Дәріс тезистері №1-дәріс



Pdf көрінісі
бет3/41
Дата10.09.2023
өлшемі0,93 Mb.
#180608
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   41
Байланысты:
ДӘРІС (1)

№2 дәріс 
Тақырыбы:
Терминге қойылатын талаптар 
Мақсаты: 
Терминге қойылатын талаптарды соңғы ғылыми пікірлер негізінде қарастыру, 
бұл мәселенің ғылыми да, тәжірибелік те маңызын ұғындыру. 
Дәріс жоспары: 
1.
Терминнің дәлдігі 
2.
Терминнің қысқалығы 
3.
Терминнің жүйелілігі 
Дәріс мәтіні 
(тезис) 


ЕҰУ Ф 703-08-15. Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Бесінші басылым 
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия 
ұлттық университеті 
Пәннің оқу-әдістемелік кешені 
Басылым: 
бесінші 
Ғылымда терминге түрлі талаптар қойылып жүр. Мәселен, Ө.Айтбаев өз кезіндегі 
ғалымдар пікіріне сүйеніп терминге қойылатын талаптарды белгі ретінде алып, терминнің 
І.Кеңесбаев пен Т.Жанұзақов сөздігіне негіздеп мынадай пікір айтқан: «Сонда термин 
дегеніміз, ең алдымен, белгілі бір ғылым мен техника саласында қолданылатын арнайы 
лексика болып шығады. Оның басты белгілері: дәлдік, қысқалық, жүйелілік» [5, 163]. 
Бұл ғылымда бекіп терминге қойылатын талаптар деп аталып күрделене түсті. Ғалым 
Ш.Құрманбайұлы оларды жинақтап, пайдалы деген мына талаптарды сипаттаған: «1) 
терминнің бірмағыналығы, 2) термин мағынасының дәлдігі, 3) терминнің қысқалығы немесе 
ықшамдылығы, 4) терминнің тілдегі сөзжасам заңдылықтарына сәйкес келуі, 5) терминнің 
туынды сөз жасауға қолайлы болуы, 6) терминде эмоционалдылық пен экспрессиялықтың 
болмауы, 7) эстетикалық талапқа сай келуі» [6, 9-12]. 
Терминге қойылатын талаптар 3 топқа бөлінді, олар: 
1)
мағынаға қатысты талаптар; 
2)
сыртқы тұлғасына қатысты талаптар; 
3)
қолданысына қатысты талаптар. 
Терминге қойылатын талаптар 
- қазіргі заманғы термин жауап беруге тиісті негізгі 
шарттар. 
Тіл мамандары мен терминтанушылардың басым көпшілігінің еңбектерінде атап 
көрсетіліп жүрген терминге қойылатын негізгі талаптар мыналар: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   41




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет