Дәріс Дәрістің тақырыбы: Кіріспе
Қанның түзілу физиологиясы. Гемопоэз –
жүктеу/скачать 250,7 Kb.
|
ОФД,Лекция жинағы, 2022ж.
- Бұл бет үшін навигация:
- 4.Қанды ұйытатын және ұюға қарсы тұратын жүйелер және олардың маңызы.
| 3.Қанның түзілу физиологиясы. Гемопоэз – сүйектің қызыл майында қанның формалы элементтерінің түзілуі. Эритроциттер қызыл сүйек майының синусында түзіледі. Тромбоциттер сүйектің қызыл майында және өкпеде мегакариоциттен түзіледі. Гемопоэз жүйкелік және гуморалды жолмен реттеледі: В, С дәрумендері, фолий қышқылы, темір, кобальт, марганец, Кастл факторы (қарын түбі). Жүйке арқылы реттелу гипоталамус және қыртыс арқылы реттеледі.
Ересек адамдарда қалыпты жаңдай қанның формалы элементтері сүйектің қызыл майында: төс, жауырын, қабырға, омыртқалар, жамбас сүйектері. Балаларда қан түзу түтік сүйектерінде жүреді. Қан ұрықтық дамудың 2-ші айының аяғына дейін уыздық қапшықтағы капиллярлық тамыр қабырғаларында жасалады. Алғашқы түзілген клеткаларында пигмент болмайды, біраздан соң гемоглобині бар алғашқы эритроциттер түзіледі. Бұл кезеңге дейін лейкоциттердің түзілуі жүрмейді. 2-ші айдың аяғынан бастап, қан түзілуінің бауырлық кезеңі басталады: бауырда ядролы және ядросыз эритроциттер жасалады. Лейкоциттер мен тромбоциттер де бауырда жасалады, бірақ қарқыны баяу болады. 2 айлық эмбрионда көкбауыр мен лимфа түйіндерінінің түзілуі басталады. Бұларда 3 айдан бастап эритроциттер мен дәнді лейкоциттер жасалады. Сүйек кемігінің түзілуі де ұрықтық дамудың 2 айында басталады, 4-5 айда бұлар қан жасай бастайды. Сүйек кемігінің бұл қызметі өмір бойы сақталады. Бауырдың қан жасау қызметі ұрықтық дамудың 5-6 айында баяулайды да, бұл туғаннан кейін соң бір жылдан кейін тоқталады. Көкбауырдың дәнсіз лейкоциттер жасауы ұрықтық дамудың 3-ші айынан басталып, туғаннан кейін де жалғаса береді.Бала ауруға шалдықса, онда оның ұрықтық кезіндегі қан жасаушы ағзалары бұрынғы қызметіне қайта көшеді, сонымен қатар айырша без, бүйрек, ішек т.б. ағзалар қатысады. Қан түзілу жүйкелік және гуморалдық жолмен реттеледі, оған сытқы және ішкі факторлар әсер етеді. 4.Қанды ұйытатын және ұюға қарсы тұратын жүйелер және олардың маңызы. Ұю – қанның биологиялық қасиеті, қорғаныс қызметінің бір түрі. Осы қасиеттің арқасында қанның сыртқа шығуы тоқтайды. жүктеу/скачать 250,7 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|