Дыбыс айтуын түзету, тыныс алуын, фонациясын және артикуляциясын үйлестіру кезеңі. Орындаған: Жұмақұл г тобы: 105-38



Дата08.02.2022
өлшемі183,86 Kb.
#120553
Байланысты:
ринолалия 7апта
17-билет

Дыбыс айтуын түзету, тыныс алуын, фонациясын және артикуляциясын үйлестіру кезеңі.

Орындаған: Жұмақұл Г

Тобы:105-38

Қабылданған: Бейсенова Б


www.okmpu.kz

Ринолалияны түзету-педагогикалық жұмысын төрт кезеңге бөледі:

Ринолалияны түзету-педагогикалық жұмысын төрт кезеңге бөледі:

1. Операцияға дейінгі дайындық кезең.

2. Операциядан кейінгі кезең. Дауысты дыбыстарды қою. Мұрындық резонансты жою.

3. Дыбыс айтуын түзету, тыныс алуын, фонациясын және артикуляциясын үйлестіру кезеңі.

4. Жаңа дағдыларды толық машықтандыру кезеңі.

Үшінші кезеңінің негізгі мақсаты – тыныс алу мен сәйкестендіре отырып дауыссыз дыбыстарды түзету. Осы кезеңде дыбыс айтуын түзету мен қоса дұрыс дауыстау дағдыларын қалыптастырады. Ол үшін арнайы логопедиялық жаттығулар қолданылады.

Үшінші кезеңінің негізгі мақсаты – тыныс алу мен сәйкестендіре отырып дауыссыз дыбыстарды түзету. Осы кезеңде дыбыс айтуын түзету мен қоса дұрыс дауыстау дағдыларын қалыптастырады. Ол үшін арнайы логопедиялық жаттығулар қолданылады.

Қазіргі кезде жиі қолданылатын А.Г.Иппалитованың түзету жүйесі болып саналады. Бұл әдістеме әсірсе баланың дыбыс айтуын түзетуге өте нәтижелі. А.Г.Иппалитова операцияға дейін түзету жұмысын жүргізу қажеттілігін алғашқы негіздеген авторлардың бірі. Бұл әдістеменің ерекшелігі тыныс алу мен артикуляциялық жаттығуларды бірден қатар жүргізу, дыбыс кезектілігін артикуляциясы ұқсас негізінде қалыптастыруы болып табылады. Оқу құралында ринолалияны түзету жұмысы А.Г.Иппалитованың жүйесі бойынша берілген.

Қазіргі кезде жиі қолданылатын А.Г.Иппалитованың түзету жүйесі болып саналады. Бұл әдістеме әсірсе баланың дыбыс айтуын түзетуге өте нәтижелі. А.Г.Иппалитова операцияға дейін түзету жұмысын жүргізу қажеттілігін алғашқы негіздеген авторлардың бірі. Бұл әдістеменің ерекшелігі тыныс алу мен артикуляциялық жаттығуларды бірден қатар жүргізу, дыбыс кезектілігін артикуляциясы ұқсас негізінде қалыптастыруы болып табылады. Оқу құралында ринолалияны түзету жұмысы А.Г.Иппалитованың жүйесі бойынша берілген.

Ринолалия кезінде дыбыстарды қоюда жұмыстың бірізділігі артикуляциялық базасының дайындығымен анықталады.

Ринолалия кезінде дыбыстарды қоюда жұмыстың бірізділігі артикуляциялық базасының дайындығымен анықталады.

Сөйлеу дыбыстары өзара тәуелді және өзара байланысты болғандықтан бір топтың дыбысьарын мергеру арқылы екінші топтың дыбыстарын меңгеруге мүмкіндік береді, яғни бір дыбыстар келесі дыбыстардың шығуына жағдай жасайды.

Дыбыстық артикуляуиялық базаның дайындығы арнайы артикуляциялық гимнастиканың көмегімен жүргізіледі. Бұл гимнастика тілдік дем шығарудың дамуымен үйлесуі керек.

  • Дыбыстық артикуляуиялық базаның дайындығы арнайы артикуляциялық гимнастиканың көмегімен жүргізіледі. Бұл гимнастика тілдік дем шығарудың дамуымен үйлесуі керек.
  • Дұрыс тілдік біліктіліктер логопедтің көмегімен қойылады және жанамалы түрде ата – ананың көмегімен.
  • Балада артикуляция қалыптасқаннан кейін ғана дыбыстың әріптік мәні мен мағынасы түсіндіріледі: логопедпен бірге сабақ үстінде берілген тілдік мәліметтер.
  • Сабақ үстінде материалдар көлемі біртіндеп көбейіп ал тапсырмалар күрделеніп отырады.

Ауыз қуысы жабық күйінде дұрыс және тыныш демнің пайда болуы арқылы-ауыз және мұрын қуысы демінің дифференциациясына ауысуға болады. Оқушыға міндетті түрде дем алу мен дем шығарудың әр түрі бар екенін түсіндіру қажет: ауыз қуысы жабық кезде тыныс алу мұрын қуысы арқылы жүреді, ал ауыз қуысы ашық күйінде тыныс алудың әр түрі болады. Осы түсіндірулерден кейін балаға нақты тыныс алу жаттығуларын орындау ұсынылады.

  • Ауыз қуысы жабық күйінде дұрыс және тыныш демнің пайда болуы арқылы-ауыз және мұрын қуысы демінің дифференциациясына ауысуға болады. Оқушыға міндетті түрде дем алу мен дем шығарудың әр түрі бар екенін түсіндіру қажет: ауыз қуысы жабық кезде тыныс алу мұрын қуысы арқылы жүреді, ал ауыз қуысы ашық күйінде тыныс алудың әр түрі болады. Осы түсіндірулерден кейін балаға нақты тыныс алу жаттығуларын орындау ұсынылады.

Тыныс алудың әр түрін үйрете отырып баланың назарын бірден оның мүшелерінің артикуляциясына бағыттау қажет: ауыз қуысылық дем кезінде тілдің ұшын төменгі ерінде ұстап тұру қажет, ауызды ашу керек. Сонымен қатар тілдің түбірі түсіп тұру керек. Егер тілдің ұшын төменгі ерінде ұстап тұрып тілдің түбірін төмендетіп оны шпательмен басу керек. Тілдің түбірі түсіп тұрған кезіндегі тыныс алу мұрынның дыбыстарға және сөздерге ықпалын қояды.

  • Тыныс алудың әр түрін үйрете отырып баланың назарын бірден оның мүшелерінің артикуляциясына бағыттау қажет: ауыз қуысылық дем кезінде тілдің ұшын төменгі ерінде ұстап тұру қажет, ауызды ашу керек. Сонымен қатар тілдің түбірі түсіп тұру керек. Егер тілдің ұшын төменгі ерінде ұстап тұрып тілдің түбірін төмендетіп оны шпательмен басу керек. Тілдің түбірі түсіп тұрған кезіндегі тыныс алу мұрынның дыбыстарға және сөздерге ықпалын қояды.

Қолданылған әдебиеттер: 1.https://thelib.info/pedagogika/2862450-rinolaliya-kezindegi-logopediyaly-1179-zh-1201-mystar-zh-1241-ne-tua-pajda-bol-1171-an-ta-1187-daj-kemistigin-til-b-1201-zylystaryn-profilaktikalau/

Назарларыңызға рахмет!!!



Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет