Алтын құймаларының қаттылығына байланысты құрамы.
Құйма түрі
|
% мөлшері
|
Аu
|
Аg
|
Сu
|
Рd
|
Рt
|
Zn
|
Жұмсақ
Оташа қатты
Қатты
Өте қатты
|
79-92,5
75-78
62-78
60-71,5
|
3-12
12-14,5
8-26
4,5-20
|
2-4,5
7-10
8-11
11-16
|
0-0,5
1-4
2-4
0-5
|
0-0,5
0-1
0-3
0-3
|
0,05
0,5
1,0
1-2
|
Әр түрлі таңбалы алтын құймаларының құрамы
Құйма түрі
|
% мөлшері
|
Аu
|
Аg
|
Сu
|
Рd
|
Рt
|
Zn
|
916
900
750
750
583
583
|
91,6
90,0
75,0
75,0
58,3
58,3
|
4,2
4,0
5,0
8,0
19,0
13,7
|
4,2
6,0
14,2
9,0
18,5
28,0
|
-
-
-
8,0
-
-
|
-
-
5,0
-
2,5
-
|
-
-
0,8
-
1,7
-
|
Алтын және хром-кобальт құймаларының
физикалық және
механикалық көрсеткіштері
Физикалық және механикалық көрсеткіштері
|
Сары алтын
|
Ақ алтын
|
Хром-кобальт құймасы
|
Балқу температурасы, С0
Тығызды, г/см3
Бриннел қаттылығы бойынша, кгс/мм2
Беркітілік шегі, кгс/мм2
Ұзаруы, %
|
900
15
220
35
20-35
|
1000
11,5
140
22
20-25
|
1290-1400
8-9
370
35
2-11
|
Платина. Ол күміс, алтын сияқты таза күйінде қолданылмайды. Платинаның балқу температурасы 1773,50С. Пластинаны фольга ретінде фарфорлы сауыттар дайындалған кезде қолданады.
Күмісті тот баспайтын болатқа және бағалы металл құймаларға дәнекер дайындау үшін қолданады. Таза күміс – ол жалтыр ақ металл. Күміс алтыннан кейінгі созылғыш металл. Ол мыстан жұмсақ болғанымен алтыннан қатты. Сонымен қатар күмістің жылу және электр өткізгіштігі өте жоғары.
Күміс-палладий құймасы. Бұл құймада күміс негізгі металл болып саналады, ал палладий тотығуға тұрақтылық береді. Күміс-палладий құймасының мына түрлері кеңінен қолданылады.
ПД-250 (палладий 24,5%, күміс 72,1%),
ПД-190 (палладий 18,5%, күміс 78%),
ПД 150 (палладий 14,5%, күміс 84,1%),
ПД-140 (палладий 13,5%, күміс 53,9%).
М.С. Липецтің ұсынған құймасының құрамы (г):
|
Құйма А
|
Құйма Б
|
Күміс
Палладий
Алтын
Мырыш
Мыс
Кадмий
Электролиттік никель
|
59,0
30,0
4,5
0,5
3,0
7,0
-
|
50,0
35,5
3,0
0,7
5,4
80,
5,4
|
11. Жаңа тақырыпты бекіту. -------------------------------------------------------30 мин (22%)
Тот баспайтын болаттың құрамы.
Тот баспайтын болаттың түрлері.
Хром-кобальт құймалары.
Титан құймалары.
Алтын негізіндегі және күміс негізіндегі құймалар.
12.Сабақты қорытындылау. ---------------------------------------------------8мин(6%)
Оқушылардың білім деңгейін бағалау.
Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау.
13. Үйге тапсырма беру. ---------------------------------------------------8мин.(6%)
1. Тот баспайтын болаттың құрамын, дайындалуын, қасиеттерін білу.
Сабақ №12
1.Сабақтың тақырыбы: Көмекші металлдар. Жылдам еритін қорытпа. Қасиеттері, қолданылуы.
2.Сағат саны: 3сағат. 13мин (100%)
3.Сабақтың түрі: теориялық
4.Сабақтың мақсаты:
оқыту: Тіс протездерін дайындау кезінде көп жағдайда проездің металл бөлшектерін бір-бірімен жалғауға дәнекерлеу процесімен тансыу.
тәрбиелік: «Дантист» біліктілігі бойынша базалық құдіреттілікке ие болуы тиіс.
дамыту: Стоматология өндірісі тәжірибесінде сауыттар мен басқа конструкцияларды дайындауда тез балқитын металдар штамп және мүсін алу үшін қолданатын қосалқы материалдар болып табылады
5.Оқыту әдісі:
6. Материалды-техникалық жабдықталуы:
а) техникалық құралдар: Самсон аппараты, шлиф мотор, ғаныш пышағы,компъютер.
ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: Фантом, Колба, Шпательдер, Плакаттар және пластмассалар яғни Фторакс, Этакрил Синма-М және эластикалық массалар.
б) оқыту орны: Тіс техникалық бөлмесі
7. Әдебиеттер:
Ескерту: әдебиеттер тізімін жыл сайын жаңартуға болады.
Негізгі:
1. Дойников А.И., Синицын В.Д., «Зуботехническое материаловедение»
(Москва, «Медицина 1981г.»)
2. Гернер М.М., Батовский В.Н., Шарчилев В.И., Нападов М.А., «Основы
материаловедения по стоматологии» (Москва, «Медицина», 1969г.)
3. Рыбаков А.И. «Материаловедение в стоматологии»
( Москва, « Медицина», 1984г.)
Қосымша :
Линков Л.И. «Без зубных протезов» (Санк-Петербург, 1990г.)
Варес Э.Я. «Восстановление полной утраты зубов» (Донецк, 1993г.)
8. Ұйымдастыру кезеңі------------------------------------------------------------------8мин(6%)
Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
Сабақтың мақсаты мен міндеті.
9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру. ------------21ин(16%)
(тест, есептер, жазбаша жауап сұрақтары және т.б.)
Пластмассалар, жіктелулері, қолданылуы.
Табиғи түрпілік материалдар.
Тот баспайтые болат. Құрамы қолданылуы
Алтын, құрамы, қолданылуы.
10. Жаңа сабақты түсіндіру.-----------------------------------------------------------60мин(44%)
Дәнекер. Тіс протездерін дайындау кезінде көп жағдайда протездің металл бөлшектерін бір-бірімен жалғауға тура келеді. Осы процесті дәнекерлеу процесі десек, ондағы қолданылатын материалдарды дәнекерлеу деп атайды.
Дәнекерлер жұмсақ және қатты түрге бөлінеді. Жұмсақ дәнекерлерге қалайлы және қорғасын құймалары жатады. Одардың балқу температурасы 180-2300С, мыс пен латунды дәнекерлеу үшін қолданады. Қатты дәнекерлердің балқу температурасы 500-11000С шамасында. Алтын құймаларды дәнекерлеуге арналған дәнекерде алтын 40-80%-ға дейін,қалғаны күміс, мыс, кадмий және аз мөлшерде мырыш және қалайлы болады.
Күміс дәнекерді тот баспайтын болаттан дайындалған мөлшерді бір-бірімен қосу үшін қолданады. Құрамында күміс 10-80%, мыс 15-50%, мырыш 4-35%, кадмий, фосфор және басқа металдар қосады. Балқу температурасы 7000С-тан жоғары болмауы керек, хром-кобальт құймасы алтынның 750 сынымасымен жақсы дәнекерленеді.
Бағалы металдарды дәнекерлегенде алтын және күміс дәнекерлерді қолдану жақсы нәтиже береді. Келесі құрамындағы флюсті қолдану қажет: натрий бораты -55%, бор қышқылы 35%, кремний тотығы-10%.
Тот баспайтын болатты дәнекерлегенде мынадай құрамындағы флюсті қолдану жақсы нәтиже береді: 50% бор қышқылы, 50% -калий фториді.
Жұқа бөліктерден ажыратқыш материал пластмассаны полимерлеу кезінде ылғалдан сақтап тұру керек, яғни гипстік мүсінге мономер сіңіп кетпеуі керек. Егер мүсінге мономер сіңіп кететін болса, немесе керісінше, мүсіннен полимерленіп жатқан масса ылғал сіңетін болса, онда базисте микросаңылаулар пайда болады және пластмассаның түрі ағады. Сонымен қатар гипс пластмассаға жабысып, оның тазаруы қиындайды. Бір кездері ағартқыш материал ретінде целофан, фолтга, лактар, желімдер қолданған.
Ажыратқыш метериал ретінде қолданатын метариал келесі талаптарға жауап беруі керек.
1.ажыратқыш қабат полимерге инертті болып ылғалдың гипстке сіңуіне кедергі келтіруі керек.
2.Қабаттың қалыңдығы 0,005 мм артық болмауы тиіс.
3.Престеу кезінде тұрақты болып полимерді боямай, түсін өзгертпеуі керек.
4. Базистен, гипстен ажырау керек.
Мынадай материалдарға «Изокол-69», лак АЦ-1, силикодент және жапқыш лактар жатады. «Излкол»-69» натрий альгинатының коллойдты ерітіндісі, жоғарғы ажыратқыш қасиетке ие. Гипсті пішін ажырату үшін қолданады.
Ажыратқыш лак АЦ-1 этролдың 6% ацетондағы ерітіндісі.
Жапқыш лактар: тұрақты тіс протездерін әсемдік жағынан көркемдігіне металл конструкциялары пластмассамен жабысады. Металл-пластмасса қабатында көрініп тұрамас үшін және пластмасса түсін өзгертпес үшін металды арнайы лакпен жабады. Жапқыш мынадай қасиеттерге ие болулары керек:
металға жақсы жабысу
пластмассамен жақсы байланысу
жақсы жапқыш қасиетке ие болу
металл бетіндегі біркелкі қалыңдықтағы тығыз қабат түзету.
ауыз қуысында тұрақты болу.
11. Жаңа тақырыпты бекіту. -------------------------------------------------------30мин (22%)
Тез балқитын металл құймалары
Висмут, қорғасын, қалайы, кадмий. Құрамы, мөлшері, балқу температурасы.
Дәнекерлеу процесі.
Ажыратқыш материалдар.
Жапқыш лактар, қолданылуы.
Достарыңызбен бөлісу: |