Дәріс сабағының тақырыбы №4: Аймақтық бағдарламалар
жүктеу/скачать 18,32 Kb.
|
лекция
|
Дәріс сабағының тақырыбы №4: Аймақтық бағдарламалар 1. Қазіргі аймақтық бағдарламалау. 2. Мақсатты кешенді бағдарлама. 3. Бағдарламаны іске асыру тетігі. Бағдарламаны бағалау критерийлері. 4. Бағдарламаның мақсаттары. Бағдарлама нұсқаларын бағалау. Стратегиялық жоспарлау және болжау жүйелерінің құрылымы мен жұмыс істеу тәртібін регламенттейтін бекітілген нормативтік құжаттар 1. "Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жоспарлау Жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2009 жылғы 18 маусымдағы № 827 Жарлығы»; 2. "Қазақстан Республикасында мемлекеттік жоспарлау жүйесінің одан әрі жұмыс істеуінің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 4 наурыздағы № 931 Жарлығы»; 3. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жоспарлау Жүйесі туралы " Қазақстан Республикасы Президентінің 2009 жылғы 18 маусымдағы № 827 жарлықтарына өзгерістер енгізу туралы "Қазақстан Республикасы Президентінің 2014 жылғы 17 маусымдағы № 840 Жарлығы» Мемлекеттік жоспарлау жүйесі-бұл елдің ұзақ мерзімді (5 жылдан астам), орта мерзімді (бір жылдан 5 жылға дейін) және қысқа мерзімді (1 жылға дейін) кезеңдерге дамуын қамтамасыз ететін, мемлекеттік жоспарлау қағидаттарынан, құжаттарынан, процестері мен қатысушыларынан тұратын өзара байланысты элементтер кешені. Жоғарғы деңгейде қабылданған стратегиялық құжаттар» Стратегиялық сипаттағы барлық қабылданған құжаттарды "жоғарғы" деңгейдегі құжаттарға және олардан туындайтын (бағынышты) құжаттарға шартты түрде бөлуге болады. Мемлекеттік стратегиялық жоспарлау және болжамдау жүйесіндегі жоғары деңгейдегі құжаттар ел дамуының түйінді бағыттарын айқындайды және басқа да стратегиялық құжаттарды әзірлеу мен мемлекеттік саясатты жүргізу үшін негіз болып табылады Қазақстан Республикасының Даму стратегиясы – 2050, Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі Стратегиялық даму жоспары, Елді аумақтық-кеңістікте дамытудың болжамды схемасы. 2. Мақсатты кешенді бағдарлама. Қазақстан Республикасында ел дамуының ұзақ мерзімді кезеңге арналған мақсаттарын, міндеттері мен басымдықтарын Президент жария етеді. 1997 жылғы қазанда Қазақстан Республикасы Президентінің "барлық қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы" атты Қазақстан халқына Жолдауында Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі Даму стратегиясы ұсынылды. 2012 жылғы желтоқсанда Президент экономикалық дамудың жаңа векторлары айқындалған "Қазақстан-2050" Қазақстан халқына жолдауын таныстырды. Сонымен қатар, 2030 Стратегиясы өз жұмысын жалғастыруда, бірақ оның негізгі шаралары қазірдің өзінде жүзеге асырылды. 2014 жылғы қаңтарда Мемлекет Басшысының 2012 жылғы 14 желтоқсандағы Жолдауын және 2013 жылғы 10-11 қыркүйекте өткізілген дамушы нарықтардың Еуразиялық форумының қорытындысы бойынша Мемлекет Басшысының тапсырмаларын іске асыру мақсатында әзірленген Қазақстанның әлемнің ең дамыған 30 мемлекетінің қатарына кіруі жөніндегі тұжырымдама ұсынылды. Стратегияларда Президент Жолдауы нысанында негізгі күтілетін нәтижелер және олардың сандық мәні қамтылған. Президенттің 1997 және 2012 жылдардағы Жолдаулары – "кезектен тыс" Жолдаулар екенін атап өткен жөн. Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан халқына елдегі жағдай мен Қазақстан Республикасының ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттары туралы жыл сайын жолдау арнайды. Жыл сайынғы Жолдауды іске асыру үшін Мемлекет басшысының Қазақстан халқына Жолдауын іске асыру жөніндегі бір жылға арналған Жалпыұлттық іс-шаралар жоспары әзірленуде. Жолдаудың ережелері, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмалары мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын әзірлеу мен түзету, оның ішінде алдағы кезеңге арналған бюджетті қалыптастыру үшін негіз болып табылады. Қазақстан Республикасының Стратегиялық даму жоспары Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму стратегиясын іске асыру мақсатында 10 жылға әзірленеді және тиісті онжылдық кезеңде елдің әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуының Стратегиясын, мақсаттарын, міндеттерін, басым бағыттарын, олардың көрсеткіштерін, кезеңдік нысаналы бағдарларын көрсете отырып, күтілетін нәтижелерді нақтылайды. Қазақстан Республикасының Стратегиялық даму жоспарын іске асыру мақсатында мемлекеттік жоспарлау жөніндегі уәкілетті орган тиісті кезеңге арналған Елді аумақтық-кеңістікте дамытудың болжамды схемасын әзірлейді. Елді аумақтық-кеңістікте дамытудың болжамды схемасы-бұл елдің орнықты дамуын қамтамасыз ету үшін өңірлер бөлінісінде Өндіргіш күштерді, көлік-коммуникациялық, әлеуметтік және басқа да инфрақұрылымды ұтымды орналастыру, ел халқын қоныстандыру жүйесі. Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік стратегиясы Қазақстанның 2050 жылға дейінгі даму Стратегиясын, Қазақстан Республикасының Стратегиялық даму жоспарын іске асыру мақсатында әзірленеді және ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы негізгі проблемалар мен қауіп-қатерлерді, стратегиялық мақсаттар мен нысаналы индикаторларды, міндеттер мен нәтижелер көрсеткіштерін, сондай-ақ ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету өлшемшарттарын айқындайды. Стратегиялық жоспарлаудың нормативтік бекітілген жүйесі басқа стратегияларды қамтымайтынына қарамастан, қазіргі уақытта бұрын қабылданған стратегиялар (2006-2016 жылдарға арналған Гендерлік теңдік саласындағы Стратегия және Астана қаласын орнықты дамытудың 2030 жылға дейінгі Стратегиялық жоспары) іске асырылуда. 3. Бағдарламаны іске асыру тетігі. Бағдарламаны бағалау критерийлері. Ұзақ мерзімді құжаттар Қазақстан Республикасында мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары үш деңгейге бөлінеді, олардың ішінде бірінші деңгейге түйінді басымдықтары мен бағдарлары бар ел дамуының ұзақ мерзімді пайымын айқындайтын құжаттар – "Қазақстан – 2050" Республикасының Даму стратегиясы, Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі Стратегиялық даму жоспары, Елді аумақтық-кеңістікте дамытудың 2020 жылға дейінгі болжамды схемасы жатады. Осы деңгейдегі құжаттарда елдің ұзақ мерзімді кезеңдегі дамуын айқындайтын жалпыұлттық нысаналы индикаторлар мен көрсеткіштер көрсетіледі. Қазақстанның 2050 жылға дейінгі Даму стратегиясы Қазақстан Республикасы дамуының жаһандық пайымы мен стратегиясын, елдің экономикалық, саяси, қоғамдық дамуының ұзақ мерзімді бағыттары мен басымдықтарын айқындайды, оны іске асыру мақсатында мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары әзірленеді. Орта мерзімді құжаттар орта мерзімді кезеңге арналған құжаттарда ұзақ мерзімді перспективаға арналған құжаттардан айырмашылығы көрсеткіштер мен индикаторлардың неғұрлым кең ауқымы айқындалады, іс-шаралар жүйесі мен оларды іске асыру тетіктері қамтылған, қойылған мақсаттар мен индикаторларға қол жеткізу үшін қажетті ресурстар негізделеді, негізгі экономикалық көрсеткіштердің өзара байланысы мен теңгерімділігі қамтамасыз етіледі. Бұл жоспарлау мен болжау арасындағы Жоғары байланысты білдіреді. Жоспарлау құжаттары салааралық сипатқа ие және нақты шаралармен және нысаналы көрсеткіштермен басым мемлекеттік міндеттерді шешуге бағытталған (әдетте бес жылдық кезең ішінде) әртүрлі мемлекеттік бағдарламалармен ұсынылған. Қазақстан Республикасында орта мерзімді құжаттарға елдің әлеуметтік-экономикалық даму болжамы (бұдан әрі - болжам) және Мемлекеттік бағдарламалар жатады. Болжам бес жылға әзірленеді. Нысаналы индикаторлар мен көрсеткіштер сандық және сапалық нәтижелерді айқындау үшін түйінді бағыттар (салалар) бойынша белгіленеді, бес жылдық кезең ішінде оларға қол жеткізуге Қазақстан Республикасының немесе өңірдің (облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың) әлеуметтік-экономикалық саясаты бағытталуға тиіс. Болжамда мыналар бар: бес жылдық кезеңге арналған әлеуметтік-экономикалық даму болжамының көрсеткіштер тізбесін жасау; үш жылдық кезеңге арналған бюджеттік параметрлердің болжамын жасау; басым бағыттар бөлінісінде үш жылдық кезеңге арналған басым бюджеттік инвестициялар тізбесін жасау; мемлекеттік бағдарламалар бөлінісінде үш жылдық кезеңге арналған басым бюджеттік инвестициялар тізбесін қалыптастыру (республикалық бюджеттік инвестициялық жобалар, жарғылық капиталды ұлғайту арқылы жоспарланатын бюджеттік инвестициялар, дамуға нысаналы трансферттер, кредит беру).); шығыстар тізбесі (бірінші тоқсанның қорытындылары бойынша бюджет кірістерінің атқарылуы есепті кезеңге арналған бекітілген жоспарлы көрсеткіштерден асып түскен жағдайда, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша ағымдағы қаржы жылына әлеуметтік-экономикалық даму параметрлерінің жақсаруы болжанған жағдайда бекітілген бюджеттік бағдарламаларға қосымша бөлінетін республикалық бюджет шығыстары) бекітілсін. Бұл ретте ағымдағы қаржы жылының бюджетінде көзделген бюджеттік бағдарламалар бойынша бюджет қаражатының уақтылы игерілуі, шығыстардың әлеуметтік бағыттылығы, ағымдағы қаржы жылында бюджеттік бағдарламалар бойынша қабылданған міндеттемелердің аяқталу мерзімдері ескеріледі). Мемлекеттік бағдарламалар мемлекеттік жоспарлау жүйесінің жоғары тұрған құжаттарын іске асыру мақсатында 5-10 жылға әзірленеді және қажетті ресурстарды көрсете отырып, ел дамуының басым стратегиялық бағыттары бойынша мақсаттарды, міндеттерді және күтілетін нәтижелерді айқындайтын салааралық және ведомствоаралық сипаттағы құжаттар болып табылады. Мыналарға: 1) жекелеген саланың немесе нақты өңірдің (қаланың, аумақтың) проблемаларын шешуге; 2) мемлекеттік органдардың ведомствоішілік мәселелерін шешуге бағытталған мемлекеттік бағдарламаны әзірлеуге жол берілмейді; 3) қолданыстағы мемлекеттік бағдарламалардың мақсаттары мен міндеттерін, сондай-ақ осы бағдарламаларды іске асыру жөніндегі іс-шараларды қайталау болып табылады. Қазіргі уақытта индустриялық-инновациялық даму, Денсаулық сақтау, білім беру, ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылым және мемлекеттік тілді дамыту саласында мемлекеттік бағдарламалар қабылданып, іске асырылуда. Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан-2050 "Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты" атты Қазақстан халқына Жолдауы шеңберінде ел дамуының жаңа стратегиялық міндеттері айқындалды, оларды іске асыру үшін инфрақұрылымды дамыту, Су ресурстарын басқару, діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл, құқық қорғау жүйесін одан әрі жаңғырту саласында төрт мемлекеттік бағдарлама әзірленді және бекітілді. Салалық бағдарламаларды орталық мемлекеттік органдар салааралық және ведомствоаралық сипаттағы маңызды міндеттерді шешу мақсатында мемлекеттік жоспарлау жүйесінің жоғары тұрған құжаттарын іске асыру үшін орта мерзімді және ұзақ мерзімді кезеңге әзірлейді. Салалық бағдарламалар Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін салалық бағдарламалар тізбесіне сәйкес әзірленеді. Сондай-ақ Қазақстан Республикасындағы орта мерзімді стратегиялық құжаттар жүйесіне: мемлекеттік органның стратегиялық жоспары енгізілген, Қазақстан Республикасының стратегиялық және бағдарламалық құжаттарының, әлеуметтік-экономикалық даму болжамының негізінде әрбір үш жыл сайын бес жылдық кезеңге әзірленеді және Мемлекеттік орган қызметінің мақсаттары, міндеттері, нәтижелерінің стратегиялық бағыттарын айқындайды, қаржыландыру көлемдері бар, олармен өзара байланысты бюджеттік бағдарламаларды қамтиды. Стратегиялық жоспарды іске асыру үшін мемлекеттік орган жыл сайын Операциялық жоспар – ресурстар, жауапты орындаушылар және стратегиялық жоспардың мақсаттарына, міндеттері мен нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізу жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру мерзімдері бойынша байланыстырылған, мемлекеттік органның ағымдағы қаржы жылындағы нақты іс-қимылдарын қамтитын құжат әзірлейді. Меморандум мемлекеттік органның стратегиялық жоспарын іске асыру үшін әзірленеді және стратегиялық жоспарда көзделгеннен төмен емес мәні бар түйінді нысаналы индикаторлар мен міндеттер көрсеткіштерін қамтиды, оларға қол жеткізуді (орындауды) мемлекеттік органның бірінші басшысы ағымдағы жылы бюджет қаражаты шегінде қамтамасыз етуге міндеттенеді. жүктеу/скачать 18,32 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|