Бақылауды ұйымдастыру талаптары бағдарламада көрсетілген

4. Адамдардың қалай еңбек ететінін бақылау.

3. Табиғи көрнекі құралдармен жұмыс.

• 
   Мұғалімдер бастауыш сыныптағы дүниетану сабақтарында табиғи көрнекі құралдарды (топырақ үлгілері, үлестірме материалдармен бірге пайдалы қазбалар жинағы, мәдени және жабайы өсімдіктер кеппешөптері, экскурсиядан әкелінген өсіп тұрған өсімдіктер, пайдалы және зиянды бунақденелілер жинағы, жануарлар тұлыбы және т.б.) кеңінен қолданады. Табиғи нәрселерді табиғи күйінде көрсететін осы құралдар дүниетану са-бақтарына қажетті де маңызды болып саналады, мектеп оқушылары олармен жұмыс істеуге ынтық болады және олар білім алуға жәрдемдеседі.
  
• 
  Мұғалім II сыныпта орманға топсаяхат (күзде, қыста, көктемде) жасау соңынан әдетте заттық сабақтар өткізеді. Жинақталған табиғи материалдар басқа көрнекі құралдармен бірге мұғалімнің табиғатты оқып үйренуге арналған сабақтарды дұрыс құрып, оқушыларға одан нақтылы білім беруге көмектеседі.
  

 Балалар күзгі топсаяхаттан кейін өсімдіктер бөліктерін оқып үйрене отырып, оларды өсіп тұрған шөптесін және бөлме өсімдіктерінен көрсетіп береді: емен, қайың, шырша және қарағайлардың жемістері мен тұқымдарын анықтап қарайды, жемістер мен тұқымдардың маңызын анықтап, олардың гүлден түзілгенін баса көрсетеді. Мектеп оқушылары қысқы топсаяхат соңынан заттық сабақта жалпақ жапырақты және қылқан жапырақты өсімдіктердің бұтақшаларын анықтап қарап, олардың ерекшеліктерін біледі, шыршамен қарағайдың бірімен-бірінің ұқсастығын және айырмашылығын талдап түсінеді. Балалар көктемгі экскурсиядан соң өсіп тұрған шөптесін өсімдіктердің бөліктермен танысып, олардың ерте гүлдеу себебін дәлелдейді; тал, қайың, жаңғақ және басқа ағаштардың гүлдерін анықтап қарайды.

• 
   Балалар күзгі топсаяхаттан кейін өсімдіктер бөліктерін оқып үйрене отырып, оларды өсіп тұрған шөптесін және бөлме өсімдіктерінен көрсетіп береді: емен, қайың, шырша және қарағайлардың жемістері мен тұқымдарын анықтап қарайды, жемістер мен тұқымдардың маңызын анықтап, олардың гүлден түзілгенін баса көрсетеді. Мектеп оқушылары қысқы топсаяхат соңынан заттық сабақта жалпақ жапырақты және қылқан жапырақты өсімдіктердің бұтақшаларын анықтап қарап, олардың ерекшеліктерін біледі, шыршамен қарағайдың бірімен-бірінің ұқсастығын және айырмашылығын талдап түсінеді. Балалар көктемгі экскурсиядан соң өсіп тұрған шөптесін өсімдіктердің бөліктермен танысып, олардың ерте гүлдеу себебін дәлелдейді; тал, қайың, жаңғақ және басқа ағаштардың гүлдерін анықтап қарайды.
  
• 
  Мектеп оқушылары III сыныпта етістікке топсаяхат жасау соңынан заттық сабақта астық дақылды өсімдіктердің жеке кеппешөптерін (гербарий) анықтап қарай отырып, масақ, шашақ собықтарымен танысады, сөйтіп бұдан соң оқулықтағы сұрақтарға жауап береді. Мұғалімнің II сыныпта өсімдік бөліктерін оқып үйрену кезінде сабаққа жеміс өсімдіктерін әкелуіне болады. Оқушылар жемістердің әрқайсысысын жеке анықтап қарай отырып, адам өсімдіктің қай бөлігін тағамға пайдаланатынына көрнекі түрде көз жеткізеді.