Дәріс №7 Ағзадағы энергия мен заталмасуы туралы жалпы түсінік Зат алмасу энергетикасы Дәріс жоспары



Pdf көрінісі
бет3/7
Дата11.04.2023
өлшемі0,86 Mb.
#174248
1   2   3   4   5   6   7
Байланысты:
TOTAZHILTJZR11032023185007

Энергия алмасудың сатылары 
Метаболизмнің катаболикалық фазасында күрделі органикалық заттар (көмірсулар, 
майлар және белоктар) ферментативті жолмен ыдырайды. Ыдыраудың жеке сатыларын 
катализдейтін ферменттер мен ыдырау барысында түзілетін әр түрлі аралық өнімдер 
жақсы зерттелген. 
Қоректік заттар катаболизмінің негізгі үш сатысын қосып есептегенде энергия 
алмасу төрт сатыдан тұрады. 


1-ші сатысы. Күрделі заттардың арнайы жолдармен ыдырап, универсалды аралық 
өнімдерге айналуы. 
2-ші сатысы. Үшкарбон қышқылының циклы (ҮҚЦ). 
3-ші сатысы. Биологиялық тотығу (БТ). 
4-ші сатысы. Тотығудан фосфорлану (ТФ). 
Күрделі заттардың арнайы жолдармен ыдырап, универсалды аралық өнімдерге 
айналуы
Бұл күрделі заттар ыдырауының бастапқы, дайындық сатысы болып есептелінеді. 
Себебі, бұл сатыда тағам құрамындағы ірі молекулалар ыдырап, негізгі құрылымдық 
белоктарға айналады. Мысалы, көмірсулар гексоза немесе пентозаға, липидтер май 
қышқылдарына және глицеринге, ал белоктар 20 амин қышқылдарына дейін ыдырайды 
(14-сурет). 
 
 
14-сурет. Катаболизмнің және анаболизмнің 1-ші сатысы. 
Жуан көрсеткіш сызықтар катаболикалық, жіңішкелері анаболикалық жолдарды 
көрсетеді 
Энергия алмасудың 1-ші дайындық сатысында барлық негізгі қоректік заттар ортақ 
аралық өнімдерге дейін ыдырайды, оларды жеке-жеке схема түрінде қарастырамыз. 
а) Көмірсулардың пируватқа дейін тотығуы рет-ретімен жүретін көптеген 
ферментативті реакциялардан тұрады (15-сурет). 
Липидтер 
Көмірсулар 
Белоктар
Май қышқылдары, 
глицерин 
Гексозалар, 
пентозалар 
Амин 
қышқылдары 
1

і д
ай
ы
н
д
ы
қ 
сат
ы
Глюкоза Крахмал, гликоген 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет