Дулат Бабатайұлы
Сүйінбай Аронұлы өлеңдерінің ерекшелігі
жүктеу/скачать 45,37 Kb.
|
1 а.б. тапсырмасы. Ақын жазушылар ерекшеліктері
| Сүйінбай Аронұлы өлеңдерінің ерекшелігі
Сүйінбай акын заманынан озып шыккан халык кайраткері, сыншыл акын. Ол әлдекімдер кұсап, өлеңді өлең үшін айтпайды, өленді туган елнін тагдырына, болашагына байланыстырып айтады. Әлсіз, корғансыз адамдарды жактайды, солардың мұң-шерін жырлайды Еңбекші көптің үстем тап өкілдеріне карсы күрескен колдап, эділеттіліктің жебеуші жактасы болған Сүйінбай Аронұлы- жер дауы, жесір дауы, ер кұны тәрізді маңызды, мэнді, жауапты жиындарда халык атынан сөйлеп, өз шешімін өткізе алган ділмар-дипломат шешен. Өзі катыскан мәміле-мәжілістерде ел билеген сұлтан, төрелерді, атка мінер болыстарды шенеген. Әркашан да елдің намысын жактаушы өкілімін деп санаған. Сүйінбай акын Бұкар жырау, Шернияз Жарылғасұлы, Дулат Бабатайұлы, Шал акындар сиякты өзінің жас кезең, картая бастаган шагі.ін суреттейді.Сүйінбай Аронұлы өз өлеңдерінде көбінесе сын-сыкак, ащы сарказмді колданған. Сүйінбай акын көбінесе бай, төрелерге арнап мыскыл өлеңдер шығарған. Соның бірі «Өзге төре өлсе де Сөк төре өлмейді» өлеңі. Осы арнауында Сүйінбай акын Сөк төренің елге жайсыз канаушы екенін жиналган көп алдында көзіне айтып, жерге каратады. Сөк төренің атасы-хан Абылай, Хан боламын дей ме екен ол да сондай?! Өзге төре өлсе де Сөк өлмейді, Осы пұшык кұдайдың кенже ұлындай. Алды-артыңа, ей төре, карап сөйле, Бірінші аттың иесі — мен Сүйінбай! Күш іздесен көрейік сеніменен, Меніменен, канеки, шыкшы былай! Сүйінбайдың, әсіресе, айтысқа түскенде қынынан суырылған қылыштай жарқылдап, өзінің туа біткен ақындық стихиясымен қауышқандай әсерге бөлеп отырады. Оның Майлықожамен, Тезек төремен, Қатағанмен, Арыстанбекпен айтыстары нағыз шашасына шаң жуытпайтын жүйріктің айғағы. Сүйінбай поэзиясы арқылы қазақтың айтыс өнерінің өрісі анағүрлым ұзарып, биіктеді, тақырып аясы кеңейіп, әлеуметтене түсті.Оның бірі: Сүйінбайдың Қаңтарбаймен сайысқа түсуі Сүйінбай Аронұлының бір күрделі айтысы — ол Қаңтарбаймен сайысқа түскені Əлеуметтік қайшылыққа, өмір жайлы толғанысқа толы бұл айтыстың жөні бөлек. Екі ақын да бар мүмкіндігінше толғанады; іштей түлеп, шиыршық атып, бір-біріне қарсы тұрады. Мүлт кетер, кідіріп қалар, сөзден тосылар ұрымтал жерді аңдиды. жүктеу/скачать 45,37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|