2 Климаттық және топырақ жағдайы Тәжірибе жүргізу әдістеріне және алдымызға қойылған алқаптың тәжірибе Шардара ауданы Достық өндірістік кәсіпорында жүргізілді. Ол Қызылқұм шөлінің оңтүстігінде Шардара су қоймасынан 90 км Сырдария өзінінен 40 км батыста теңіз бетінен 340-360 м биіктікте жайласқан. Өндірістік кәсіпорнының топырағы ежелгі суармалы сұр топырақ.
Бізде сұр топырақ (Банков 1955, Розанов 1961) мәліметтерге қарғанда теңіз бетінен 350-550 м биіктік аралығында ойлы, қырлы, тегістік жерлерді алып жатады.
С.А.Кудрин (1969ж), М.А.Панков (1965ж), А.Н.Разанов (1971ж) мәліметтеріне сүйенсек сұр және сұрғылт топырақ төмендегідей қасиеттерге ие, қарашірік қабатының күшсіз, топырақта минералды түйіршіктердің кем ыдырауы, минералды каллоидтардың өте кем болуы, кальцийдің көбірек болып корбанатты болуы. Жер асты ыза сулары 1,5-2 метрді құрайды,көктем, күз айларында ыза суы 0,6-1,0 метрге дейін көтеріледі. Бұл жағдай қазіргі кездегі алдыңғы дренаждардың істен шығуына байланысты болса керек. Климаттың жағдайына келетін болсақ Шардара ауданы климатьы ауыл шаруашылығы егіндеріне қолайлы болып келеді. Аязсыз күндердің кем болуы сондай-ақ суландыру жүйелері жеткілікті болғаны үшін мақта, жүгері, жоңышқа, тамыр жемісті өсімдіктерден мол алуға үлкен жағдай жасайды.
Біз тәжірибе алқаптарына жалпы климаттық жағдайына сипаттама беруге Шардара елді мекені метерологиялық станциясының мәліметтерінен пайдаландық. Шардара ауданы климаттық жағдай (Панков 1935, Разанов 1951) мәліметтеріне қарағанда құм-шөлді зонаға тиісті ерекшеліктердің бірі жауын шашынның кем болуы. Оның да көбірек мөлшері көктем, күз айларында дұрыс келеді. Метерологиялық мәліметтерге сүйенсек жаз айлары құрғақ және ыстық келеді. Тәуліктік температура амплитудасы тұрақсыз болып күндіз және түнде өзгеріп тұрады. Жыл бойы ашық бұлтсыз күндер көп болады. Аязсыз күндер мөлшері 200 күннен артық, жалпы көпжылдық мәліметтерге қарсақ, жылдық жауын-шашын мөлшері 282 мм болып соның ішінде 34-40% қыста, 38-40% көктемде және күзде 15-19% дұрыс келеді. Жалпы жылдық температура орташа 12-14 градус болады.
Абсолют ауаның минимум (төменгі) температурасы орташа 9,0-дан 30о С –қа дейін ауытқып тұрады. Соның ішінде температураның өте ыстық, жоғары кезеңі (450 С) шілде айына дұрыс келеді (кесте-1).
