Дәріс №10 абсорбциялық спектроскопия әдістері
жүктеу/скачать 0,55 Mb.
|
511291.pptx (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Француз оптик Жюль Дюбоск 1880ж
- Фотометрия – химиялық анализ (фотометрия мен қатар спектрометрия т.б. қолданылады), ол белгілі бір затпен немесе оның ерітіндісімен сіңірген жарықтың мөлшерін өлшеуге негізделген.
- Жарықты сіңірудің негізгі заңы – Бугер-Ламберт-Бер заңы деп аталады
- Жарықтың сіңірлуі ерітіндінің оптикалық тығыздығымен байланысты
| Колориметрия әдісі – спектрдің көрінетін аймағында анализденетін зат ерітіндісінің түсінің интенсивтілігін стандартты ерітіндінің түсімен визуалды салыстыруға негізделген.
Әдістің негізін қалаушы орыс химик В.М.Севергин (1795ж). Колориметрия әдісі де Бугер–Ламберт–Бер заңын сүйенеді. Француз оптик Жюль Дюбоск 1880ж Колориметрлік өлшеулерде светофильтрді дұрыс таңдап алу негізгі шарт болып табылады, олар оптикалық тығыздығын өлшеудің дәлдігін арттырады. Светофильтрдің бояуы талданатын ерітіндінің бояуына қосымша болу керек:
Фотометрия – химиялық анализ (фотометрия мен қатар спектрометрия т.б. қолданылады), ол белгілі бір затпен немесе оның ерітіндісімен сіңірген жарықтың мөлшерін өлшеуге негізделген. Егер бірдей қабатты зат арқылы (мысалы, ерітінді) қарқындығы I0 монохроматы жарық өтсе, ерітіндінің жарықты жартылай сіңіруіне байланысты, ерітіндіден өткен жарықтың қарқындығы I кемиді. кювета ([ l ]=см) С-концентрлі боялған ерітінді жарық анализатор I0 It Анализатор деп белгілі толқын ұзындығына ие болатын жарықты бөліп алу үшін қолданатын оптикалық аспаптың бөлігі. Анализатор ретінде жарық сүзгіштері (светофильтрлер) қолданса, ол аспап – фотометр деп аталады, ал егер дифракциялық торлар мен призмалар – спектрофотометр. Ерітіндіден өткен жарық қарқынның кемуі, жарық жолында, белгілі бір ұзындықтағы жарық толқынын сіңіре алатын молекулалардың мөлшеріне тікелей байланысты. Сондықтан да, сіңірілген жарық энергиясының мөлшері, оның табиғатына, ерітіндінің концентрациясына, ерітінді қабатының қалыңдығына және түсетін жарық толқындарының ұзындығына тәуелді. Жарықты сіңірудің негізгі заңы – Бугер-Ламберт-Бер заңы деп аталады: Жарықты сіңірудің негізгі заңы – Бугер-Ламберт-Бер заңы деп аталады: мұнда І және І0 – ерітіндіге түскен және ерітіндіден өткен жарық қарқындылықтары; с – зат концентрациясы, моль/л; - жарық сіңірудің молярлық коэффициенті; l – ерітінді қалыңдығы, см. Көбінесе жарық өткізу деп аталытын Т шамасы қолданылады: Жарықтың сіңірлуі ерітіндінің оптикалық тығыздығымен байланысты: - Егер l=1см, c = 1 моль/л болса, онда A= болады, яғни жарық жұтудың молярлық коэффициенті () қалындығы 1 см 1М ерітіндінің оптикалық тығыздығына тең. Ерітіндідегі талданатын заттың концентрациясын анықтау үшін келесі тәсілдер қолданады:
Жанама титрлеу әдісі фотометрияда қолданылмайды, себебі А мен С арасындарғы тәуелділік тура сызықты. Нефелометрия әдісімен суспензия не коллоидтық ерітінді арқылы өткен және сол жүйедегі қатты жүзгін бөлшектерімен белгілі бұрышқа шашыратқан жарықтың ағымының интенсивтілігі өлшенеді. Турбидиметрия әдісінде кез келген лайланған орта (жүзгін жүйе) арқылы өткен жарық ағынының интенсивтілігі өлшенеді. Ерітіндіні жеткілікті дәрежеде сұйылтқанда суспензия немесе басқа да лайланған орта арқылы өткен жарықтың интенсивтілігі Бугер-Ламберт-Бер заңына бағынады: Турбидиметрияда ерітіндінің лайланғандығы оптикалық тығыздыққа (мөлдірлікке) кері шамадай сәйкес келеді және келесі қатынастан анықталуы мүмкін: Екі әдістің теориялық негізін қалаушылары – Рэлей, Тиндаль және Ми: гетерогенді жүйедегі бөлшектер арқылы өткен жарық ағыны өткенде және ол шашырағанда жарық сәулелерінің толқын ұзындықтары өзгермейді. Егер жарық сәулесінің толқын ұзындығы бөлшектердің сызықтық өлшемдерінен кіші болса, мұндай жарық шашырауын Ми шашырауы деп атайды. Қатты жүзгін бөлшектермен шашыратқан жарықтың интенсивтілігі Рэлей заңына бағынады (нефелометрия әдісінің негізі): Жүзгін орта арқылы өткен жарықтың интенсивтілігін өлшеу үшін нефелометр, флуориметр және фотоэлектроколориметрлер қолданады. Рефрактометриялық талдау заттың концентрациясын жарық сыну коэффициенті бойынша анықтауға негізделген. Рефрактометрияның негізгі әдістері:
Заттың тығыздығы (d) өзгерсе, онда оның сыну көрсеткіші де өзгереді. Әдетте тығыздық жоғарлаған сайын, сыну көрсеткіші де артады. Тәжірибелік нәтижелер бойынша сыну көрсеткішпен тығыздықтың арасындағы тура тәуелділік бар: жүктеу/скачать 0,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|