4-өзіндік жұмыс. Жиындардағы бинарлы қатынастар.
Р бинарлы қатынасының анықталу облысы мен мәндер жиынын анық-
таңыз. Оларды рефлексивтi, антирефлексивтi, симметриялы, антисимметр-
иялы, транзитивтi қасиеттерi бар ма?
Тапсырмалар нұсқалары:
1. P R
2
, (x,y) P
x
2
+y
2
=1.
2. P (Z
+
)
2
, (x,y) P
x
2
= y
мұндағы Z
+
={x Z| x>0}.
3. P Z
2
, (x,y) P
x=- y.
4. P Z
2
(x,y) P
x-y жұп.
5. P Z
2
, (x,y) P
x+y тақ.
6. P Z
2
, (x,y) P
2x=3y.
7. P Z
2
, (x,y) P
x – y 2-ге еселі.
8. P R
2
, (x,y) P
x+y 3 ке еселі.
9. P Z
2
, (x,y) P
x
2
+y
2
=1.
10. P R
2
, (x,y) P
x
2
y.
11. P R
2
, (x,y) P
x
2
= y.
12. P R
2
б (x,y) P y < x - 1.
13. P R
2
, (x,y) P
x
2
+y
2
=4.
14. P R
2
, (x,y) P
x+y= -2.
15. P R
2
, (x,y) P
x-y Z.
16. P R
2
, (x, y) P
y=|x|.
17. P (Z
+
)
2
, (x,y) P
x
2
= y
мұндағы,Z
+
={x Z| x>0}.
18. P (Z
+
)
2
, (x,y) P
ЕҮБ(x,y) 1,
Мұндағы Z
+
={x Z| z>0}.
19. P Z
2
, (x,y) P
y x-2.
20. P Z2,(x,y) P
x=-y.
5-өзіндік жұмыс. Логикалық функциялар және формулалар.
Берiлген логикалық функцияға ақиқаттық кесте құрыңыз. Қандай айныма-
лылар негiзгi, қандайы жалған?
Тапсырмалар нұсқалары:
1. f(x, y, z) = (x V y)
(z х)
2. f(x, y, z) = (x | y)
(x z)
3. f(x, y, z) = xy (y
z)
4. f(x, y, z) = xy zx
5. f(x, y, z) = (x y)
(x V z x)
6. f(x, y, z) = (x
y) V (z ~ x)
7. f(x, y, z) = (x V z) (x y)
8. f(x, y, z) = (z
y) (x y)
9. f(x, y, z) = (x y) ~ (z
x)
10.f(x, y, z) = (x ~ y) V (x z)
11.f(x, y, z) = (z x)
(xy V z)
12. f(x, y, z) = (x y) (y
z)
13. f(x, y, z) = (x
y) ~ (x V (z y))
14. f(x, y, z) = (x
y
) z
15. f(x, y, z) = x (y V z)
16. f(x, y, z) = (x y) V z
17. f(x, y, z) = x
(z
y) |y
18. f(x, y, z) = (x V y)
(z x)
19. f(x, y, z) = (y Vx)|z
20. f(x, y, z) = ( x V y)
(z x)
6-өзіндік жұмыс. Комбинаторика. Орналастыру және теру.
а) n және m берiлген мәндерi үшiн
m
n
A
,
m
n
A
,
m
n
C
,
m
n
C
,P
n
.есептеңiз.
1. n =5, m =3
6. n =6, m =3
11. n =7, m =3
16. n =7, m =4
2. n =6, m =4
7. n =5, m =3
12. n =4, m =2
17. n =8, m =2
3. n =5, m =4
8. n =5, m =3
13. n =8, m =6
18. n =4, m =3
4. n =6, m =2
9. n =5, m =3
14. n =7, m =5
19. n =7, m =2
5. n =5, m =2
10. n =6, m =5
15. n =7, m =4
20. n =8, m =3
7-өзіндік жұмыс. Графтар, берілу тәсілдері.
а) Төбелер жиыны Х-тен берілген G бинарлы қатынас бойынша граф,
оның толықтауышын, және екі графтың да инциндентті және сыбайлас
матрицаларын құрыңыз.
1. X={0,1,2,3,4,5}; G: |x-y|>=3;
2. X={0,1,2,3,4,5}; G: |x-y|=2;
3. X={0,1,2,3,4}; G: |x+y|>=3, x y;
4. X={0,1,2,3,4,5}; G: |x-y|>=2;
5. X={1,2,3,4,5,6}; G: |x+y|>=2;
6. X={1,2,3,4,5}; G: 5<=|x+y|<=8
7. X={1,2,3,4,5,6}; G: 2y<=x, 2x<=y;
8. X={1,2,3,4,5}; G: |x-y|=3;
9. X={1,2,3,4,5,6}; G: |x-y|=1, |x-y|=4;
10. X={1,2,3,4,5}; G: 1<=|x-y|<=3;
11. X={1,2,3,4,5}; G: 3<=x+y<=5;
12. X={1,2,3,4,5}; G: 3<=x+y<=4;
13. X={0,1,2,3,4,5}; G: |x+y|>=2;
14. X={1,2,3,4,5,6}; G: |x-y|<3;
15. X={1,2,3,4,5}; G: 5<=|x+y|<=8;
16. X={0,1,2,3,4}; G: |x+y|>=3, x y;
17. X={0,1,2,3,4,5}; G: |x-y|>=2;
18. X={1,2,3,4,5,6}; G: |x+y|>=2;
19. X={0,1,2,3,4,5}; G: 2<=|x-y|<=4;
20. X={1,2,3,4,5}; G: 4<=x+y<=5.
б) Графтармен операциялар.
G1 және G2 графтары берілген.
2
1
G
G
,
2
1
G
G
,
2
1
G
G
,
2
1
G
G
, табыңыз.
Тапсырмалар нұсқалары:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
8-өзіндік жұмыс. Граф сандары. Графтардағы маршруттар.
а) Семестрлік жұмыста құрылған G
1
U G
2
жәнеG
1
хG
2
графтары үшін:
Цикломатикалық санды;
Хроматикалық санды;
Диаметр, радиус, центрді табыңыз.
Бұл графтардың планарлы және эйлер графы болуын тексеріңіз.Барлық
қаңқалы ағаштарды белгілеңіз.
б) 7 Семестрлік жұмыстағы графы үшін төмендегілерді көрсетіңіз:
Тұйық емес маршрут, бірақ шынжыр емес;
Қарапайым емес шынжар;
Қарапайым шынжыр;
Тұйық маршрут, бірақ цикл емес;
Қарапайым емес цикл;
Қарапайым цикл;
Бірінші төбеден шығатын ұзындығы 2-ге тең барлық маршруттарды
және ұзындығы 2-ге тең маршруттың матрицасын табыңыз.
Бақылау жұмыстарының тақырыптары мен нұсқалары (4 бақылау
жұмысы ).
1 Бақылау жұмысы. Жиындар теориясы. Сәйкестiктер, бейнелеулер,
функциялар. А={a,b,c} және B={1,2,3,4} жиындарының арасында Р
сәйкестiгi бар. Р
-1
сәйкестiгiн табыңыз. Екi сәйкестiктiң де анықталу облысы
мен мәндер жиынын табыңыз. Оларды график түрiнде өрнектеңiз.
Сәйкестiктердiң қасиетiн зерттеңiз.
Тапсырма рұсқалары
1. P={(a,1),(a,2),(b,3),(c,2),(c,3),(c,4)}
2. P={(а,3), (a,2), (a,4), (b,1), (c,2), (c,4)(c,3)}
3. P={(a,2),(a,4),(b,1),(b,2),(b,4),(c,2),(c,4)}
4. P={(а,2),(a,4), (a,3), (c,1), (c,2), (c,3)}
5. P={(а,2),(a,4), (a,3), (c,1), (c,2), (c,3)}
6. P={(а,3),(b,4), (b,3), (c,1), (c,2), (c,4)}
7. P={(а,2),(a,3), (a,4), (b,1), (b,2), (b,4)}
8. P={(а,1),(a,2), (b,3), (b,4), (c,3), (c,4)}
9. P={(а,2), (a,3), (a,4), (c,3), (c,1), (c,4)}
10. P={(а,1),(a,2), (a,4), (b,2), (b,4), (c,3)}
11. P={(b,1), (b,3), (c,1), (c,2), (c,3), (c,4)}
12. P={(а,2), (a,4), (b,3), (c,1),(c,2)}
13. P={(а,3), (a,2), (b,2), (b,3), (c,1), (c,4)}
14. P={(а,1), (a,3), (a,4), (b,3), (c,1), (c,4)}
15. P={(а,1), (b,3), (c,1), (c,4), (c,3), (c,2)}
16 .P={(а,1), (b,3), (b,1), (b,4), (c,3), (c,2)}
17. P={(а,1), (а,2), (a,4), (b,1), (b,4), (c,3)}
18. P={(а,1), (а,4), (b,2), (b,3), (c,1), (c,4)}
19. P={(а,1), (а,2), (b,2), (b,4), (c,3), (c,2)}
20. P={(a,1), (a,2), (a,4), (c,3), (c,2), (c,4)}
б) Айнымалылардың барлық мүмкiн мәндерiнде мәнi берiлген
функциясы үшiн МДҚФ,МКҚФ табыңыз.
Тапсырма варианттары
1. f(x, y, z, t) = (0011100011001100)
2. f(x, y, z, t) = (1011011000110100)
3. f(x, y, z, t) = (1001010011100101)
4. f(x, y, z, t) = (0011011011011010)
5. f(x, y, z, t) = (1001000100101100)
6. f(x, y, z, t) = (1010011001001011)
7. f(x, y, z, t) = (1001100010011100)
8. f(x, y, z, t) = (0100100010011100)
9. f(x, y, z, t) = (1101001110010010)
10. f(x, y, z, t)= (1011001110001010)
11. f(x, y, z, t) = (1110001101010010)
12. f(x, y, z, t) = (1000101001111010)
13. f(x, y, z, t) = (1100101001101000)
14. f(x, y, z, t) = (1010001110010100)
15. f(x, y, z, t) = (0111011010101001)
16. f(x, y, z, t) = (1011101001011001)
17. f(x, y, z, t) = (1100011101001110)
18. f(x, y, z, t) = (1001000011110101)
19. f(x, y, z, t) = (0100110100101011)
20. f(x, y, z, t) = (0110101101000110)
в) Жегалкин алгебрасы. f(x, y, z) функциясы үшiн Жегалкин
полиномын табыңыз.
Тапсырма варианттары:
1. f(x, y,z ) = ( x y) (y
x
)(x
y
)
(z |
y
x
).
2. f(x, y,z ) = (x (
y
(
x
y
))( x (
xy
z
|
y
) )).
3. f(x, y,z ) = x
(y z) ↔ (x
y) (x
z).
4. f(x, y,z ) =
)
|
(
)
(
x
y
x
z
.
5. f(x, y,z ) = (x y)
(y
x
)(x
y
)|(z
y
x
).
6. f(x, y,z ) = x
(y z) (x
y) (x
z).
7. f(x, y,z ) =
)
(
)
(
x
z
y
x
.
8. f(x, y,z ) = (x y)|(y
x
)↓(x
y
)
(z
y
x
).
9. f(x, y,z ) = x (y z) | (x y) (x z).
10. f(x, y,z ) =
x
z
y
x
)
)
((
.
11. f(x, y,z ) = x (
y
))
(
x
y
))
(
|
(
xy
z
y
x
12. f(x, y,z ) = x (y z) → (x y) (x z)
13. f(x, y,z ) =
)
(
)
|
(
y
z
y
x
.
14. f(x, y,z ) = (x|y)
(y
x
)(x
y
) (z
y
x
).
15. f(x, y,z ) = x
(y|z) (x
y) | (x
z).
16. f(x, y,z ) =
)
(
)
(
x
z
y
x
.
17. f(x, y,z ) =
xy
z
x
y
y
x
|
))
(
(
.
18. f(x, y,z ) = x (y
z) (x y)
(x z).
19. f(x, y,z ) =
y
z
y
x
)
)
((
.
20. f(x, y,z ) = x (y
z) (x y)
(x z).
2. Бақылау жұмысы. Логикалық функциялардың толық жүйелері.
Комбинаторика.
а) f
1
және
f
2
функцияларының қандай класқа жататындығын анықтаңыз.
Пост теоремасына сүйенiп
{ f
1
,f
2
} функциялар жүйесiнiң толықтығын тексерiңiз.
№
Тапсырмалар
нұсқалары
№
Тапсырмалар
нұсқалары
№
Тапсырмалар
нұсқалары
1
F
1
=(0 1 0 1 1 0 1 1)
f
2
=(x V y)
(z x)
8
f
1
=(0 1 1 0 1 1 1 0)
f
2
=x y V z
15
f
1
=(0 1 1 1 1 1 0 1)
f
2
=(x V y)
xyz
2
F
1
=(0 1 0 1 1 0 0 1)
9
f
1
=(0 1 1 0 0 0 1 1)
16
f
1
=(1 0 0 1 0 1 0 0)
f
2
=(x
y) V
z
f
2
=(x y)
(y V x)
f
2
=(x V y)
(z x)
3
f
1
=(0 1 0 1 0 1 1 0)
f
2
=x (
y
V z)
10
f
1
=(0 1 1 0 1 1 0 1)
f
2
=(x z)
(xVy)
17
f
1
=(1 0 0 1 1 0 0 1)
f
2
=(x
y) z
4
f
1
=(0 1 0 1 0 0 1 1)
f
2
=(x
y
) z
11
f
1
=(0 1 1 1 0 1 0 0)
f
2
=x y z x
18
f
1
=(1 0 0 1 0 1 1 0)
f
2
=x V yz
5
F
1
=(0 1 0 1 1 1 0 1)
f
2
=x y V z (x
y
)
12
f
1
=(0 1 1 1 1 0 0 1)
f
2
=
x
yz
(zVx)
19
f
1
=(1 0 0 1 0 0 1 1)
f
2
=(x
y) z
6
f
1
=(0 1 1 0 0 1 0 0)
f
2
=x y (y
z)
13
f
1
=(0 1 1 1 0 1 1 0)
f
2
=(x
y) (z y)
20
f
1
=(1 0 0 1 1 1 0 1)
f
2
=xy V z(x y)
7
f
1
=(0 1 1 0 1 0 0 1)
f
2
=
x y
V(x y z)
14
f
1
=(0 1 1 1 0 0 1 1)
f
2
=(x V y) (z V y)
21
f
1
=(0 1 0 1 0 1 1 0)
f
2
=x (
y
V z)
б) Берiлген А цифрлар жиынын пайдаланып қанша әртүрлi үш таңбалы
натурал сан алуға болады, егер 1) Әр цифр бiрден артық пайдаланылмайды;
2) Бiр цифрды бiрнеше рет пайдалануға болады;
б) Тапсырма варианттары
1.А={3,4,5,6}
5.А={2,3,5,7,9} 9.А={2,5,7,8,9}
13. А={3,4,7,9}
17. А={2,4,7}
2.А={1,3,5,7}
6.А={1,4,8,9}
10.А={3,4,7,8,9} 14. А={2,5,7,8}
18. А={1,3,5,8,9}
3.А={2,5,6,7,8} 7.А={2,3,4,5}
11.А={1,2,5,6}
15. А={1,3,4}
19. А={3,4,7,9}
4. А={3,4,5,9} 8.А={3,7,8,9}
12.А={2,3,4,5,6} 16. А={3,5,7,8,9} 20. А={2,5,6,7,8}
в) Тапсырма варианттары
1.
5 кiтапты сөреге қанша әдiспен орналастыруға болады
2.
Серванттың бiр қатарына 6 бокалды қанша әдiспен
орналастыруға болады.
3.
Столға 8 адамнан тұратын президиумды қанша әдiспен
отырғызуға болады?
4.
7 адамды қанша әдiспен сапқа тұрғызуға болады?
5.
Класқа 10 партаны қанша әдiспен қоюға болады?
6.
А,Б,В,Г,Д әрiптерiнен тұратын тiзбектi қанша әдiспен
құруға болады?
7.
«Персик» сөзiнен қанша әртүрлi 6 әрiптiк тiзбектер алуға
болады?
8.
5 пәннен тұратын оқу кестесiн бiр күнге неше тәсiлмен
құруға болады?
9.
Дастарханға 4 адамды қанша әдiспен отырғызуға болады?
10.
Әртүрлi 7 карточка салынған қорапты қанша әдiспен
араластыруға болады?
11.
Ұсынылған 6 пәннен 3 пәндi неше әдiспен таңдауға
болады?
12.
Қолда бар 7 түрлi жемiстiң екеуiн қанша әдiспен таңдауға
болады?
13.
10 адамнан жиналысқа баратын 3 адамды қанша әдiспен
таңдауға болады?
14.
Конкурсқа 7 притенденттен 4 студенттi қанша әдiспен
таңдауға болады?
15.
Сөреде тұрған 10 кiтаптан неше әдiспен оқуға 3 кiтап
таңдауға болады?
16.
10 фильмнен тұратын видеотекадан неше әдiспен әртүрлi 4
фильм таңдауға болады?
17.
Шкафта iлулi тұрған 8 галстуктен неше әдiспен әртүрлi 2
галстук таңдауға болады?
18.
Сатылымдағы 9 түрлi газеттен неше әдiспен әртүрлi 5 газет
сатып алуға болады?
19.
8 адамнан тұратын топтан неше әдiспен программалау
курсына 3 адам таңдауға болады?
20.
Менюде бар 7 тағамнан неше әдiспен 3 түрлi тағам
таңдауға болады?
Тапсырмалар варианттары
1. Темiр жол бекетiнде m бағдаршам бар. Егер бағдаршам «қызыл»,
«жасыл», «сары» 3 күйде болса, олардан неше түрлi сигналдардың
комбинациясын беруге болады?
2. Бiр
мемлекетте тiстерiнiң жиынтығы бiрдей 2 тұрғын
болмаптыегер адамның тiстерiнiң саны 32 десек бұл мемлекеттiң
тұрғындарының ең көп саны қанша болуы мүмкiн?
3. Қайталап пайдалануға болатын тақ цифрлардан неше түрлi 4
таңбалы сан құрастыруға болады?
4. Әртүрлi 12 оқу құралын 4 студентке неше әдiспен бәлiп беруге
болады?
5. 9 түрлi күмiс ақшаны 2 қалтаға неше түрлi әдiспен салуға
болады?
6. Үшеуi ток импульсi , екеуi үзiлiсте болатын әрiптегi 5 түрлi
сигналдан алфавиттiң неше әрiбiн құрауға болады?
7. «Статистика», «Парабола» сөздерiндегi әртүрлi алмастырулардың
санын анықтаңыз.
8. Апада 2 алма, 3 алмұрт және 4 апельсин бар. Олардан 9 күн бойы
баласына бiр талдан берiп отырады. Қанша әдiспен берiп отыруға болады?
9. Почта бөлiмшесiнде 9 түрлi ашық хат сатылады. Ашық хаттың әр
түрiнiң саны 8ден кем болмаса 8 ашық хаттан тұратын жиынтықты неше
әдiспен сатып алуға болады?
10.
3 жiгiт пен 2 қыз жұмыс орнын iздейдi. Егер қалада 3 тек
жiгiттер дi қабылдайтын құю цехтары бар 3 зауыт, қыздарды қабылдайтын
2 тоқыма фабрикасы және жiгiттердi де, қыздарды да қабылдайтын 2
фабрика болса неше әдiспен жұмыс таңдауға болады?
11.
Бес қызметкерден тұратын топқа 3жолдама бөлiндi.
Жолдамалар әртүрлi болса, оны неше әдiспен үлестiруге болады?
12.
Взводта 3 сержант және 30солдат бар. Қарауылға 1 сержант
пен 3 солдатты неше әдiспен жiберуге болады?
13.
Неше әдiспен 15 студенттi 3 оқу тобына бесеуден бөлуге
болады?
14.
Жарысқа қатысушы 17 спортшыға бiрiншi, екiншi және
үшiншi орындарды неше әдiспен бөлудiң мүмкiндiгi бар?
15.
5әйел және 7 ер адамнан тұратын қазылар алқасы 8 әйел
және 11 ер адамнан тұратын тiзiмнен таңдалуы тиiс. Құрамы неше түрлi
қазылар алқасын таңдауға болады?
16.
Раушангүлiнiң 4 сорты сатылады. Қанша әртүрлi букет
құруға болады?
17.
Бiрдей 20шарды. Әртүрлi 4 урнаға неше әдiспен салуға
болады?
18.
Әртүрлi 10 шарды, 3 урнаға қанша әдiспен орналастыруға
болады?
19.
Белгiлi әртүрлi 7 аттан 4 күшiкке неше әдiспен ат беруге
болады?
20.
25 адамнан тұратын топты 7 коалицияға неше әдiспен
бөлуге болады:5адамнан 2 коалиция, 7 адамнан 1 коалиция, 2 адамнан 4
коалиция;
д)Жиындарды бөлiктеу. n объектен тұратын жиынды m бос емес
бөлiктерге бөлуге болады?
Тапсырма варианттары:
1. n =7, m =3
5. n =7, m =4
9. n =7, m =2
13. n =5, m =4
17. n =5, m =3
2. n =4, m =2
6. n =7, m =4
10. n =8, m =3
14. n =6, m =2
18. n =5, m =3
3. n =8, m =6
7. n =8, m =2
11. n =5, m =3
15. n =5, m =2
19. n =5, m =3
4. n =7, m =5
8. n =4, m =3
12. n =6, m =4
16. n =6, m =3
20. n =6, m =5
3-Бақылау жұмысы. Ең кіші қосылу туралы есеп.
7 төбелі бағытталмаған толық графтың қабырғалар салмағының матрицасы
берілген. Оң ең кіші қаңқалы ағашын табыңыз. Жеткілікті түсініктемелермен оны
графикалық түрде кескіндеңіз.
Тапсырма варианттары.
1.
∞
1
3
4
5
6
2
2.
∞
6
1
1
7
5
2
1
∞
1
2
3
5
7
6
∞
8
3
9
3
1
3
1
∞
4
1
2
8
1
8
∞
4
2
1
3
4
2
4
∞
2
5
1
1
3
4
∞
1
5
5
5
3
1
2
∞
3
7
7
9
2
1
∞
2
1
6
5
2
5
3
∞
8
5
3
1
5
2
∞
4
2
7
8
1
7
8
∞
2
1
3
5
1
4
∞
3
∞
1
2
6
3
1
7
4.
∞
7
6
3
1
7
9
1
∞
8
3
1
2
1
7
∞
2
4
8
2
5
2
8
∞
5
4
1
1
6
2
∞
1
2
1
1
6
3
5
∞
5
3
2
3
4
1
∞
6
2
1
3
1
4
5
∞
1
2
1
8
2
6
∞
6
8
1
2
1
3
1
∞
3
7
2
1
2
6
∞
9
7
1
1
2
2
3
∞
9
5
1
1
8
9
∞
5.
∞
1
2
7
3
4
8
6.
∞
5
7
3
9
1
4
1
∞
8
5
2
9
4
5
∞
8
3
5
1
6
2
8
∞
1
8
4
2
7
8
∞
7
2
7
9
7
5
1
∞
9
9
3
3
3
7
∞
4
1
6
3
2
8
9
∞
2
5
9
5
2
4
∞
6
2
4
9
4
9
2
∞
6
1
1
7
1
6
∞
6
8
4
2
3
5
6
∞
4
6
9
6
2
6
∞
7.
∞
7
2
7
1
9
1
8.
∞
5
4
2
4
1
4
7
∞
4
7
8
2
6
5
∞
7
4
8
2
9
2
4
∞
9
3
2
7
4
7
∞
8
2
2
7
7
7
9
∞
5
3
1
2
4
8
∞
3
9
4
1
8
3
5
∞
9
5
4
8
2
3
∞
8
2
9
2
2
3
9
∞
7
1
2
2
9
8
∞
1
1
6
7
1
5
7
∞
4
9
7
4
2
1
∞
Достарыңызбен бөлісу: |