Махамбет(1804-1846)-
қазақтың әйгілі ақыны, батыры, отаршылдыққа қарсы
Исатай Тайма- нов бастаған көтерілісті (1836–1837) ұйымдастырушылардың
бірі, осы көтерілістің жалындыжыршысы.
Әкесі-
жас кезінде Махамбетті жек көрген, кейін қателігін түсінген, ұлын өз
қолымен өлтір-ген намысты адам.
Баласы-
шомбал жігіт, Махамбетті өлтіргені үшін Баймағамбет сұлтаннан
сый алған надан,залым.
Баймағамбет-
Махамбетті өлтіруге бұйрық берген сұлтан
Ықылас-
Махамбетті өлтірген сатқын
«
Маңызды деректер:
Махамбеттің соңғы монологы
. Баз бір адамдарда болашағын елден ерек
сезіну, түйсіну күші болатынын ғылым жоққа шығармайды... Махамбет ақын
өлерінен екі күн бұрын айнала-сындағыларға өзінің жан шошырлық сұмдық
түс көргенін, түсінде иығынан үзіліп түскен өз басы өзіне қоштасу айтып
тұрғанын әңгімелеген.
Жер-су аттары: Нарынқұм, Ақжайық, Жайық.
Зұлымдықтың жасырын келетіні жаман-ақ, бір таныс қол соғып өтті дейді.
Махамбет түсін-де басының көкірегінен домалап, Ақжайықты жағалап
бара жатқанын, ажалының жет-кенін көреді.
«Туған елім, жерімнің заңғар
ақыны едім, қоштасар сәт те жеткен сияқты», - деп туған елімен, халқымен
қоштасады.
«Менің бассыз қалғандығым, туған елімнің бассыз қалғандығы болмаса
екен», «ақын- дықтың басты шарты - шындықты айту», «ертең өлкем
нұрлы үмітпен оянарына, зұлымдықтың болмайтынына, ақындарды
сұлтандардан артық сыйлар кез келетініне сенемін», «дулығаны қақ
жарып гүл шыққанша, жер астынан болсын қарап жатам»
де-ген ойлар
айтылады.
Әке үкімі.
Баласына Баймағамбет сұлтанның берген сыйы:
жағасы алтын жіппен
әдіптелген сұрішік(бағалы тон).
Әкесі 2 ай бойы қандай ерлік көрсеттің деген сұрағына ұлының берген
жауабы:
Достарыңызбен бөлісу: |
