Диалог арқылы сыни тұрғыдан ойлауды дамыту

Сұрақтардың түрлері

Түрткі болу: түрткі болуға арналған сұрақтар бірінші жауап алу үшін және оқушының жауабын түзетуге көмектесу үшін қажет.

Сынақтан өткізу: сынақтан өткізуге арналған сұрақтар оқушыларға анағұрлым толық жауап беруге өз ойларын анық білдіруге , өз идеяларын дамытуға көмектесетіндей етіп құрылуы қажет, мысалы: Сіз мысал келтіре аласыз ба?

Қайта бағыттау: сұрақты басқа оқушыларға қайта бағыттау, мысалы: Көмектесе алатындар бар ма?

Диалогтің 5 үлгісі Александер (2001,2008)

• Механикалық есте сақтау (үнемі қайталап отыру арқылы фактілерді, ойларды және күнделікті іс-әрекеттерді жаттау)
• Декламация (тестілеу үшін дайындалған сұрақтар арқылы немесе бұрын өткендерді еске түсіруге ынталандыру үшін сұрақта берілген сілтемелерге сүйене отырып, жауапты ойлауға жол сілтеу арқылы жинақталған білім мен ұғымдарды толықтыру)
• Нұсқаулық/мазмұндама (оқушыға не істеу керектігін түсіндіру немесе ақпаратты жеткізу, сонымен бірге фактілерді, қағидаттар мен рәсімдерді түсіндіру)
• Талқылау (ақпараттарды тарату және мәселерді шешу мақсатында ой бөлісу)
• Диалог (қателіктер мен тәуекелдерді азайта отырып, таңдауды қысқартуға және түсініктер мен қағидаттарды “жеткізуді ” тездетуге ықпал ететін сауалнама мен талқылаудын жиынтығы арқылы өзара түсіністікке қол жеткізу)

Диалогтік оқыту қолданылады:

• Топтық жұмыста
• Әңгімені жоспарлауда
• Жаңа сабақты талқылауда
• Жұппен жұмыста
• Өтілген материалды қайталауда
• Ашық сұраққа жауап алуда

Күтілетін нәтиже

• барлық оқушылар сабаққа белсене қатысады;
• барлық оқушылар өздерін еркін сезінеді;
• олар бір нәрсені қате айтамыз деген қорқыныштан арылады;
• жауапты бірлесіп іздейді, жолдастық көмек, бір- біріне деген жауапкершілік сезімі пайда болады;
• сабақ оқушы үшін, мүғалім үшін де пайдалы болады;
• ең бастысы олар бір- біріне қатты әсер етеді, бір-бірінен үйренеді және бірін-бірі үйретеді.