Материалдық нүктенің айналмалы қозғалысы. Бұрыштық жылдамдық. Бұрыштық үдеу.
Материалдық нүктенің айналмалы қозғалысы. Бұрыштық жылдамдық. Бұрыштық үдеу.
Бұрыштық жылдамдық деп -R радиусының (бұрыштық жол) бұрылу бұрышының осы бұрылуға кеткен уақыт аралығына қатынасын айтады.
Бұрыштық жылдамдық
Бұрыштық жылдамдық
Бірқалыпты айналмалы қозғалыс үшін:
Мұндағы Δφ –бұрылу бұрышы, [рад];
Бірқалыпты емес айналмалы қозғалыс кезіндегі лездік бұрыштық жылдамдық:
– [рад/с]; Δt - [с]
Нүктенің сызықтық жылдамдығы бұрыштық жылдамдықпен және траектория радиусымен
мына қатынаспен байланысты:
Бұрыштық үдеу
Бұрыштық үдеу
Бірқалыпты емес айналмалы қозғалыс кезінде бұрыштық үдеу ұғымы ендіріледі.
Орташа бұрыштық үдеу – бұрыштық жылдамдық өзгерісінің осы өзгеріс уақтысына қатынасымен анықталатын шама:
Лездік бұрыштық үдеу – бұрыштық жылдамдықтың уақыт бойынша алынған бірінші туындысына немесе бұрылу бұрышының уақыт бойынша алынған екінші туындысына тең векторлық шама:
[рад/с2]
Бұрыштық жылдамдық векторы айналу осінің бойымен бағытталған, оң бұранда ережесімен анықталады:
Бұрыштық үдеу
векторының бағыты
бірқалыпты үдемелі
қозғалыс кезінде бұрыштық жылдамдық векторымен сәйкес, ал
бірқалыпты кемімелі
қозғалыс кезінде оған
қарама-қарсы бағытталған
болады.
Айналмалы қозғалыс кезіндегі сызықтық жылдамдық:
Айналмалы қозғалыс кезіндегі сызықтық жылдамдық:
Егер материалдық нүкте толық айналым жасаса, онда:
Жиілік арқылы өрнектелген сызықтық жылдамдық.
Период арқылы өрнектелген сызықтық жылдамдық.
Сызықтық және бұрыштық шамалардың арасындағы байланыс
Бұрыштық шамалар
Шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалыс үшін
Сызықтық шамалар
Нүкте радиусы R шеңбер бойымен қозғалсын делік және t = 0 уақыт мезетінде А нүктесінде орналассын. Белгілі бір
Нүкте радиусы R шеңбер бойымен қозғалсын делік және t = 0 уақыт мезетінде А нүктесінде орналассын. Белгілі бір
уақыт өткеннен кейін нүктенің орнын бұрылу бұрышы деп аталатын бұрышымен беруге және келесідей формуламен анықтауға болады: Шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалғанда:
