулер де керсетiп отыр (Bruning, Schraw, & Norby, 2011).
Кайта жаттау жанадан жаттаудан жещл болатынына байланысты ¥М Ж-дагы кей- 
б£р бiлiм толыгымен жойылып кетпейдi деген корытындыга келемiз. Ал дурыс емес 
еске туару белгiлерi, бастапкы бш мге сай келмейпн еске тYсiру шарттары жэне т.б. 
себептерге байланысты бiлiмдi еске тYсiре алмаган жагдайда умыту орын алады деген 
пiкiр бар. Кайта окуга байланысты жYргiзiлген зерттеулерге суйенсек, Si3 ештененi 
умытпаймыз, керюшше, кептеген бiлiм ¥М Ж -да сакталатындыктан, олардын бэрiн 
еске тYсiрiп, тани алмай жатамыз.
Жана бiлiмге караганда, кайта окудын тиiмдiлiгiн акпаратты ендеу теориясы 
тYсiндiрiп бере алмады. Бул адамдардын жад желiлерiнiн сакталып калуы мен кайта 
окыган кезде осы желшердщ жадтарды кайта курауына байланысты болуы мYмкiн. 
Нейрогылым зерттеулерi (2-тарау) бiлiмдi колдану желiлерге эсер ететiнiн, ал адам- 
дар бiлiмдерiн пайдаланбаса, олар элшрегешмен, толыгымен жойылып кетпейтiнiн 
керсетш отыр (Wolfe, 2010).
Жана б ш м сиякты, кайта оку да массива тэжiрибеге (сирек, каркынды сабактар) 
караганда дистрибутивт тэжiрибе (удайы, кыска сабактар) жагдайында жаксы iске 
асады (Bruning et al., 2011). Кайта оку жад желш ерш н жаксаруына экелетiндiктен, 
ондай бiлiм есте жаксы сакталуы мумкш.
Тест1леу эсер1
Кайта окуга эсер ететш факторлардын бiрi - тестшеу Есеп беру кезiндегi тестон релi 
жайлы 1-тарауда айтканбыз. Окушылардын кажетп дагдыларды игерiп, окыту стан- 
дарттарына сай келуiне катысты мектептерге катан талап койылуда. Бул муFалiмдер, 
ата-аналар жэне окушылар арасында тестшеуге деген жагымсыз кезкарас калыптас- 
тыруда.
Тестшеу мен квиздер окыту мен еске тYсiрудi арттырып, сонын нэтижесiнде оган 
д е и н тест болмаганына карамастан, корытынды тестшеуде балалар жогары нэтиже 
керсетсе, 
тестшеу нэтижел1
болды деп есептеймiз (Bruning et al., 2011). Бул нэти­
же окушылар тест жазып отырган кезде де б ш м алатынын керсетш отыр. Оны оку­
шылардын материалды кайталап, еске тYсiруiмен жэне оны баска бш ммен баскаша 
тэсiл аркылы байланыстыруынын нэтижесi деп те тYсiндiруге болады. Ен кызыгы, 
еске тушруге материалды кайталауга жумсалган уакыт емес, керiсiнше, осы материал

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: