ДоА-19/9г студенті: Сағидуллақызы Ұлдана Жетекшісі: Сағындық Б.Ғ. 2021-2022ж Sequence of tense
жүктеу/скачать 20,11 Kb.
|
граматика
№7 ТАҚЫРЫП
|
«Болашақ» университетінің жоғары колледжі Sequence of tense ДоА-19/9г студенті: Сағидуллақызы Ұлдана Жетекшісі: Сағындық Б.Ғ. 2021-2022ж Sequence of tense Ағылшын тіліндегі сабақтас құрмалас сөйлемнің бағыныңқы сөйлемімен шақтардың қиысу ережесі қолданылады. Егер басыңқы сөйлемдегі етістік осы шақта немесе келер шақта тұрса, онда бағыныңқы сөйлемдегі етістік мағынасы жағынан қандай да бір шақта тұруы мүмкін және бұл жағдайда шақтардың қиысу ережесі қажет етілмейді. Мысалы: She says that they will go to Astana in summer. – Ол олар Астанаға жазда барады деп айтты. She says that Alina takes English lessons. – Ол Алина ағылшын тілінен сабақ алып жүр дейді. Шақтардың қиысу ережесі егер басыңқы сөйлемдегі етістік Past Indefinite немесе Past Continuous-та тұрса қолданылады. Бұл жағдайда бағыныңқы сөйлемде барлық осы шақтар мағынасы жағынан сол топтағы өткен шақтармен ауыстырылады, ал барлық келер шақ топтары – өткен шақтағы келер шақпен (Future-in-the-Past) ауыстырылады. Осы жағдайда бағыныңқы сөйлемде: а) бір уақыттағы іс-әрекетті көрсету үшін Past Indefinite немесе Past Continuous: She said that Alina took English lessons. – Ол Алина ағылшын тілінен сабақ алып жүр деді. ә) бағыныңқы сөйлемдегі іс-әрекет басыңқы сөйлемдегі іс-әрекеттен бұрын болғанын көрсету үшін Past Perfect: He said that they had been good friends for many years. – Ол олардың мәңгілікке жақсы достар болғанын айтты. б) келер шақтағы іс-әрекетті көрсету үшін Future-in-the-Past қолданылады: He said that we should learn English. – Ол біздің ағылшын тілін үйренетіндігімізді айтты. Ағылшын тіліндегі шақтарды үйлестіру-бұл бағыныңқы сөйлемнің етістік уақытының негізгі сөйлемдегі етістік уақытына белгілі бір тәуелділігі. Уақытты үйлестіру ережелері көбінесе жанама сөйлеуді білдіру үшін қолданылады. Орыс тілінде уақытты үйлестіру ережелері жоқ, сондықтан мұндай ағылшын сөйлемдері орыс тілінің нормаларына сәйкес аударылады. Уақытты үйлестіру ережесі мынада, егер күрделі сөйлемде негізгі сөйлемнің етістігі өткен шақтардың бірінде тұрса (көбінесе өткен қарапайым жағдайда), онда бағыныңқы сөйлемнің етістігі өткен шақтардың бірінде немесе өткен шақта болуы керек. I thought you knew him. – Сіз оны білесіз деп ойладым. Chris said he couldn’t find you. - Крис сені таба алмайтынын айтты. He didn’t know whether Ann would come or not. – Ол білмеген, придет ли Энн немесе жоқ. Модаль етістіктер уақытты үйлестіру кезінде could, might және would формаларында қолданылады, көбінесе had to-мен ауыстырылады, A typical context in which rules of sequence of tenses apply is that of indirect speech. If, at some past time, someone spoke a sentence in a particular tense (say the present tense), and that act of speaking is now being reported, the tense used in the clause that corresponds to the words spoken may or may not be the same as the tense that was used by the original speaker. In some languages the tense tends to be "shifted back", so that what was originally spoken in the present tense is reported using the past tense (since what was in the present at the time of the original sentence is in the past relative to the time of reporting). English is one of the languages in which this often occurs. For example, if someone said "I need a drink", this may be reported in the form "She said she needed a drink", with the tense of the verb need changed from present to past. Бір уақыттағы әрекеттер Егер бағынышты сөйлемдегі өткен әрекет негізгі сөйлемдегі әрекетпен бір уақытта орын алса, онда бағыныңқы сөйлемде Past Simple немесе Past Continuous қолданылады (егер әрекет ұзақ болса). I was sure Kate was busy that day. - Мен Кейттің сол күні бос емес екеніне сенімді болдым. Jane knew Matt didn’t want to go there. - Джейн Мэттің Ол жаққа барғысы келмейтінін білді. I came to the stadium and saw that my friends were playing rugby. - Мен стадионға келіп, достарымның регби ойнап жатқанын көрдім. Janice understood that the guys behind her were talking about her friend. - Джанис оның артындағы жігіттер досы туралы сөйлесіп жатқанын түсінді. Алдыңғы әрекет Егер бағыныңқы сөйлемдегі әрекет негізгі сөйлемдегі әрекеттің алдында болса, онда бағыныңқы сөйлемде Past Perfect қолданылады. I thought you had finished your work already. – Менің ойымша, сен енді бітіріп, жұмыс істей бастады. Jack knew that Kate had not had time to write him a letter. - Джек Кейттің оған хат жазуға уақыты жоқ екенін білді. Алдыңғы ұзақ әрекет Егер бағыныңқы сөйлемдегі алдыңғы әрекет белгілі бір уақытқа созылса, онда бағыныңқы сөйлемде Past Perfect Continuous уақыты қолданылады. She said she had been playing the guitar all day long. - Ол күні бойы гитарада ойнағанын айтты. Matt knew his mom had been cooking from the early morning. - Мэтт анасының таңертең ас үйде тамақ дайындағанын білді. Алдыңғы сөйлемде ұзақ уақытқа созылған әрекетте Past Perfect үздіксіз кезеңдерде қолданыла алмайтын етістіктермен қолданылады: болу (болу), болу (тиесілі), болу (сену), білу (білу), сезіну (сезіну), махаббат (махаббат), қажет (қалау), және т. б. немесе шектелмеген етістіктермен (олардың ағымында шек жоқ): жұмысқа (жұмыс істеуге), өмір сүруге (өмір сүруге), оқуға (оқуға), teach (үйрету, оқыту, оқыту), саяхатқа (саяхатқа), to last (созылуы). Kate said she had wanted to become a teacher in her childhood. - Кейт бала кезінде мұғалім болғысы келетінін айтты. We learnt that our parents had lived in this city for the last 50 years. – Біз ата-анамыздың осы қалада соңғы 50 жыл өмір сүргенін білдік. Кейінгі әрекет Егер бағыныңқы сөйлемдегі әрекет негізгі сөйлемдегі әрекеттен кейін орын алса, онда бағыныңқы сөйлемде Болашақ кейінгі кезеңдердің бірін қолданады. I felt you would say this to me. – Сезіндім, сен не дейсің маған. You said you would be waiting for me. – Сіз мені күтесіз деп айттыңыз. We didn’t expect we would have finished this project by the end of the week. - Біз жобаны аптаның соңына дейін аяқтаймыз деп күткен жоқпыз. Бірнеше бағынышты сөйлемдер Егер күрделі бағыныңқы сөйлемде басқа бағыныңқы сөйлемдер өткен шақтағы бағыныңқы сөйлемге қатысты болса, онда олар да уақыт бойынша келісіледі. She knows you said that you would never be together again. – Ол сенің ешқашан бірге болмайтындығыңды біледі. Kate thinks you didn’t know she had spent all your money. - Кейт сіздің барлық ақшаңызды жұмсағанын білмедім деп ойлайды. жүктеу/скачать 20,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|