Әдістемелік нұсқаулардың титулдық парағы



бет19/24
Дата10.03.2022
өлшемі2,01 Mb.
#134913
түріНұсқаулар
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24
Байланысты:
дістемелік н с ауларды титулды пара ы

Жұмысты орындау тәртібі




  1. Құралдармен зертханалық қондырғының сызбасымен танысу.

  2. Вакуумдық насосты және қыздырғышты қосу. Реостат 3 көмегімен қыздырғыштың қуатын реттей отырып, ауа температураның үлкеюі калориметрде 15-20 К дейін болу үшін қол жеткізу. Егер 5 минут ішінде Т2 өзгермесе,онда орнатылған тәртіп дұрыс деп санауға болады.

  3. Тәжірибе кезінде өлшенеді:

а) Калориметрге кірудегі Т1 және одан шығудағы Т2 ауаның температурасы;
б) микроманометрдің lдин көрсеткіші және миккроманометрдің коэффициенті k;
в) атмосфералық қысым ро, Па;
г) вольтметрдің және амперметрдің көрсеткіші.

  1. Көрсеткіштердің нәтежелерін 2.2 кестесне еңгізу.

4.2 Кестесі



Көрсеткіш атауы

Өлшемдер саны

Орташа
мәні

1

2

3

4

Атмосфералық қысым ро, Па
















Калометрге кірердегі ауа температурасы Т1, оС
















Қыздырғыш қуаты Р, Вт
















Микроманометрдің көрсеткіші lдин, мм
















Калориметрден шығудағы ауаның температурасы Т2, оС
















Ауаның тығыздылығы , кг/м3
















Жылдамдықтың орташа ағыны , м/с
















Калометрдің көлдеңен қиылысу ауданы S, м2
















Рейнольдс саны Re
















Жылдамдықтың орташа коэффициенті о
















Ауаның массалық шығыны тt, кг/с
















Орташа меншікті изобаралық жылусыйымдылығы cр, Дж/(кг·К)
















Орташа меншікті изохоралық жылусыйымдылығы cV, Дж/(кг·К)
















Молярлық жылусыйымдылығы СМР, Дж/(кмоль·К)
















Молярлық жылусыйымдылық СМV, Дж/(кмоль·К)
















Ішкі энергияның өзгеруі U. Дж/кг
















Адиабаттық көрсеткіш k
















Шекті қатысты қателігі шр), %



















  1. Өлшемдердің нәтежелерін өңдеу




  1. (4.24) теңдеуі арқылы динамикалық қысымды анықтау.

  2. (4.20 ) теңдеуі арқылы ауа тығыздылығын анықтау.

  3. (4.23) теңдеуі арқылы осьтік ағын жылдамдығын анықтау.

  4. (4.22) теңдеуі арқылы Рейнольд сның анықтау және ағынның орташа жылдамдығын (4.21) формула арқылы анықтау.

  5. (4.19) теңдеуін қолданып, ауаның массалық шығының есептеу.

  6. (4.18) теңдеуі арқылы орташа меншікті изобаралық жылусыйымдылығын сР анықтау.

  7. (4.4) теңдеуі арқылы орташа молярлық изобаралық жылусыйымдылығын СМР есептеу.

  8. Изохоралық жылусыйымдылығын сv және орташа молярлық изобаралық жылусыйымдылығын СМV Майер теңдеуі арқылы есептеу.

  9. (4.10) теңдеуі арқылы k адиабата көрсеткішін анықтау.

  10. Ауаның ішкі энергиясының өзгерісін келесі формула арқылы анықтау: U = cv · T.

  11. Есептеу нәтежелерін 4.2 кестесіне еңгізу.

  12. СМР және СМV молярлық жылусыйымдылын салыстыру,сонымен қатар адиабата көрсеткішін кестелік мәндерімен салыстыру.




  1. Бақылау сұрақтары




  1. Жылусыйымдылығының түрлері.

  2. Изобаралық және изохоралық жылусыйымдылықтары.

  3. Майер теңдеуі.

  4. Адиабата көрсеткіші дегеніміз не?

  5. Политроптық үрдісінің жылусыйымдылығын қалай есептейміз?

  6. Политроп теңдеуі.

  7. Ауаның массалық шығыны қалай анықталады?

  8. Изобаралық жылусыйымдылығының тәжірибелік түрде анықтаудың үрдісі неде?

Зертханалық жұмыс №5


Су буының қасиеттерін зерттеу

Мақсаты: су қайнау температурасының қысымға тәуелділігін анықтау





  1. Кіріспе

Сұйық заттың газ тәріздес затқа айналу барысын будың пайда болу үрдісі деп аталады. Қандайда бір температурада сұйықтың бос бетімен өтетін будың пайда болуын булану деп атайды. Қыздырудан басқа,кейбір сұйықтың температурасында будың пайда болуы бүкіл көлемі арқылы өтеді. Осы уақыттан бастап біз айтамыз: «Сұйықтық (су) қайнау күйінде болып жатыр». Егер будың пайда болуы қайнау үрдісі кезінде жабық ыдыста болса, онда сұйықтықтан ұшып кеткен молекулалар оның бетіндегі кеңістікті толтырады. Газ күйінде болып жатқан қалған молекулалар бөлігі келесі жағдайда қайтадан сұйыққа айналады. Қайнау үрдісінің барысында динамикалық тепе-теңдігінің жағдайы басталады. Осы күйде берілген температурада бу максималдық тығыздыққак жетеді,оны қаныққан бу деп атайды.


Қаныққан бу құрамындағы сұйық фазасының өлшенген бөліктерін ылғалды қаныққан бу деп атайды.
Қаныққан бу құрамында сұйық фазасының өлшенген бөліктері болмаған жағдайды құрғақ қаныққан бу деп атайды.
Құрғақ қаныққан будың массасының ылғалды будың суммалық массасына(бу қоспасы-сұйықтық) қатынасын будың құрңғақтық дәрежесі деп атайды х:


, (5.1)

мұнда G” – құрғақ будың массасы, кг;


Gx – ылғалды будың суммалық массасы кг.
1кг қайнап жатқан суды құрғақ қаныққан буға айналуы үшін жұмсалатын жылу саның будың пайда болуының меншікті жылуы деп атайды.Оның мәні сұйық күінің физикалық қасиеттері мен өлшемдерінен байланысты (қысым,температура) өзгереді.



  1. Зертханалық қондырғының сипаттамасы

Берілген зертханалық қондырғы бу қайнатқыш 1 ретінде ұсынылған, электроқыздырғышпен 2 қамтылған,оның қуаты ЛАТРмен 3 реттеледі. Қайнатқыш құралында сақтандырғыш клапаны 7 орнатылған,ол қайнатқышқа суды тасымалдау шы ретінде қолданады. Бу қазанының ішкі жағы мен қоршаған орта арасындағы байланысты реттеу үшін 8 краны берілген. Артық қысымды өлшеу үшін қайнатқышқа пружиналық манометр 9 орнатылған. Судың және ылғалды будың темпераурасы термометр 4 көмегімен өлшенеді. Барометрлік қысымын және қоршаған орта температурасын барометр 5 және термометр 6 арқылы өлшейді.




Суреті 5.1 – Зертханалық қоңдырғы





  1. Жұмыстың орындалу тәртібі




  1. Барометр 5 (сын.бағ.мм.) арқылы барометрлік қысымын Ро және термометр 6 (оС) арқылы қоршаған ортаның температурасын жазып алу.

  2. Өлшеуіш таяқшасы арқылы судың саның тексеру, оның көлемі 50-70% бу қайнатқышында болуы керек.

  3. Кранды 8 ашу.

  4. Қыздырғышты 3 қосу және қуатты 200 В деңгейінде орнату. Қатты қайнағанда немесе қсым лезде төмендеген жағдайда қуатты 100В деңгейіне дейін төмендету.

  5. Қайнатқыштағы су температурасын қайнау деңгейі жеткізу. Қондырғы өңешінен 8 бу ағыны пайда болған жағдайда термометр арқылы температураның көрсеткішін анықтау,нәтежелерін 3.1 кестесіне жазу.

  6. 8 краның жауып, 0,1;0,2;0,3;0,4; МПа-ға тең болған жағдайдағы 9 манометр көрсеткішіндегі термометр 4 көрсеткішін жазып алу. Мәліметтерді 5.1 кестесіне жазу.

  7. Сынақ аяқталғаннан кейін электроқыздырғышты жүйеден ажырату.

  8. Сынақ аяқталғаннан кейін 8 краның ашуға тыйым салынады.Бұл жағдай бу қайнатқышының жарылуына әкеліп соғуы мүмкін.

5.1 кестесі



рМ , МПа

0

0,1

0,2

0,3

0,4

tн , оС
















ра , кПа



















  1. Нәтежелерді өңдеу




  1. Қайнатқыштағы абсолюттік қысымды анықтау ра және келесі формула арқылы 5.1 кестесіне жазу:



, (5.2)

мұнда рм – манометр арқылы қайнатқыштағы артық қысымның тіркелген мәні;


роқоршаған ортаның барометрлік.


  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет