1. Тіс-техникалық зертханасында пайдаланатын құрал-саймандар. Тіс-техникалық зертханадағы қауіпсіздік техникасы
жүктеу/скачать 349,16 Kb.
|
СЕССИЯ ООС
- Бұл бет үшін навигация:
- Канавалова 14,15 бет+буквально 2 сөйлем с Базикяна 109 бет
- 2.Тіс техникалық зертханасы, құрылымы. Тіс-технигінің жұмыс орны, аспаптар және жабдықтары.
- 3.Ғаныш: құрамы, қасиеті, қолданылуы, тіс-техниқалық зертханасында араластырып құюға дайындау әдісі. Расулов
- 4.Төменгі жақтың вертикальді, трансверзальді, және сагиттальды қозғалыстары. Шынка
|
14+28 23+31 16+32 33+36 21+34 38+63 42+43 1. Тіс-техникалық зертханасында пайдаланатын құрал-саймандар. Тіс-техникалық зертханадағы қауіпсіздік техникасы. Канавалова 14,15 бет+буквально 2 сөйлем с Базикяна 109 бет Тіс-техникалық зертханасында пайдаланатын материалдары мен құрал-саймандар: Клиникалық зерттеу мен ортопедиялық емдеуге арнайы аспаптар жинағы қолданылыды. Негізгі тексеру құралдар стоматологиялық айна мен зонд болып келеді. Цементті арсеналда араластыру үшін шпатель қолданады. Балауызбен жұмыс істеу үшін тұтқасы ағаш немесе пластмасадан жасалған шпатель қолданады. Оның бір ұшы скальпель сияқты болады. Ал екіншісі кішкене иілген воскты ерітіге қолданады. Металмен жұмыс істеуге қайшы қолданады. Сауыттың припосовкасы үшін штифты дайындауға кламмерлерді бұруға крампонды қысқыштар қолданады. Сауытты және көпіртәрізді протезді шешу үшін бір жағы тістің айналасын қоршау үшін жартылай сопақша болады, ал екінші жағы сауытты кесуге арналған пышақ түріндегі қысқыш қолданады. Штифтті дайындау үшін тіс техникалық наковальня қолданылады. Қалып алу үшін гипті араластыруға резеңке кесе мен металдан жасалған шпатель қолданады. Металдық және пластикалық шпательдер альгинатты және силиконды модельдің массаның және медициналық ғаныштың қажетті сулы қосындының консистенциясына дейін араластыру, сондай - ақ оларды порционды араластыруға және қалыптық қасыққа алдын ала үйлестіру үшін қолданылады. Окклюзиялық бақылау жинағы алдыңғы және артқы тістерге арналған окклюзиялық жазықтықты дұрыс анықтауға көмектеседі. Жинақта окклюзиялық жазықтықты анықтауға арналған пластина, альвеолярлы жоталардың қатынасын анықтауға арналған құрал, Mould-Mate құрылғысы және маркер болады. Артикулятор бұл астыңғы жақ қимылдарын (төмен, жоғары, алға, артқа, сол жаққа, оң жаққа) дәл қайталап беретін аспап. Ортопедиялық стоматологияда бұл аспаптың әмбебап және қолайлы түрлері бар. Әмбебап аспап ғылыми-зерттеу, диагностикалық мақсатта және тіс протездерін құрастыру үшін қолданылады. Окклюдатор - ол жақ сүйектің гипстегі моделін ашып - жабуға арналған жай аппарат. Толық алмалы-салмалы және жартылай протез тістерін дайындарда пайдаланады. Шлифмотор бұл әр түрлі материалдарды: металл, нейлон, акрил, пластикті әрлеуге, ұнтақтауға және жылтыратуға қолданылатын стоматологиялық зертханаға арналған жабдық. Тіс-техникалық зертханадағы қауіпсіздік техникасы: Тіс технигі адам ағзасына зиянды әсер ететін қышқылдың, бензиннің, негіздің, металметакрилаттың, сынаптың, қорғасыннң булары және тақы көптеген заттармен жұмыс істейді. Протезді өңдеу процесі кезінде металл және пластмассаның майда түйіршіктері адам ағзасында кері әсерін тигізеді. Тіс техникалық зертханада жұмыс істеу кезінде тыйым салынады: 1)Технологиялық процестерді орындау. 2)Ақауы бар аппараттарда, аспаптарда, жарамсыз құрылғылары бар құрылғыларда жұмыс істеуге. 3)Спиртовка мен газ жанарғыларын, электр желісіне қосылған аппараттарды, аспаптарды, құрылғыларды қараусыз қалдыруға, оларға жақын жерде тез тұтанатын заттарды ұстауға. 4)Препараттарды зақымдалған қаптамада сақтау және қолдану. 5)Сумен жабдықтау, және желдету жүйелері ажыратылған кезде жұмыс істеу. 6)Арнайы киімсіз және сақтандыру құрылғыларынсыз жұмыс істеу. Жұмыс аяқталғаннан кейін тіс техникалық зертханасының қызметкерлеріне қойылатын талаптар: 1)Жұмыс орнын ретке келтіру. 2)Электр жабдығы мен аспаптарын ажырату немесе оларды нұсқаулықта айтылған режимге көшіру. 3)Желдетуді өшіру. 4)Санитарлық киімді шешіп, оны белгіленген орынға қою керек. Спиртпен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы: 1)Спиртті үстелдің шетіне қоюға болмайды. 2)Спиртті тек қақпақтың көмегімен қайнату. 3)Спиртпен жұмыс істеу кезінде шашты қалпақтың астына алып тастау керек. 4)Қолында дәке таңғыштары болмауы керек. 5)Толық спиртті құюға болмайды, тек жартысына дейін толтыру керек. 6)Металл спиртовкада спирт буының шығуы үшін тесік болуы тиіс. 7)Үстелде спирттің жанында жанғыш заттар болмауы керек. Шлифоматормен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы: 1.)Шлифмотор бекітілуі және жерге тұйықталуы тиісиіс. 2)Қолдардағы бинтпен шлифмоторда жұмыс істеуге тыйым салынадыды. 3)Жеке қорғаныс құралдары: халат, бас киім, маска, көзілдірік болуы керек. 4)Шлифмоторда екі адам жұмыс істей алады, бірақ олардың іс-әрекеттері келісілуі болуыі керек. Тесетін, кесетін және абразивтік материалдармен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы: 1)Кесетін құралдарды жақсылап қайрау керек. 2)Құралды беру кезінде оны тұтқамен қабылдағышқа, ал пышақпен өзіңізге бұру керек. 3)Кесу құралдарын арнайы жағдайда сақтау керек. 4)Бұл құралды өндіруші ұсынған айналу жылдамдығынан асып, абразивті құралмен жұмыс істеуге болмайды. 5)Жеке қорғаныс құралдары: халат, бас киім, маска, қорғаныс көзілдірігі болуы керек. 9)Қолдардағы таңғышпен жұмыс істеуге тыйым салынады. Пластмассамен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы: 1)Пластмассалармен жұмыс үстеген кезед желдету міндетті түрде орындалады. 2)Жұмыс кезінде жеке қорғаныс құралдарын (халат, бас киім, көзілдірік) пайдалану керек. 3)Мономерлер тығындары кептелген құтыда сақталуы тиіс. 4)Мономерлер ұшпа заттар, сондықтан пластикті араластырғаннан кейін ыдыс-аяқтарды әйнекпен жабу керек. 5)Пластика қалдықтары қайнаған суға тасталады. 6)Полимерлеу бөлмесіндегі медициналық акрил қышқылы эфирінің шекті рұқсат етілген концентрациясы 10 мг / м3 құрайды. 2.Тіс техникалық зертханасы, құрылымы. Тіс-технигінің жұмыс орны, аспаптар және жабдықтары. Тіс техникалық зертхананың барлық бөлмелері негізгі-дайындау бөлмелеріне, онда тіс протездерін жасау бойынша негізгі жұмыстар орындалады және арнайы бөлмелер болып бөлінеді. Тіс-техникалық зертхананың арнайы бөлмелері ауаны зиянды газдармен, булармен, күйемен, шаңмен ластайтын жұмыстарды орындауға арналған және келесі бөлмелерге бөлінеді: гипстеуші, жылтыратушы, полимерлеуші,құюшы және т.б. Бұл өндірістік бөлмелер лауазымдар санына байланысты зертханада жұмыс істейтін барлық тіс техниктері үшін ортақ болуы мүмкін. Аталған бөлмелерден басқа, тіс протездеу зертханасында материалдар қоймасына арналған қосалқы бөлмелер, киім шешетін бөлмелер, душқа түсетін бөлме болуы тиіс. Бөлмелерге жылу беруді реттеу мүмкіндігі орталық жылыту жүйесімен қамтамасыз етіледі. Жылыту аспаптары олардың беттерін жүйелі түрде тазалау мүмкіндігін ескере отырып орналастырылуы және орналасуы тиіс. 40-60% ылғалдылықта 16-l8°c ауа температурасын сақтау қажет. Негізгі және арнайы бөлмелердің биіктігі кемінде 3,5 м болуы керек.Әрбір жұмысшыға өндірістік бөлменің кем дегенде 13 м(3) көлемі және кем дегенде 4 м(2) ауданы бөлінуі керек. Жергілікті мүмкіндіктер болған кезде өндірістік бөлмелердің кубатурасы ұлғайтылуы мүмкін. Тіс-техникалық зертханалар табиғи газбен, ал газ болмаған жағдайда - электр қыздырғыш аспаптармен қамтамасыз етіледі. Барлық бөлмелер механикалық іске қосылатын жалпы және жергілікті сору-сыртқа тарату желдеткішімен жабдықталады. Гипстеуші, дәнекерлеуші, полимерлеуші, құюшы және басқа да арнайы бөлмелерде ауаның, басқа бөлмелердің ауасына түсуін толық болдырмау үшін сору желдеткіші қолданылады. Тіс техникалық зертхананың барлық үй-жайларында сору-сыртқа тарату желдеткішінің болуына қарамастан, жеңіл ашылатын фрамугалар және механикалық жеке іске қосылатын сору шкафтары болуы қажет. Жұмыс орнын жарықтандыру бірқатар гигиеналық нормаларды сақтау арқылы қамтамасыз етіледі. Терезелердің шыныланған бетінің еден ауданының арақатынасы кемінде 1/5, жұмыс орнындағы жарық сәулелерінің көлденең жазықтыққа түсу бұрышы кемінде 25-27°болуы тиіс. Жарық жұмыс орнына тікелей немесе сол жағынан түсуі тиіс, үй-жайлардағы терезеден жұмыс орнының қашықтығы үй-жайдың еденінен терезенің жоғарғы шетіне дейінгі үш еселік арақашықтықтан аспауы тиіс. Тіс протездеу зертханасының негізгі бөлмелерінің қабырғалары ашық түстермен боялады. Қабырға жабыны кірді жеңіл жуу, шаң мен күйені кетіру мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс. Арнайы өндірістік бөлмелерде есіктің биіктігіндегі қабырғалар жылтыратылған плиткамен қапталады, оның үстінде силикатты бояу жүргізеді. Тіс техникалық зертхананың барлық бөлмелеріндегі төбелер ақ түсті силикат немесе желім бояуларымен боялады. Негізгі бөлмедегі еден поливинилхлоридті материалмен (линолеум), өндірістік арнайы бөлмелерде-полимерцементті мастикамен немесе керамикалық плиткамен жабылады. Есіктер мен терезелер тегіс, оңай тазалануы керек. Тіс-техникалық зертхананы жинау күніне кемінде 2 рет: қажет болған жағдайда күндіз және жұмыс аяқталғаннан кейін жүргізілуі тиіс. Негізгі бөлме. Ол тіс, жақ-бет протездерін, ортодонтикалық аппараттар мен құрылғыларды жасау бойынша негізгі жұмыстарды орындауға арналған. Бөлмеде тіс техниктері үшін үстелдер мен орындықтар-жұмыс орындары, материалдарға, аспаптарға, өлшеу құралдарына, тапсырыстары бар модельдерге, дайын жұмыстарға арналған полкалары бар шкафтар орнатылады. Сол бөлмеде гильзаларды дайындау және тарту үшін Самсон аппараттары, сауыттарды штамптауға арналған аппараттар мен құрылғылар орнатылады. Алтынды және металдардың басқа да бағалы қорытпаларын пайдалана отырып жұмыстарды орындау кезінде негізгі бөлмеде бұйымдарды сақтауға арналған жанбайтын шкафтар мен сейфтер орнатылады. Сейфтер қабырғаға салынуы керек. Протездерді жасауға байланысты барлық процестердің ыңғайлы, жылдам және тиімді орындалуына биіктігі 75-80 см зертханалық үстелден және артқы жағы бар айналмалы орындықтан тұратын арнайы жабдықталған жеке жұмыс орны ықпал етеді. Үстелдің, орындықтың биіктігі, көлбеу және арқа биіктігі жеке реттеледі. Әр түрлі биіктіктегі және мақсаттағы көптеген тартпалары бар арнайы дизайндағы үстел орналасады. Үстелдің бетіне жарықтандыру құрылғысы, шлифмотор, газ оттығы немесе аспаптар мен оңай балқитын металдарды жылытуға арналған электр жылыту құрылғысы орналастырылған. Шлифмотор жұмысшының сол жағында орналасады. Үстелдің қақпағындағы қозғалтқыштың жанында шаң жинағыштың саңылауы бар. Құрылғының неғұрлым ыңғайлы жұмыс істеуі үшін, әсіресе ұсақ бөлшектері бар бормашинаның жеңі моторға қосымша орнатылады. Үстелдің бетінде жартылай дөңгелек мойын сызығы бар, оның шеттері металлмен жиектелген.Ойындының ортасында тақтаның шетіндегі ағаш шығыңқы жері күшейтіледі. Тікелей үстелдегі ойынды астында үш жәшік күшейтіледі. Көлемі үлкен жоғарғы қорап ұсақ құралдарды сақтауға қызмет етеді. Орташа, жиектелген фанерден жасалған, асыл металдар қорытпаларының жоңқалары мен үгінділері жиналады, төменгі бөлігінде — әртүрлі қалдықтар: гипс, пластмасса және т. б. Гипстеу бөлмесі. Гипстеу бөлмесінде модельдер құйылады, кюветаларға гипстерді салады, окклюдаторлар мен артикуляторлар, полимерленгеннен кейін дайын пластикалық протездер гипстен босатылады, дәнекерленетін металл бөлшектер гипске салынады. Жабдық гипс қондырғысынан, гипстің кішкене қорын сақтауға арналған бункерден, гипс дозаторынан, кәдімгі пресс бар үстелден және кюветалардан гипсті сығуға арналған пресстен тұрады, оның қораптарында кюветалар мен бюгельдер, окклюдаторлар мен артикуляторлар сақталады. Диаметрі 20 см болатын 2-3 саңылауы бар үстел болып табылатын гипс қондырғысында гипс қалдықтарын жинауға арналған контейнерлер бар, су шүмектері орнатылып, гипс тұндырғышты міндетті түрде орнатумен канализацияға шығарылады. Сондай-ақ, гипс модельдерін кесуге арналған мотор болады. Полимерлеу бөлмесі. Бұл бөлме пластмассаны дайындауға, қалыптауға, басуға және полимерлеуге арналған. Бөлменің жабдығы балауыз ұстағышы бар балауыз кюветтерінен қайнатуға арналған аппараттар орнатылған үстелдерден тұрады: пластмассаны қысыммен қалыптауға арналған әмбебап автоматты аспап; пластмассаны электр қыздырудың және уақыт релесінің реттелетін режимімен полимерлеуге арналған қондырғы; пластмасса қысыммен полимеризатор; пластмассаны кюветтерге орау кезінде қысыммен ұстауға арналған пресс. Пластмасса қалдықтарын метилметакрилаттың зиянды әсер ететін буларының булануын азайту мақсатында герметикалық жабылатын ыдысқа жинау керек. Үстелдердің үстінде сору желдету қондырғысының қалпақтары бекітілуі тиіс. Жылтырату бөлмесі. Бөлме дайын протездерді, жақ және ортодонтиялық аппараттар мен құрылғыларды өңдеуге және жылтыратуға арналған. Ол металл қорытпалары мен түрлі пластмассалардан жасалған бұйымдарды механикалық және электрохимиялық өңдеуге және жылтыратуға арналған арнайы құралдармен және аппараттармен жабдықталған. Барлық жылтырату қондырғыларына қуатты шаң жинау жүйесі және жеткілікті жергілікті жарықтандыру кіреді. Қымбат металдар қорытпаларынан жасалған тіс протездерін жылтырату үшін бөлме міндетті түрде жеке шаң ұстайтын жүйесі бар жылтырату аппаратымен жабдықталады. Дәнекерлеу бөлмесі. Дәнекерлеу бөлмесінде протездердің металл бөліктері мен бөлшектерін дәнекерлейтін аппараттың немесе түйіспелі дәнекерлеуге арналған аппараттың көмегімен дәнекерлеу жүргізіледі, гильзалар мен басқа да металл бөлшектерді термиялық өңдеу, оларды қышқылдарда ағарту, балауызды балқыту жүргізіледі. Барлығы сорғыш шкафтарда жасалады. Құю бөлмесі(литейная). Бөлме әртүрлі металл қорытпаларынан тіс протездерінің бөлшектерін құюға арналған. Онда арнайы балқыту және құю аппараттары, жоғары жиілікті құю қондырғылары бар. Құю қалыптарын кептіру үшін сору шкафтарында электр муфельді пештер орнатылады. 3.Ғаныш: құрамы, қасиеті, қолданылуы, тіс-техниқалық зертханасында араластырып құюға дайындау әдісі. Расулов Ортопедиялық стоматологияда ең маңызды элементтердің бірі ол-ғаныш.Ғаныш қалыптан модель құю үшін,одан протез жасау үшін,ем жоспарлау үшін қолданылады.Ғаныштың артықшылығы ол қалыптың дәлдігі,және кепкен кезде қалпын өзгертпейді. Қалып материалдары сипатына қарай қатты,эластикалық және термопластикалық болып бөлінеді.Қатты қалып материалдарына ғаныш жатқызылады. Ғаныш дигидратты кальций сульфатынан күйдіру арқылы алынады, нәтижесінде табиғи гипс дегидратацияланады. Осылайша алынған гемигидратталған гипс екі түрге ие болуы мүмкін: альфа және бета гемигидрат. Біріншісі екісугипсті 1,3 атм қысыммен қыздыру арқылы алынады және үлкен қаттылыққа ие. Мұндай гипсті супергипс деп атайды. Екіншісі атмосфералық қысымда қыздыру арқылы алынады. Майдаланған жартылай сулы гипсті сумен араластырылған кезде, екісулыға айнала отырып құрылымға ие болады. Қатайғаннан кейін гипс 5,5 МПа беріктікке ие болады. Ғаныштың қатаюы 10-15 минуттан басталады және 10-30 араластырғаннан кейін аяқталады. Гипстің қаттылығы кристалдану жылдамдығына байланысты әр түрлі болуы мүмкін және 1,5-5,5 МПа аралығында болады. Егер мұқият кептіруден кейін гипсті балқытылған стеаринге немесе парафинге салса, өнімнің беті жылтыр болады, піл сүйегіне ұқсайды және оның беріктігі едәуір артады. Ең қарапайым және ыңғайлы - бұл гипсті сумен толығымен қаныққанға дейін қалыпты бөлме температурасында суға алдын ала орналастыру әдісі. Гипсті аралстыру техникасы оны басқа қалып материалдарынан ерекшелейтін қасиеттерге ие.Ғаныштың тез қатаю қасиетіне байланысты,ол тез қатайып қаймақ тәрізді консистенсияда болады.Ғанышты араластыруға бөлме температурасындағы суды қолдану керек. Ғаныш мүлдем қалпын өзгертпейді және пациентке еш зияны болмайды,сілекейде ерімейді.Бірақ ол ауыз қуысынан қиын шешіледі.Сол үшін қазіргі таңда ғанышты қалып алу үшін көп қолданбайды. Ортопедиялық стоматологияға арналған гипстің көптеген сорттарының ішінде ең көп қолданылатыны - халықаралық стандарттың қазіргі заманғы талаптарына сәйкес келетін гипстің 5 класы: 1) қалып алуға арналған гипс; 2) хирургия мен травматологияда қолданылатын медициналық гипс; 3) алынбалы протез дайындау кезінде диагностикалық модельдер мен жұмыс модельдерін жасау үшін қолданылатын қатты гипс; 4) жиналмалы модельдерді жасауға арналған берік гипс; 5) синтетикалық компоненттері бар қосымша қатты гипс. Өте қатты гипс негізінен керамикалық және металл-керамикалық протездер жасау кезінде модельдер жасауда қолданылады. Гипстен модель құю үшін гипс араластыру 1:1,8 арақатынасында,немесе көзге гипс сумен қаныққанша болады. 4.Төменгі жақтың вертикальді, трансверзальді, және сагиттальды қозғалыстары. Шынка Биомеханика – адамдар мен жануарлардың қимылдары жөніндегі ілім және ол барлық материалды денелерге тән қозғалыстар заңының негізіндегі қимыл-әрекеттерді зерттейді. Биомеханикалық зерттеулер обьективтік заңдылықтар негізінде жүргізіледі. Адамның төменгі жақ сүйегі үш бағытта қозғалады: -вертикалды (жоғары және төмен), ол ауыздың ашылуы мен жабылуына сәйкес келеді; -сагиттальды бағытта (алға және артқа); -трансверсальды бағытта (оңға және солға). жүктеу/скачать 349,16 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|