Дениет философиясы
жүктеу/скачать 0,82 Mb. Pdf көрінісі
|
nuradin-madeniet
| жүзден аса
мемлекеттерімен дипломатиялық қатынаста және дүние жүзіндегі беделді ұйымдарға мүшелік және басшылық етеді. Дипломатиялық қатынастағы елдерде Қазақстанның елшіліктері және сол елдердің елшіліктері біздің елімізде де ашылған. Басқаша айтқанда, Алматы қаласын “елшіліктер қаласы” деп атауға болады. Елбасының қолдауымен Қазақстанның барлық мемлекеттер ішінде алғаш рет ӛз еркімен әлемдегі күштілігі жағынан тӛртінші ядролық қару арсеналынан бас тартуы және әлемдегі ірі ядролық сынақ полигонын мәңгілікке жабуы үлкен қадам болып отыр. Президент сӛзімен айтқанда «Біз, Қазақстан халқы, ядролық бұғаудан құтылып, еркіндік алдық. Бұған тәуелсіздік ала отырып, тек бейбіт жолмен жеттік. Біз ХХ ғасырдың аяғында уақыттан оза, ерікті түрде ядролық құрсаудан бас тартып, ХХІ ғасырдың қандай болу керектігін кӛрсеттік». Тәуелсідіктің басты ұғымы – Мемлекет . Себебі, тәуелсіздік дегеніміздің ӛзі этностың ұлттық мемлекет құру туралы қиялынан, арманынан, мақсатынан, мұрат биігінен туындайтын – дүниетаным. Осылай болғандықтан тәуелсіздіктің нақтылы саяси жетістігі, биігі ұлттық мемлекет. Саяси билікке қолы жетпеген халықта тәуелсіздік туралы тек арман, қиял, утопия ғана болмақ. Тәуелсіздікке жекткен халық, ұлт ӛз мемлекетінің іргетасын құрудан бастап, ӛзін жаңа сапа биігіне кӛтере бастамақ. Мемлекеттілікке ие халықтың тәуелсіздік туралы философиясы, мемлекет философиясымен табиғи түрде бірігіп кетуі түсінікті әрі қалыпты жағдай. Біз қазір осы саяси жағдайда ӛмір сүріп жатырмыз (Есім Ғарифолла. Саяси философия. Ойлар, тұжырымдар. – Алматы: Ел шежіре, 2006. – 85 б.) . Қазақ халқы басынан ӛткерген талай тарихи кезеңнің нәтижесі іспеттес, баға жетпес ел тәуелсіздігі ең бірініші, қазақ зиялылыр армандаған ой тәуелсіздігін алып берді. Осы құндылықты дәріптей білген қазақ және қазақстандық ғалымдар әр түрлі салаларда кӛптеген жетістіктерге жетті, жоғалған асыл мұраларды қайта қалпына келтірді және осы бағытта, сонымен бірге басқа да әлемдік деңгейдегі, дүниежүзілік дәрежедегі ғылыми бағыттағы процестерге араласып кетті. Соның бірі мәдени даму проблемасы. Мәдениетті дамытудың қозғаушы күші, алғышарты сауаттылық деп білген қазақ зиялылары осы мақсатта жұмыла іске кіріскен. Алға мақсаттар мен міндеттер қойып, барлығы дерлік ат салысқан, ӛз бетерінше ӛз үлестерін қосқан. Мысалы, еуропалық мәдениеттанушылармен, ӛркениетшілер концепциялары әлемге танымал. Олардың ӛркениеттерді жіктеуі мен осы ұғым аясындағы зерттеу жұмыстарына арналған еңбектері де аса танымалдыққа ие. бірақ дәл осы мәселе тӛңірегінде тың пікірлер айтқан және сол мақсатта жұмыс істеген қазақ ғалымдарының еңбектері елеусіз. Қазақ ғалымы Ахмет Байтұрсынов ӛркениетті жіктеудегі басты мәселе географиялық факторлар, яғни климат, жердің топырағы, суы, кені, жан- жануары, демографиясы деп түсінген. Қазақ ғалымы ӛркениет дамуының алғышарттарын былайша сипаттайды: «Шаруашылық ӛзгерісі, шаруашылықтың бір түрінен екінші түріне түскенше талай ғасырлар ӛткен. Мұны Еуропа тілінде эволюция деп атайды. Дүние ісі секіріп алға баспайды, эволюция жолымен жылжып, жылысып ӛзгереді». А. Байтұрсынов ӛркениеттің эволюциялық жолына талдау жасаған. Ол турасында ғалым «дүниеде тәркі етіп аса кӛзге кӛрінетін іс адам баласының тіршілік еткен тәсілі. Сол тіршілік тәсілінің жүзінде тастан жасалған балтадан бастап, осы күнгі сансыз құралдарға жетіп отыр. Ор сияқты үлкен шұңқырларды паналағаннан бастап, осы күнгі биіктігі аспанмен таласқан салтанатты сарайларға жетіп отыр. Сол тіршілік жүзіндегі адам баласының дүниелік табу жолында істеген істерін жүктеу/скачать 0,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|