«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны


Түсінік:  Мендік тұлғасын жырлап өткен. « Тақырыбы: «Бағаналы терек»



Pdf көрінісі
бет40/248
Дата18.09.2024
өлшемі3,69 Mb.
#204595
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   248
Байланысты:
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау (1)

Түсінік: 
Мендік тұлғасын жырлап өткен.
«
Тақырыбы: «Бағаналы терек»
«
Идеясы, түйіні: 
Батырлыққа, жақсылыққа тәрбиелейді.
«
Тармақ, бунақ, буын саны: 
10 тармақ, 2 бунақ, 8-9 буын
«
Ұйқас түрі: 
аралас ұйқас
«
Әдеби теориялық ұғымдар:
Ассонанс, аллитерация
Бағаналы терек
жарылса, - 
эпитет
Бақыраш жамап болар ма?! - 
риторикалық сұрау


Қарағайға қарсы бұтақ біткенше,
Еменге иір бұтақ бітсейші
Қыранға тұғыр қыларға.
Ханнан қырық туғанша,
Қарадан
бір-ақ тусайшы, -
метонимия
Халықтың кегін
қусайшы, - 
эпитет
А
ртымыздан біздердің
А
қырып теңдік сұрарға!
«
Түсінік: 
Өмірінің соңғы кезіндегі көңіл-күйдің көрінісі.
«
Тақырыбы: «Қызғыш құс»
«
Идеясы, түйіні: 
Өзінің көңіл күйін жыр арқылы білдіріп тұр.
«
Тармақ, бунақ, буын саны: 
17 тармақ, 2-3 бунақ, 7 буын
«
Ұйқас түрі: 
қараөлең
«
Әдеби теориялық ұғымдар:
«Ау, қызғыш құс, қызғыш құс, -
 жай қайталау
Қанатың қатты, мойның бос.

эпитет
Исатайдан айрылып,
Жалғыздықпен болдым дос.
Ау, қызғыш құс, қызғыш құс!
Ел қорғаны мен едім.

метафора
Мен де
айрылдым елімнен; -
еспе қайталау
Көл қорғаны сен едің, - метафора
Сен де
айрылдың көліңнен. - 
еспе қайталау
Аспанда ұшқан қызғыш құс!
Сені көлден айырған -
Лашын құстың тепкіні.

эпитет
Мені елден айырған -
Хан Жәңгірдің екпіні.

эпитет
Айтып - айтпай немене,
Құсарлықпен өтті ғой,
Махамбеттің көп күні!»
«
Түсінік: 
Қызғыш құсты өзіне ұқсата жрлайды.
«Шалкиіздің нақыл сөздері»
Асқардан биік тау болмас –
Басына балапан ұшып қона алмас.
Бүркіттен қыран құс болмас –
Бауыры жайылмай бөрі алмас.
Күле кіріп, күңіреніп шыққан достан сақтасын.
Ақылсыз достан Ақылды дұшпан артық-ты.
Жаманның жалаңдаған тілі жау.
Ақылсыз достыдан,
Ақылды дұспан артық-ты
Жоғары қарап оқ атпа,


Жуық түсер қасыңа.
Жаманға сырыңды қосып сөз айтпа,
Күндердің күні болғанда,
Сол жаман айғақ болар басыңа.
«
Түсінік: 
Адамның бойындағы жақсы-жаман қасиеттерді саралайды.
«Бұқардың тілектері»
Бірінші тілек тілеңіз:
Бір Аллаға жазбасқа.
Екінші тілек тілеңіз:
Ең шұғыл пасық залымның
Тіліне еріп азбасқа.
Үшінші тілек тілеңіз:
Үшкілсіз көйлек кимеске.
Төртінші тілек тілеңіз:
Төрде төсек тартып жатпасқа.
Бесінші тілек тілеңіз:
Бес уақытты бес намаз
Біреуі қаза қалмасқа.
Алтыншы тілек тілеңіз:
Алпыс басты ақ орда,
Ардақтаған аяулың.
Күнінде ертең біреуге
Тегіннен тегін олжа болмасқа.
Жетінші тілек тілеңіз:
Желкілдеген ту келіп,
Жер қайысқан қол келіп,
Сонан сасып тұрмасқа.
Сегізінші тілек тілеңіз:
Сегіз қиыр шар-тарап,
Жер тұлданып тұрмасқа.
Тоғызыншы тілек тілеңіз:
Төреңіз тақтан таймасқа,
Тоқсандағы қарт бабаң
Топқа жаяу бармасқа.
Оныншы тілек тілеңіз:
Он ай сені көтерген,
Омыртқасы үзілген,
Аязды күнде айналған,
Бұлтты күнде толғанған,
Тар құрсағын кеңейткен,
Тас емшегін жібіткен,
Анаң бір аңырап қалмасқа.
Он бірінші тілек тілеңіз:
Он бармағы қыналы,
Омырауы жұпарлы,
Иісі жұпар аңқыған,
Дауысы қудай саңқыған,
Назыменен күлдірген,


Құлқыменен сүйдірген,
Ардақтап жүрген бикешің
Жылай да жесір қалмасқа.
«


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   248




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет