Дәрістердің ҚЫСҚаша конспектісі. №1,2 Дәріс. Кіріспе. Атом-молекулалық ілім (амі). Мақсаты

1. 
   Атом құрылысы туралы түсініктердің даму тарихы.
   
2. 
   Сутегі атомының кванттық-механикалық моделі. Кванттық сандар.
   
3. 
   Атомдардың қасиеттері.
   
4. 
   Периодтық заңның, реттік номердің, топ пен период номерлерінің физикалық мағынасы.
   
5. 
   Элементтер атомдарының, химиялық қосылыстардың және жай заттардың қасиеттерінің периодтылығы.
   

1891 ж., А.Станней – жекеше дискретті зарядтар (электрондар, катод сәулелері) түрінде электр бола алады. Олар заттардан шығады, яғни атом құрылысына кіреді;

Дж..Томсон, Р.Малликен – электронның массасы, заряды анықталды.

1896 ж., А.Беккерель – радиоактивтік құбылыс;

М.Кюри, П.Кюри – радиоактивтік сәулелену біртекті емес: β-сәулелер (электрондар), α-сәулелер (протондар), γ-сәулелер (нейтрондар).

1904 ж., Дж.Томсон – атомның бірінші моделі: атом оң зарядты сфера тәрізді бөлшек, оның ішінде оң зарядты теңестіріп тұратын теріс зарядты электрон орналасқан.

1900 ж., М.Планк – кванттық теория бойынша заттар энергияны жеке-жеке порциялар – кванттар түрінде сіңіреді немесе бөліп шығарады; жарық корпускулалық-толқындық қасиеттермен сипатталады:

E = hν ; E = mc² ; λ = h/ mc,

Мұнда E – энергия;

h – Планк тұрақтысы;

ν – тербеліс жиілігі;

m – фотонның массасы;

c – жарық жылдамдығы;

λ – жарықтың толқын ұзындығы.
1911 ж., Э.Резерфорд – атомның планетарлық моделі: атомның ішіндегі оң зарядты ядроны теріс зарядты электрондар қоршап, айналып жүреді. Оң заряд атомның ортасында шоғырланған.

1913 ж., Н.Бор – атом құрылысы теориясының негізгі қағидалары:

1. 
   Электрон ядроны айналғанда, кез келген емес, квант теориясынан шығатын кесімді шарттарға сай орбиталар бойымен ғана қозғалады. Ол орбиталар стационар, немесе квантталған орбиталар деп аталады. Стационар орбитада электрон айналып жүрген кезде энергия бөлінбейді не сіңірілмейді.
   
2. 
   Электрон өзіне тиісті квантталған орбитамен айналғанда, энергия жұмсайды.
   
3. 
   Электрон бір орбитадан екінші орбитаға көшкенде ғана энергия бөлінеді, немесе сіңіреді.
   

λ = h/ mv , где mv – импульс.