Дәріс тақырыбы және тезистер Сағат көлемі



бет2/11
Дата22.12.2023
өлшемі265,87 Kb.
#198401
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Байланысты:
ДӘРІС ТЕЗИСТЕРІ

Белгілеуі: АВ x : xА және xВ.
Егер АВ болса, онда А және В жиындарын қиылыспайтын жиындар деп атаймыз.





Келтiрiлген суреттiң боялған бөлiгi А және В жиындарының қиылысуынан пайда болған жиынды бiлдiредi.

Жиындар арасындағы байланысты осы жолмен кескiндеу: Эйлер-Венн диаграммасы деп аталады.
А және В жиындарының ең болмағанда бiреуiне тиiстi элементтерден тұратын жиынды – А және В жиындарының бiрiгуi деп атаймыз. Оны АВ таңбасы арқылы белгiлеймiз. Сонымен АВ  x : xА немесе xВ. Демек А және В жиындары АВ жиынының iшкi жиындары болады, яғни АВ және АВ қатынастары орындалады.





Бұл суреттiң боялған бөлiгi А және В жиындарының бiрiгуiнен пайда болған жиынды бiлдiредi. Диаграммадан кез келген екi жиынның бiрiгуi, әр жиынды толық қамтитынын көремiз.

А жиынына тиiстi, ал В жиынына тиiстi емес элементтерден тұратын жиын А жиыны мен В жиынының айырмасы (А минус В) деп аталып, А\В арқылы белгiленедi.
Белгiлеуi: А\Вx : xА және xВ.

1

№ 2
дәріс

Қарастырылатын сұрақтар (дәріс жоспары):
1.Жиындардың декарттық көбейтіндісі және оның қасиеттері.
2. Жиындар алгебрасының негізгі заңдары.
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Берiлген жиындар бойынша жаңа жиындар алудың төмендегi конструкциясын қарастырайық.
Анықтама. Бос емес жиындары берiлсiн. Онда реттелген элементтер жиыны
{< > және }
жиыны жиындарының декарттық көбейтiндiсi деп аталады. Олардың элементтерiн n-дiктер (эндiктер) деп атаймыз. Жалпы жағдайда бұл көбейтінді кез келген I индекстік жиыны үшін бұл көбейтiндi түрiнде жазылады. Мұндағы I жиыны ақырсыз жиын болуы да мүмкiн
Ал n  арқылы А жиынын өзiне өзiн n рет көбейткеннен пайда болған жиын белгіленеді. Ол жиын А жиынының n-шi дәрежесi деп аталады..
жиындары үшін Декарт көбейтіндісі?
= = болады.
Егер A1=A2=…=An=A болса, онда A1хA2х,…,хAn жиыны А жиынының n-ші Декарт дәрежесі деп аталады және Аn болып белгіленеді. Анықтама бойынша A0⇌{}
; ; - жиындарының Декарт көбей-тіндісін табайық. Декарт көбейтіндісінің элементтері әр түрлі жиын элементтерінен алынған жұптардан тұратындығы белгілі.
Оларды кестеге орналастырайық: Бұл кестеде m жол, n бағаннан тұратын элементтер жұбын көреміз. - саны х-элементтерінің жиыны мен ү элементтерінің жиындарының көбейтіндісіне тең. (1)
Бұл жиындарды көбейту ережесі. Егер декарт көбейткіштері n жиыннан тұрса, онда (1) төмендегідей жалпылауға болады:

(2)A х B х C; (A х B) х C; A х (B х C) жиындары да әр түрлі. A х B х C- (a,b,c); (A х B) х C-
((a,b),c ) aA, bB, cC; A х (B х C)=(a, (b,c) ); Егер А,В жиындарының бірі бос болса, олардың Декарт көбейтіндісі де бос деп есептеледі. A х  =  х A =  х  = ;

1

№ 3
дәріс

Қарастырылатын сұрақтар (дәріс жоспары):

  1. Сәйкестіктер және олардың берілу тәсілдері.

  2. Функциялар мен бейнелеулер.

Дәрістің қысқаша мазмұны:
Ендi екi жиын элементтерiнiң өзара байланысынан өзге, шартты түрде айтқанда, осы жиындардың элементтерiнiң сандарын салыстыратын функция (бейнелеу деп те аталады) ұғымын енгiзейiк.
Анықтама. А және В жиындары берiлсiн. Егер А және В жиындарының арасындағы f сәйкестiгi бойынша А жиынының әрбiр элементiне В жиынының бiр ғана элементi сәйкес қойылса, f сәйкестiгiн А жиынынан В жиынына бейнелеу деп атаймыз. Белгiлеуi: f: AB.
Егер bВ элементi f бейнелеуi бойынша аА элементiнiң бейнесi болса, оны f(a)=b теңдiгi арқылы жазамыз. Мұндағы а элементi f бейнелеуі бойынша b элементiнiң алғашқы бейнесi, ал b элементi а элементiнiң бейнесi деп аталады.
В жиынының алғашқы бейнесі бар элементтерінен тұратын ішкі жиынын
Imf=f(A)=y : yB үшiн f(x) = у болатындай xА табылады} арқылы белгiлеймiз. Бұл жиынды f бейнелеуi бойынша А жиынының В жиынындағы бейнесi деп атаймыз.
Ендi бейнелеулердiң арнайы түрлерiне тоқталайық.
Анықтама. А және В жиындары берiлсiн. Егер f: AB бейнелеуi үшiн ImfВ жиынының кез келген элементiнiң бiр ғана алғашқы бейнесi болса, яғни кез келген x1,x2элементтерi үшiн
f(x1) = f(x2) теңдігінен x1 x2 болатыны шығады.
Егер жоғарыдағы шарты орындалса, онда f бейнелеуiн әрмәнді инъективтi бейнелеу деп атаймыз.
Анықтама. Егер f: AB бейнелеуi кезiнде В жиынының әрбiр элементiнiң алғашқы бейнесi болса, яғни кез келген bВ үшiн аА табылып, f(a) = b теңдiгi орындалса, онда f бейнелеуiн А жиынының В жиынына тұтас (съюрективтi) бейнелеу деп атаймыз.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет