Дістемелік кешені
жүктеу/скачать 1,19 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мағынасына қарай (по значению) 1 Көңіл-күй (эмоциональные) Бәрекелді! (браво)
- Алақай қар жауып тұр! (ура, снег идет) Аһа! (Ага) Аһа, келдің бе
- (Надо же опоздал) Ойбай! (Ой) Обай, ауырттың! (Ой, больно)
- 2 Жекіру (императивные) Ал! (ну) Мә! (На) Әй (Эй) А,тұр! (ну, вставай)
- Жә! (полно, хватит) Жә, күңкілдеме! (Хватит не ворчи) 3Сыпайгершілік
- Рақмет! (спасибо) Рақмет,Санжар! (Спасибл, Санжар)
- Мәтін тапсырмалары Қазақтың қандай ұлттық емін білесіздер. Мәтінге жоспар құрыңыз
- Есте сақтайтын сөздер Тоқты Ісек Сорпалану Салынып алыну Дөнен қой Ту қой Уытты қайтару Жаттығу жұмыстары
- 2-жаттығу. Мәтіндегі шылауларды теріп жазыңыз. 3-жаттығу. Мәтіндегі шылауларды табыңыз. 4-жаттығу
- 5-жаттығу. Шылауларды тауып, олардың түрлерін бөліп көрсетіңіз.
- 6-жаттығу. Талғаулық жалғаулықтарды пайдаланып 7 сөйлем құраңыз, тыныс белгісіне, жазылуына көңіл аударыңыз. ЖЕТІНШІ САБАҚ
Мәтін тапсырмалары Қазақтың қандай ұлттық емін білесіздер. Мәтінге жоспар құрыңыз Мәтінді мағынасына қарай болімге боліп, ондары негізі ойды білдіретін сойлемдерді дәптеріне жазындар. ҚАЗАҚТЫҢ ЕМДЕУ ӘДІСТЕРІ Қой – төрт түлік малдың бірі, қазақтың халық елшілері қойдың әрбір ішкі және сыртқы мүшелерін сырқаттарды емдеуге кең көлемде пайдаланып келеді. Бағлан, тоқты, ісек, құнан қой, дөнен қой, ту қойлардың ішкі сыртқы мүшелерін және кәрі саулықтың сорпасын дәрі үшін пайдаланады. Қойдың еті, сорпасы сіңімді, қан толтырып, семіртеді. Денеге жылу береді, жеуге жағымды. Қара кесек етінің құрамында 68% су, 17,3% белок, 13,6% май және кальций, фосфор, темір бар. ЕМ БОЛАТЫН АУРУЛАРЫ 1.Ауыр науқастан кейін арықтағанда, босанғаннан кейін әйелдердің денсаулығын қалпына келтіреді таптырмайтын ем. Мұны сорпалану деп атайды. Дені сау жас қойды сойғаннан кейін, науқас-адамның қуатына қарай аз аздан көбейте отырып сорпасының бір рет ішкізіп, жегізеді. 2.Жаңа сойылаған қойдың етінен жұқалап тіліп алып, соғылып, ісініп жараланған жерге жақса, ісікті қайтарады, іріңдеудің алдын алады. Ішінен іріңдеп шықпаған жараларға (сыздық, ширап) тақса, жараның аузы ашылады. 3.Қойдың етін күйдіріп, көмірін сірке суына езіп, жылан, шаян шаққан жерге таңса, уытты қайтарады, сыздап ауырғанды басады. 4.Сыныққа, мешел балаларға еттен салынып алынған сүйектері балтамен шауып, ұзағырақ қайнатып, сорпасынан күніне бір-екі реттен ұзақ ішкізсе, ауру тез жазылуға себепші болар. Есте сақтайтын сөздер Тоқты Ісек Сорпалану Салынып алыну Дөнен қой Ту қой Уытты қайтару Жаттығу жұмыстары 1-жаттығу. Сөйлемдерден шылауларды табыңыз. Қазақстан үшін - мал шаруашылығы, қазба байлықтарынан кейінгі басты байлықтың бірі болып табылады. Кеңес дәуірі кезінде мал шаруашылығындағы жетістіктерімен әлемге әйгілі болған еліміз, қазіргі таңда әлемдік рынокта, үлкен бәсекелес бола алатын мемлекеттердің бірі. Мал шаруашылығының кез-келген саласының тағдыры, өнім көрсеткіштерінің үлкен рыноктағы бәсекеге төзімділігіне байланысты. Алынған өнім бәсекеге төзімді болу үшін көрсеткіштері жоғары және сапалы болуы шарт. 2-жаттығу. Мәтіндегі шылауларды теріп жазыңыз. 3-жаттығу. Мәтіндегі шылауларды табыңыз. 4-жаттығу. Демеулік шылауларды тауып, емлесіне сай тыныс белгілерін қойыңыз. «Шырағым ай, бұл қайдан ойыңа түсе қалды, аталы сөз болды ғой өзі» десіп, қарттар орындарынан бір қозғалып алды. - Япыр ай енді аяқтары лас, үйдің ішін былғайды ау. Бекетке жақындадық па Шешей ау есіттің бе Қалай жығылмайсың, Поддубныйдан күштімісің? – палуан, мал-басың аман ба? Жарықтық ай өзі де шаршаған шығар? – Қой, бұл сыпырғыш та көтере алмайтын сорлы ғой (Қ. Әбдіқадыров). 5-жаттығу. Шылауларды тауып, олардың түрлерін бөліп көрсетіңіз. Үлгі: септеулік жалғаулық демеулік шылаулар шылаулар шылаулар Халықтың мәңгі ғұмыры оның тілінде, әрбір тіл өзінің халқы үшін ұлы. (Ш. Аймауытов). –Байқаймысың, Костя...? Заводтың ар жағында әрі қаратып тізіп қойған топ-топ ... жақпар тастар көрінетін еді. Одан әрі күнгей беттің күрең қия тастары ... едәуір биік тауға айналып кеткен (Ғ.Мүсірепов). Бай мен кедей арасындағы бітімсіз аңдысқандық айтылды. – Жамандауға келіп пе ең? –деп, Тәкежан бастады. – Сөз-ақ-ау! Мәкеннің кедейлеу ауылында жалғыз шешесі мен өзі тірлік еткен қоңырқай үйі бар-ды. Сол жиырма күн бойында не күндіз, не түнде не үйде, не түзде, кейде жиын ішінде, кейде оңаша екі жүрек арасында жібек талдай, майда лептей тағы бір ғажайып тілсіз сыр жалғасты ( М. Әуезов). 6-жаттығу. Талғаулық жалғаулықтарды пайдаланып 7 сөйлем құраңыз, тыныс белгісіне, жазылуына көңіл аударыңыз. ЖЕТІНШІ САБАҚ Аралық бақылау жұмысы $$$ 1С Буын дегеніміз не ? А. тілдегі сөздердің бір-біріне мағыналары жағынан ерекшеленуі В. тілімізде дыбыстардың сырын ашады С. дауыс құбылысының бірнеше толқынмен бөлшектеніп үзіліп-үзіліп айтылуындағы ауаның бір толқыны D. белгілі бір тілге ғана тән бір келкі, бір дыбысты дыбыс құбылыстарын сипаттап беру Е. дұрыс жауабы жоқ $$$ 2 D Тұйық буын дегеніміз не? А. дауысты дыбыс екі жағынан дауыссыз дыбыспен қоршалып тұратын буын В. дауыссыздан басталып дауыстыға аяқталатын буын С. дауыссыздан басталып дауыстыға бітетін буын D. дауыстыдан басталып дауыссыз дыбысқа бітетін буын Е. дұрыс жауап жоқ $$$ 3 В Үнді дауыссыздарды тап: А. п, қ, т, с, к, ш В. м, н, р, л, ң С. в, б, г, д, з, ж D. б, с, ғ, ж, з, л Е. м, д, к , л, с, т $$$ 4 А Кль, брь, бль тәрізді дыбыс тіркестеріне және жіңішкелік белгісіне аяқталатын бір буынды сөздерге қосымшалар қалай жалғанады? А. жіңішке В. жуан С. естілуіне қарай D. буын үндестігіне қарай Е. дұрыс жауабы жоқ $$$ 5 А Қай сөйлемдегі септік жалғауы түсіріліп қолданылған? А. Баласы шешесі берген құртын ұнатты. В. Ыждағаттылықпен тыңдамауы қынжылтарлық. С. Ықыласқа разы болмауы кумәнданарлық. D. Ынтызарлықпен ысырапшылдықты мәселе етіп көтергенбісіңдер? Е. Даудың басы- Дайрабайдың көк сиыры. $$$ 6 D Үстеуді көрсетіңіз А. кермек, орама, ораза В. кербез, кертпек, орағыт С. кертартпа, кереғарлық D. керемет, орасан Е. орашолақ, кертік $$$ 7 D Еліктеуішті көрсетіңіз. А. қалтқы осы, саф алтын кілт В. қатқыл дауыс, қалтарыс жер С. қалтыр етпегендігі, кілт доғал D. қалт тоқтамандығы, кілт доғарушы Е. сыршыл жан, жан дауыс $$$ 8D Етістікке берілген анықтаманың қайсы қате? А. Етістіктің түбірі бұйрық райдың ІІ жағы В. Етістіктер есімше, көсемше формаларын түрленгенде басқа сөздермен синтаксистік қатынасқа енеді. С. Сөйлем мүшесінде баяндауыш болады. D. Сөйлем мүшесінде пысықтауыш болады. Е. Етістіктің қалау райы “игі еді”сөзінің тіркесуі арқылы жасалады. $$$ 9 В Жіктік жалғауы түсіріліп қалған сөйлем қайсысы? А. Мен келем өзіңе тәй-тәй басып. В. Сіз дария болғанда мен қоңыр қаз. С. Жапандағы бір гүлмін жеке біткен. D. Айтпасқа болмас. Е. Елім деп еңіреп өткен. $$$ 10 А Үстеуді көрсетіңіз. А. Жоғары қарай В. қызметсіз адам С. сіз табасыз D. айсыз аспанымыз Е. Айшықты $$$ 11 С Сын есімді көрсетіңіз. А. кесеге, кежеге В. томп-томп, ирең С. алғыр, зерек D. қаңғыр, дүңгір Е. кесінді, кескін $$$ 12 С Септік жалғаулы сөз қайсысы? А. қауғадай В. қанжығасы С. баруға D. ұнжырғаларың Е. ұңғысы $$$ 13 А Мезгіл-мекен мағынасындағы септеулікті көрсетіңіз? А. салым, таман В. бірге, қабат С. сияқты, тәрізді D. сайын, үшін Е. туралы, жайында $$$ 14 D Әлгінде, мана үстеудің қай түрі болады? А. себеп В. бейне С. күшейту D. мезгіл Е. мақсат $$$ 15 В Барыс септеулік жалғаулы сөзді көрсетіңіз? А. тамғалы, қарғалы, қабырғалы В. құрсаулауға, шаужаулауға С. қабырғалық, сырғалық, бұғалық D. сауға, қауға, доға Е. қонақасы, қансонарда $$$ 16 С Шығыс септіктегі сөздермен тіркесетін шылауды көрсетіңіз. А. тарта, салым В. арқылы, жайында С. гөрі, бұрын жүктеу/скачать 1,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|