Экономика әлеуметтануы қоғамның әлеуметтік құрылымдары мен экономикалық процестер арасындағы күрделі қатынастарды зерттеуге бағытталған әлеуметтанулық зерттеулердің маңызды бағыты болып табылады



Дата20.11.2023
өлшемі66,89 Kb.
#192239
Байланысты:
Сөж әлеуметтану (копия)

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі


Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті



Факультеті: Ақпараттық технолониялар
Кафедрасы: Ақпараттық жүйелер
Орындаған: Тоғанасов Бауыржан

СӨЖ
Тақырыбы: Экономика әлеуметтануы

Экономика әлеуметтануы: Өзара байланыс, ықпал және даму


Экономика әлеуметтануы қоғамның әлеуметтік құрылымдары мен экономикалық процестер арасындағы күрделі қатынастарды зерттеуге бағытталған әлеуметтанулық зерттеулердің маңызды бағыты болып табылады. Ғылымның бұл саласы экономиканың әлеуметтік құбылыстарды қалай қалыптастыратынын және өз кезегінде әлеуметтік факторлардың экономикалық шындыққа қалай әсер ететінін ашуға тырысады.


Экономика әлеуметтануындағы басты тақырыптардың бірі-әлеуметтік теңсіздікті зерттеу. Табыстың, мүмкіндіктің және ресурстарға қол жетімділіктің айырмашылықтарын талдай отырып, зерттеушілер бұл факторлардың әртүрлі әлеуметтік топтарға қалай әсер ететінін түсінуге тырысады. Жедел экономикалық даму жағдайындағы әлеуметтік теңсіздік динамикасын байқау ұзақ мерзімді әлеуметтік тенденцияларды түсінудің негізгі элементі болып табылады.


Еңбек нарығындағы ұтқырлық экономика әлеуметтануын зерттеуде де маңызды орын алады. Адамдардың өз мамандықтарын қалай таңдайтыны, мансаптық өсуге қандай факторлар әсер ететіні және әлеуметтік жағдайлар еңбек ресурстарына қол жетімділікті қалай анықтайтыны туралы сұрақтар қазіргі қоғамның динамикасын түсінудің негізі болып табылады.


Бизнес пен қоғамның өзара әрекеттесуі аясында Экономика әлеуметтануы корпоративтік жауапкершілікті талдаумен айналысады. Компаниялар әлеуметтік ортаға, экологияға және мәдени құндылықтарға қалай әсер етеді? Бұл сұрақтарға жауаптар этика мен бизнестің тұрақтылығына қатысты қоғамдық үміттер барған сайын ашық және сыни бола бастаған дәуірде өте маңызды.


2008 жылғы қаржылық дағдарыс немесе пандемиядан туындаған жаһандық дағдарыстар сияқты экономикалық дағдарыстар экономика әлеуметтанушылары үшін ерекше назар аударады. Олардың зерттеулері қоғамдардың экономикалық күйзелістермен қалай күресетінін, дағдарыс кезеңдерінде қандай әлеуметтік және экономикалық өзгерістер болатынын және әртүрлі әлеуметтік-мәдени контексттерде қандай күресу стратегиялары басым екенін түсінуге бағытталған.


Экономика әлеуметтануының маңызды аспектісі тұтынушылық мінез-құлықты талдау болып табылады. Әлеуметтік-мәдени факторлар тауарларды таңдау мен тұтынуға қалай әсер етеді? Жарнама мен медиа тұтынушылардың экономикалық қалауы мен стереотиптерін қалай қалыптастырады?


Экономика әлеуметтануы бар құбылыстарды сипаттап қана қоймай, әлеуметтік саясат стратегиялары мен экономикалық реформаларды әзірлеуге негіз береді. Экономиканың әлеуметтік құрылымдарға әсерін және қоғам мен бизнестің өзара әрекеттесуін түсіну дамудың тиімді және теңдестірілген модельдерін қалыптастыруға көмектеседі.


Осылайша, экономика әлеуметтануы Қазіргі қоғамның әлеуметтік және экономикалық аспектілері арасындағы динамикалық қатынастарды түсінудің маңызды құралы болып табылады. Оның зерттеулері қазіргі қоғамның алдында тұрған өзекті сұрақтарға жауап іздеуге бағытталған және неғұрлым әділ және тұрақты әлеуметтік-экономикалық тәртіпті қалыптастыруға ықпал етеді.
Әлеуметтік қарым-қатынастардың сипаты қоғамның әлеуметтік дамудеңгейіне байланысты. Өркениетті, дамыған қоғамда әлеуметтік қарым-қатынастардың сипаты да жоғары деңгейде болады.[1]
Қоғамдағы әлеуметтік байланыстардың өзара заңдылықтары мен бір-біріне себеп-салдарлығы әлеуметтік детерминизм (лат. determіno — анықтаймын) — принципі негізінде анықталады. Бұл принцип қолданылу мақсатына қарай механикалық әлеуметтік детерминизм, статикалық әлеуметтік детерминизм, жүйелі әлеуметтік детерминизм болып үш түрге бөлінеді.
Әлеуметтік байланыс ұғымын әлеуметтануға француз әлеуметтанушысы Эмиль Дюркгейменгізген. Ол әлеуметтік байланыс ұғымын топқа, ұйымға және тұтас қоғамға қатысты қарастыруға болады деп білді. Әлеуметтік топтардың не қоғамның ішіндегі әлеуметтік қатынастар үш белгісі болады: а) топқа не қоғамға мүше әрбір адам сол қауымдастыққа тән ортақ ережелерді орындайды және құрметтейді; ә) аталған қауымдастық мүшелері өздерінің ортақ мүдделеріне байланысты бір-біріне тәуелді; б) жеке адам өзін қауымдастықпен біргемін деп санайды.

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет