Дәрістің мақсаты: электромагниттік өріс туралы мағлұмат беру

• ДӘРІС №9
• МАГНИТ ӨРІСІ

Дәрістің мақсаты: электромагниттік өріс туралы мағлұмат беру

• Қарастыратын сұрақтар:
• Магнит индукциясы.
• Био-Савар-Лаплас заңы. Электромагниттік индукция.
• Фарадей тәжірибелері.
• Өздік индукция.
• Магнит өрісінің энергиясы.

• Магнит өрісі

• Магнит өрісін тек қозғалыстағы электр заряды (ток) туғызады

• Магнит өрісі тек қозғалыстағы зарядтарға әсер етеді.

Магнит индукция векторының бағыты ретінде оңтүстік полюстен солтүстік полюске бағытталған магнит сызықтарын алады. Бұл сызықтарды магнит индукциясының сызықтары деп атайды.

• Тұрақты магнит өрісінің және тогы бар катушканың
• магнит индукциясының күш сызықтары.

• Магнит индукциясының күш сызықтары тұйық, олар еш жерде үзілмейді. Мұндай күш сызықтарын – құйынды деп атайды

Магнит өрісін сандық тұрғыдан сипаттау үшін, магнит индукциясының бағытын ғана емес, оның модулін де анықтау керек. Ол үшін магнит өрісіне тогы бар өткізгіш енгізіп, осы өткізгіштің бір бөлігіне әсер ететін күшті анықтау керек.

• Магнит өрісін сандық тұрғыдан сипаттау үшін, магнит индукциясының бағытын ғана емес, оның модулін де анықтау керек. Ол үшін магнит өрісіне тогы бар өткізгіш енгізіп, осы өткізгіштің бір бөлігіне әсер ететін күшті анықтау керек.

• Магнит өрісінің күштік сипаттамасы ретінде магнит индукциясының векторы енгізіледі. Ол магнит өрісіндегі токқа немесе қозғалыстағы зарядқа әсер ететін күшті анықтайды. - [Тл].

Өткізгіштің бөлігінің ұзындығын Δl деп аламыз, Ампердің тәжірибесі бойынша, өткізгіш бөлігіне әсер ететін күш, ток күшіне, өткізгіштің ұзындығына және ток бағыты мен магнит индукциясы векторының арасындағы бұрыштың синусына тура пропорционал:

• Өткізгіштің бөлігінің ұзындығын Δl деп аламыз, Ампердің тәжірибесі бойынша, өткізгіш бөлігіне әсер ететін күш, ток күшіне, өткізгіштің ұзындығына және ток бағыты мен магнит индукциясы векторының арасындағы бұрыштың синусына тура пропорционал:
• Бұл күш Ампер күші деп аталады. Ол өткізгіш магнит өрісіне перпендикуляр орналасқан кезде, максимал мәнге жетеді Fmax.

• F = IBΔl sin α