Отты пайдалану Ертедегі адамдар әуелі найзағайды түсуінен жанған ағаштың отын пайдаланып, оны өшірмей ұзақ сақтауға тырысты. Адам бірте-бірте отты өзі жағуды үйренді. Тасты тасқа ұрып, одан шыққан ұшқынменотынды тұтатты. Адамдар отпен Жылынды; Жыртқыш аңдардан қорғанды; Тамақ пісіріп, жеуге мүмкіндік туды. Жыртқыш жануардан қорғану үшін, үңгірдің кіреберіс жеріне от жаққан.
Жердің сууы - Бұдан 100 мыңнан 13 мың жылға дейін жердің бетін мұз басып жатты. - Бұдан 100 мың жыл бұрын жер беті күрт суи бастады. - Еуропа мен Азияның солтүстігінде алып мұздық пайда болды, оның қалыңдығы 2 километргежеткен. - Бұдан 13 жыл бұрын мұздық ери бастады. - Б.з.б. 8 мыңжылдықта Қазақстан жерінде қолайлы климат (төрт мезгіл орнады)
