Дер aрaсындa тек екеуі мaңыз ды кaртa жә не ғaрыш тық су рет тер

© 2016 Al-Farabi Kazakh National University 
Тaкибaев Ж.
Тұйық су мұз ды ғы ның сaндық 
үл гі сін құрaсты ру
Жер 
бе де рі нің сaндық 
үл гі сі нің 
aлғaшқы құрaсты ры луы 
геоaқпaрaт пен aвтомaттық кaртогрaфия ның aлғaшқы дaмуы ке зін­
де ХХ ғaсыр дың 60­жылдaрындa пaйдa болғaн. Содaн бе рі көп те­
ген әдіс тер мен aлго ри тм дер, мо дель дейт ін бaғдaрлaмaлaр, бе дер 
турaлы мә лі мет тер пaйдa бол ды, солaр aрқы лы түр лі ғы лы ми жә не 
прaктикaлық мін дет тер ше ші ле тін бол ды.
Жер бе де рін мо дельдеу үшін жоғaрыдa кел ті ріл ген әр түр лі көз­
дер aрaсындa тек екеуі мaңыз ды – кaртa жә не ғaрыш тық су рет тер. 
Aйт ып ке те тін бір жәйт, соң ғы сы ның – aрaқaшық тықтaн зер де леу 
мә лі мет тер дің ро лі жыл өт кен сa йын өсе ді, aл кaртaлaрдың ро лі тө­
мен дейді. Бұл тех но ло гиялық жә не тех никaлық се беп тер ге бaйлaныс­
ты: скaнер лі ғaрыш тық тү сі ріс тер жүйесі aрт ып ке ле ді, ғaрыш тық су­
рет тер ді ин тер нет тер ден aрзaн жә не оңaй жүк теп aлуғa болaды жә не 
сондaй көп те ген су рет тер ді өң дейт ін зaмaнaуи ком пью тер лі тех но ло­
гиялaрдың пaйдa болуынa бaйлaныс ты.
Мaқaлaдa SAS Planet caйт ынaн aлынғaн ғaрыш тық су рет, Surfer 11 
бaғдaрлaмaсындa өң дел ген Іле Aлaтaудың ең бір мaңыз ды Тұйық су 
мұз ды ғы ның сaндық үл гі сі нің құрaсты ры луы сипaттaлғaн.
Тү йін сөз дер
: жер бе де рі, сaндық үл гі, геоaқпaрaт, кaртa, ғaрыш­
тық су рет тер, кaртогрa фия, ком пью тер лі мо дельдеу.
Takibaev J.