Днк биология • клетки и ДНК • ДНК бөлім 1: днқ дегеніміз не?

жүктеу/скачать 0,65 Mb.

бет	4/4
Дата	04.01.2022
өлшемі	0,65 Mb.
	#109160

1 2 3 4

Байланысты:
РД ДМ В1 Биология 7 ДНҚ хромосомдағы рөлі

Ұсынылатын фильм

– ДНҚ мен қылмытсық

Қосымша 2

7.4.А Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары

Оқу мақсаты

Хромосомадағы ДНКңың рөлін аңықтау

Дағдылар
Білім мен түсіну,

Білімнің қолдануы

Бағалау критерийлері

1. Хромосомадағы гендердің алатын орнын түсіндіреді

2. ДНҚның хромосомадағы рөлін аңықтайды

Пән: Биология

Сынып:7

Оқушының аты-жөні _________________

1.Сүретті қолданып А,B,C,D,E нені белгілейтінін аңықтаңыз

A	B	C	D	E

a(i) D компонентін көрсетіп оның қызметін сипаттаңыз
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Бағалай критерийлері

Дескрипторлар

Оқушы

Хромосомадағы ДНКңың рөлін аңықтайды

ДНҚның алатын орнын аңықтайды

Сүретте компоненттерді атайды

Генетикалық ақпаратты тасымалдау үшін ДНҚның рөлін аңықтайды

Қосымша 3

7.4.А Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары		Оқу мақсаты Хромосомадағы ДНКңың рөлін аңықтау
Дағдылар Білім мен түсіну, Білімнің қолдануы		Бағалау критерийлері 1. Кәмпит және Лего заттарын қолданып ДНҚ молекуласының үлгісін құрайды
Пән: биология		Сынып :7	Оқушының аты-жөні _________________
Тапсырма №1. Жұмысты орындаңыз Практикалық жұмыс «ДНҚның 3D үлгісін жасаңыз». 1нұсқа. Берілген заттардан ДНҚ үлгісін жасаңыз Жұмыс мақсаты – ДНҚ молекуласын жасау Гипотеза- __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Керекті заттар : Түрлі-түсті қағаз, желім, қайшы, коктейльді таяқшалар, Лего, кәмпиттер. Берілген заттардан ДНҚ үлгісін жасаңыз 2.Жұмыс барысында қандай ережелерді қолданылған? Оларды сипаттаңыз (үштен кем емес). ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2 нұсқа Берілген заттардан ДНҚ үлгісін жасаңыз Жұмыс мақсаты- ДНҚ үлгісін жасау Гипотеза- __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Керекті заттар: түрлі-түсті қағаз, желім, қайшы Берілген кәртішкелерді қараңыз. Осы заттардан ДНҚ үлгісін жасаңыз . а(i) ДНҚ молекуласының негізгі компоненттерін атаңыз _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ а(ii) Жұмыс юарысында қандай ережелер қолданылды оларды сипаттаңыз (үштен кем емес). _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Бағалау критерийлер	Дескрипторлар
	Оқушы
Берілген заттардан ДНҚ үлгісін жасайды	ДНҚ молекуласының құрылсын біледі
	ДНҚ компоненттерін атайды
	ДНҚ молекуласының компоненттерінің орынын аңықтайды
	Молекулалардың қосыл ережелерін көрсетеді
	Эволюциядағы ДНҚ рөлін аңықтайды

Қосымша 4

Гендерді жақсартуға болады ма?
Генофонд біздің өмірімізде өзгеріп отырады. Ғалымдар оны жақсартудың бірнеше қарапайым тәсілдерін ұсынады және «генетикалық» проблемалардан біржолата құтылуды ұсынады. Өмір бойы біздің гендерге ең үлкен әсер ет тамақ. Бұл процестерді нутригеномика зерттейді. Осы саланың мамандары адамның тамақтану тәртібі мен оның гендерінің өзара әрекеттесуін зерттейді. Бұл ғылымның жетістіктерінің бірі жаңа көкөністер мен шөптерді жеу 9p21 генінің локусқа тән көріністерін жақсартады деп болжайды. Бұл ген жүрек-тамыр ауруларының дамуына әсер етеді. Соңғы жылдары гендік терапия саласындағы мамандар да болды. Бұл ғалымдар адам ағзасына әртүрлі гендік модификацияларды енгізуде. Мысалы, ата-аналар балаларына олардың орташа өсу деңгейінен жоғары болу үшін өсу генін енгізе алады. Спортшылар арасында генетикалық деңгейде эритроциттердің өндірісін жоғарылататын эритропоэтин инъектері танымал.

Ген трансплантациясы бойынша эксперименттер де жүргізілуде. Рас, әзірге тек жануарларға қатысты. Спортпен шұғылдану генетиканы өзгертуге көмектеседі, бірақ өте қарқынды емес. Дене жаттығулары кезінде гендерде болатын модификациялар бұлшықеттерді жаттығуларға бейімдеуге көмектеседі, біз ата-анамыздан ДНҚ-ны мұра еткенімізге қарамастан. Жасушалар ДНҚ-ны метил тобында сақтай алады. Гендерді өзгертудің тағы бір тәсілі - мидың белсенділігін арттыру немесе төмендету. Соңғы ғылыми зерттеулердің бірі әр түрлі әсерге байланысты жасушаның ДНҚ құрылымында бұзылулар болуы мүмкін екенін көрсетті. Көбінесе қос көз жасы пайда болады. Ми жасушаларының ДНҚ-сындағы мұндай ауытқулар бізде ауыр стрессті сезінген кезде ми белсенділігінің күрт артуына әкелуі мүмкін

Тәжірибе барысында зертханалық тышқандар таныс ұяшықтан жаңа белгісіз жерге көшірілді. Бұл стрессті оқиға олардың көпшілігіне мидың протездік гирусының ДНҚ-сында екі рет үзілістерді тудырды. Кейбір ғалымдар, керісінше, мұндай бұзылулардың көмегімен ми стресске қарсы тұру қабілетін оңтайландыруға және шоғырландыруға тырысады деген пікірге сенеді. Ғалымдардың тағы бір байқауы диетаны ұстануға тырысатындарды шабыттандырады. ДНҚ-ны өзін-өзі қалпына келтіру қабілеті калориялардың азаюымен жақсаратыны белгілі болды

жүктеу/скачать 0,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4