«Эксперименталды психология» пәні бойынша практикалық сабақтарға арналған Әдістемелік нұСҚАУ
тақырып. Негізгі жиынтық және таңдау
жүктеу/скачать 138,47 Kb.
|
Практ зан Эксп псих
| 11 тақырып. Негізгі жиынтық және таңдау
Эксперименталды психолгияда тәуелді және тәуелсіз айнымалыны анықтағаннан кейін психологтың келесі міндеті – зерттеу объектісін таңдау. Қолданбалы зерттеуде психологтың еркіндігі шектеулі мұнда зерттеу объектісі басыннан анықталады. Психогенетикалық зерттеуде креативтілік (шығармашылыққа қабілеттілік) жалпы интеллектке қарағанда генотипке байланыстылығы төменгі дәрежеде болады. Бұл жерде болжам шығармашыл адамға еріптеуге байланысты деп қойылады. өзімізге белгілі креатвтіліктің дамуының алғашқы синзитвті кезеңі 3-5 жас аралығында көрінгетіндіктен зерттеуге осы жастан балалар қатыстырылады. Психологиялықұ зерттеудің идеалды объектісіне жеке индивид немесе топ қатыстырылады. Мұнда біріншіден жалпы психологиялық зерттеу екіншіден әлеуметтік психологиялық зерттеу туралы айтылады. Нақты экспериментке шынайы обьект қана идеалды объектінің сипатынша сәйкес келіп қана қоймай нәтижесі де сәйкес келеді. егер де баролық адамдар бір – біріне ұқсас болса ешқандай мәселе тұжырымдамас еді, бір адамға ғана зерттеу жүргізіп оның нәтижесінен басқаларға да қолданған болар едік. Бірақ адамдар жасы жынгысы, нәсілі, діні, әлеуметтік жағдайы әр түрлі болғандықтан бізде зерттеу мәселері де көп болады. Әлеуметтік психологияда зерттеуге көбіне топ қатыстырылады. Бір ғана сыналуымен эскперимент мыналдай жағдайларда ғана жүргізеді. 1. Зерттеу ерекше көлемді және әр түрлі тәсілдерді қолдану қажет болғанда; 2. 2. Сыналушы ерекше тұлға болса дарынды музыкант немесе дарынды шахсматист т.с.с; 3. Сыналшыдан ерекше помпетекттілік қажет болғанда; 4. Берілген экспериментті қатар басқа адамға қолданудың мүмкіндігі болмағанда; Бір ғана сыналуышы қатысатын экспериментке ерекше жоспар жасалынады. Эксперименталды топтың төрт түрі кездеседі. 1. эксперименталды зерттеу 2 түрлі топппен эксперименталды және бақылау тобымен өткізіледі. Оған әртүрлі шарттар қойылады. Бұл кеңінін таралған тәсіл. 2. зерттеу бір топпен ғана жүргізіледі. Олардың жүріс тұрысы эксперименталды және бақылау жағдайын да сыналады. Негізінен бұл бақылау тобы болмаған жағдайда өткізеледі. 3. сыналушының жүріс – тұрысына қарай топқа бөлінеді. Бұл тәсіл адамды әртүрлі жағдаймен зерттегенімен тиімдірек болады. 4. аралас зерттеу – бірнеше топ қатыстырылып әр түрлі шарттар қойылып зерттеледі. Эксперименталды топты таңдау әр түрлі стратегиямен жүзеге асады. Тағы қарастырылатын мәселе эксперименталды зерттеуге қатысушылар саны. Зерттеуге бір адамнан бірнеше мың адамға деген қатыстырыла алады. Бір топтағы адамдар саны 100- ге дейін. Бір топқа 30-35 адамнан кем қатыстырылмауы керек. Л.В. Куликов сыналушылар саны талап етілген адамнан 5- 10 %- ға артық болуы керек дейді. Өйткені эксперимент нәтижесін шығаруда кейбір сыналушылардың көрсеткіштері жарамсыз болып қалады. Ол инструкцияны дұрыс түсінбегеннен, тапсырманы қабылдамағандықтан т.б. себептерден болады. жүктеу/скачать 138,47 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|