Дәріс Ойлау мәдениетінің қалыптасуы: ойлаудың философиялық түрі – 2 сағ

Артур Шопенгауэр (1788-1860) – волюнтаризмді

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 54

Артур Шопенгауэр (1788-1860) – волюнтаризмді

негіздеуші. Волюнтаризм – қоршаған дүниедегі басты қозғаушы күш – ерік (воля) деп

санайтын философиялық ағым.

«Дүние ерік және қабылдау ретінде»

атты шығармасында

логиканың жеткілікті негіз заңын тұжырымдады. Онда философия материалистер сияқты

объектіге де, идалистер сияқты субъектіге де емес, сананың акті болып табылатын

қабылдауға сүйенуі қажет.

Субъективті қабылдаудың құрылымы күрделі емес, ол:

тікелей таным;

рефлективті таным;

интуиция арқылы іске асады.

Шопенгауэр философиясының орталық ұғымы –ерік.

Ерік – абсолютті бастама, барлық мәнді анықтауға және оған ықпал етуге қабілетті

идеалды күш;

Ерік – тіршілік негізінде жатқан космостық күш;

Ерік сана негізінде жатады және заттардың ең жалпы мәні болып табылады. Әр адманың

еркі әрекетерін анықтайтыны сияқты, бүкіл әлемдік ерік – дүниедегі сыртқы

құбылыстардың пайда болуы мен заттардың қозғалысына себепші болады;

өлі табиғаттың да «бейсаналық», «қалғып жатқан» еркі бар;

дүние – еріктің жүзеге асуы.

Шопенгауэрдің адам тағдыры мәселесінде пессимистік сипатта болды. Адам табиғатқа

ғана емес, өзіне-өзі билік ете алу мүмкіндігіне сенбеді. Адам тағдыры бүкіләлемдік хаосы

тізбегінде өтеді, бүкіләлемдік қажетілікке бағынышты. Жеке адам еркі қоршаған дүние

еркіне бағынышты. Осындай ойларыменол өмір философиясының пайда болуына әсерін

тигізді.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 54