| Клетка қосындылары
Зат алмасу процесінде клеткада жаңадан пайда болып және жойылып отыратын уақытша құрылыстарды клетка қосындылары деп атаймыз. Өзінің құрылысы және химиялық құрамы жағынан клетка қосындылары әр түрлі болып келеді.
Клетка қосындыларын жіктеу (классификация).
Қосындылар
қоректік секретті пигментті
көмірсулар меланин липофусцин
(гликоген)
Белок
Майлар
Қоректік (трофикалық) қосындыларда жиналатын қоректік заттарды клетка өз физиологиялық қалпына қарай пайдаланып отырады.
Гликоген – бауырда және аз мөлшерде бұлшық етте жиналады.
Белоктар бауыр клеткаларында, дәннің эндоспермінде және амфибия бластомерінің сарыуызында жиналады.
Майлар – май ұлпасының адипоцит клеткаларында және кейде бауыр клеткаларында жиналады.
Секретті қосындылар бездерде көп болады. Мысалы, ұйқы бездегі зимоген түйіршіктері. Зимоген түйіршіктерінің құрамында: трипсиноген, химотрипсиноген А, рибонуклеаза, амилаза, химотрипсиноген В, прокарбоксипептидаза В,А, дезоксикарбоксилаза бар.
Меланин – қара-қоңыр пигмент теріде жиналады. Негрлерде көп болады. Көздің түсі де сол пигментке байланысты.
Липофусцин – сары-қоңыр пигмент, құрамында липид бар. Жүректің бұлшық етінде нерв және бауыр клеткаларында жиналады. Липофусцинды кейде қартаю процесімен байланыстырады, себебі клеткада жиналған липофусцин клеткамен ыдыратылады да, сыртқа шықпайды. Сондықтан кәрі клеткаларда жиналады.
Достарыңызбен бөлісу: | 
