Doi: 10. 47751/skspu-1937-0028 ДӘСТҮрлі білім беру жүйесінің артықшылықтары мен кемшіліктері

«ОҚМПУ ХАБАРШЫСЫ – ВЕСТНИК ЮКГПУ», № 1 (27), 2021 ж. 
70 
Оқытудың жүйелілігі 
Үлгі бойынша бірыңғайлылық 
Мазмұнның монотонды болуы 
Оқу материалының
реттілігі, 
логикалық 
тұрғыда 
дұрыстығы 
Сабақ уақытының ретсіздігі 
Білім 
алушылары 
мақсат 
қою, 
жоспарлау, 
бағалау 
мүмкіншілігінен 
айыру 
Сабақта тек үстіртін ақпараттар беріліп, 
ал 
жақсы 
нәтиже 
көрсету 
үй 
тапсырмаларына ысырылады 
Ұйымдастырудың 
анық-айқын 
болуы 
Оқушылардың 
бір-бірімен 
қарым-
қатынас жасауға мүмкіндіктері шектеулі 
Оқушылар өз таңдауын жасай алмайды 
Мұғалім
тұлғасының тұрақты
эмоционалды ықпалы 
Оқушылардың 
белсенділіктерінің 
төмендігі немесе белсенділіктің жоқтығы 
Сөздіңк қордың аздылығы 
Кері байланыстың жоқтығы.
Жаппай 
оқыту 
кезіндегі 
оңтайлылық 
Жекелендірілген оқытудың жоқтығы 
Дәстүрлі 
оқытуда 
баланың 
жеке 
қабілеттері ескерілмейді 
Оқу жылы, оқу күні, оқу кестесі, демалыстар, үзілістер – сыныптық-
сабақтың жүйенің басты шарттары. 
Дәстүрлі оқытудың біліктілік параметрлері: 
Пайдалану дейңгейі бойынша
: жалпы педагогикалық филосфиялық негіздері 
бойынша: мәжбүрлеу педагогикасы деп атауға болады; 
Даму сатысы бойынша
: социогендік; 
Жеке тұлғалық бағдар бойынша
: ақпараттық; 
Мазмұндық сиаты бойынша
: жалпыға бірдей білім беру, технократиялық, 
дидактоцентрикалық; 
Әдістемелік түрі
: түсіндіру мен көрнекілік. 
Дәстүрлі білім берудің басты мақсаты – білім беру жүйесінің дамуы, 
ғылыми көзқарастардың қалыптасып, әрбір білім алушының жан-жақты дамуы 
және идеялық өсуі қоғамға игі, сапалы және білімді ұрпақ тәрбиелеу. 
Педагогика ғылымының оқыту теориясы оқыту формалары мен әдістері 
бойынша білім алушыларға дәстүрлі білім, білік, дағдыларын тиімді және ұтымды 
меңгертудің психологиялық, педагогикалық заңдылықтарымен байланысқан 
ашуға, негіздеуге және өміршеңдігін дәлелдеуге негізделген (Саипов және т.б., 
2019, 32 б.). 

«ОҚМПУ ХАБАРШЫСЫ – ВЕСТНИК ЮКГПУ», № 1 (27), 2021 ж. 
71 
Дәстүрлі технология баланың ішкі сұраныстары мен талаптарына 
негізделмеген және баланың жеке қабілеттері мен мүмкіндіктері ескерілмегенін 
былай түсіндіреміз: 
– Білім беру қызметінде мәжбүрлеп оқыту әдісі пайланылады. Бұл кезеңде 
мұғалім төреші болып саналады; 
– Дайын білімді хабарлау да оқушының мүскіншіліктерін аша алмайды; 
– Әдеттегі үйреншікті үлгілермен оқыту да алға жылжуға кері әсер етеді; 
– Әрбір оқушының жеке ойымен санаспау; 
– Кітаптағы материалдың шеңберіне ас алмау. 
Бағалау жүйесі және оқушылардың оқу жетістіктерін тіркеу білім беру 
процесінің құрамдас бөлігі болып табылады. Бағалау жүйесі оқытудың 
диагностикалаудың, оқушы және мұғалім мен ата-ана арасындағы кері байланыс 
жасаудың негізгі құралы (Әділбекова және Саданова, 2018, 38 б.). 
Білім беру барысында білім мақсаттарын өзі қоятындықтан, мақсаттар 
сырттай ықпал етуге негізделеді. Дәстүрлі технологияда материал лекциялық 
әдіспен түсіндірілетін еді. Одан соң семинар тәжірибелік сабақтарда 
оқушылардың білімі тексеріліп, қорытынды нәтиже сынақ түрінде алынатын. 
Барлық ақпараттарды қорытындылай келе, Мұқатаевның дәстүрлі білім беру 
жүйесіне негіздеп жасаған сабақ жоспарын негізге алуымызға әбден болады 
(Мұқатаева, 2006, 98 б.). 
Оқушылардың білімін қорытындылау тек тоқсан соңында ғана іске 
асырылатын. Жалпы білім беру жүйесінің басты міндеті – ұлттық және 
жалпыадамзаттық құндылықтар, ғылым мен тәжірибе жетістіктері негізінде 
тұлғаны қалыптастыруға, оны дамытуға және бағытталған біліммен қамтамасыз 
ету болып саналады. Тұлғаның сапалы және жан-жақты білім алуына жағдай 
жасау, білім берудің басты мақсаты деп түйіндеуге болады. Нысандар мен 
үрдістердің тиімділігі, құндылығы, нақ нормаларды қанағаттандыруы, 
жарамдылығы немесе бейімділігі, яғни талаптарға, ұсыныстарға және нормаға 
сәйкес немесе дәл болуы тікелей білім жүйесінің сапасына байланысты. «Сапа» 
ұғымы қалай дүниеге келді, қандай ерекшеліктерге ие деген сауалдар туындайды. 
Сапа – әртүрлі саланы қамтитын,берілген стандарттарға сәйкес ғылым нәтижесі. 
Білім беру саласындағы сапа – білім беру саласының «өнімі», яғни оқушының 
білімі, білігі және дағдыларының қалыптасу сатысы болып саналады. 
Дәстүрлі оқыту жүйесінде көбінесе оқушының дүниетанымдық ойлау 
қабілеті көзден таса қалып, сол жекелеген білім нысандарын меңгерту көзделеді 
(Жұмабаева, 2006, 25 б.). 

жүктеу/скачать 0,64 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: