Экстрапидті жүйенің жіктелуі
жүктеу/скачать 14,11 Mb. Pdf көрінісі
|
1 2
Байланысты:Лекция Экстрапирамидті жол 2842715cdedfc713c67b5b4c46ed242e
- Бұл бет үшін навигация:
- ЭКСТРАПИДТІ ЖҮЙЕНІҢ ЖІКТЕЛУІ
| ЭКСТРАПИРАМИДТІ ЖОЛ. ЗАҚЫМДАНУ СИМПТОМДАРЫ. ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ НУО КазРосМедуниверситет Психиатрия, наркология және неврология кафедрасы ассистент Кадржанова Г.Б., Смагулова А.Р. ЭКСТРАПИДТІ ЖҮЙЕНІҢ ЖІКТЕЛУІ СТРИАТУМ • ҚҰЙРЫҚТЫ ЯДРО • ҚАУЫЗ ПАЛЛИДУМ • БОЗ ШАР • ҚАРА СУБСТАНЦИЯ • ҚЫЗЫЛ ЯДРО • СУБТАЛАМУСТЫҚ ЯДРО (ЛЮИС ДЕНЕСІ) ЭКСТРАПИРАМИДТІ ЖҮЙЕНІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ Ала дене екі бөліктен тұрады – бір-бірінен толық ажыратылмаған құйрықты ядро және жасымық тәрізді ядродан. Құйрықты ядро (nucleus caudatus) жасымық тәрізді ядродан жоғары және медиалды орналасқан және одан ішкі капсуланың жұқа қабаты арқылы бөлініп тұр. • I - Subcortical ganglia — nucleus caudatus; • II - nucleus lenticularis; • III thalamus opticus; • IV — tractus cortico-bulbaris; V tractus cortico-spinalis; • VI — tractus oc-cipito-temporo- pontinus; • VII — tractus ttialamo-corticalis: • VIII — radiation optica; • IX — auditory paths in the cortex X — tractus fronto-pontinus. ЭПЖ ДЕҢГЕЙЛЕРІ 1. Қыртыстық - 4,6,8 қыртыстық алаңдар 2. Қыртыс астылық - nucleus caudatus, nucleus lenticularis (putamen, globus palidus) 3 . Бағандық - қара субстанция, қызыл ядро, вестибулярлы ядролар, төрт төмпешік, Даркшевич ядросы, төменгі олива, Люис денесі 4. Жұлындық - гамма және альфа мотонейрондары ЭКРАПИРАМИДТІ ЖОЛ күрделі афферентті - эфферентті жолдан тұратын өзін-өзі реттеп отырған жүйе АФФЕРЕНТТІ жолы • ТАЛАМУСТАН • МИШЫҚТАН • РЕТИКУЛЯРЛЫ ФОРМАЦИЯДАН • ҚЫРТЫСТАН ЭФФЕРЕНТТІ жолы • РУБРОСПИНАЛДЫ • ВЕСТИБУЛОСПИНАЛДЫ • РЕТИКУЛОСПИНАЛДЫ • ТЕКТОСПИНАЛДЫ • БАС МИ НЕРВТЕРІНІҢ ЯДРОЛАРЫНА БАРАТЫН ЖОЛ ЭКРАПИРАМИДТІ ЖОЛДЫҢ ЖОЛДАРЫ 1. Tractus rubro-spinalis – қызыл ядродан монаков шоғыры арқылы жұлынның алдыңғы мүйізіне өтеді 2. Даркшевич ядросынан артқы шоғырды бойлай III, IV, VI және вестибулярлы бас ми нервтерінің ядроларына өтеді 3. Tractus vestibule-spinalis - вестибулярлы нервтің ядросынан жұлынның алдыңғы мүйізіне өтеді 4. Tractus tecto-spinalis төрт төмпешіктен жұлынға өтеді 5. Tractus reticulo-spinalis – ретикулярлы формациядан жұлынның алдыңғы мүйізіне өтеді Афферентті және эфферентті жолдардың сигналдары кері байланыс «сақинасын» түзіп, келесі қызметтерді қамтамасыз етеді: • Хабар беру • Координацияны реттеу • Бұйрық беру • Осы импульстардың тұрақты циркуляциясы барлық сенсомоторлық жүйені біріктіреді ЭКРАПИРАМИДТІ ЖОЛДЫҢ БАЙЛАНЫСТАРЫ • НИГРОСТРИАРЛЫҚ (ДОФА+-ергиялық) – қара субстанция- құйрықты ядро • СТРИОНИГРАРЛЫҚ (ГАМК-ергиялық) – құйрықты ядро-қара субстанция (дофамин өндірілуін реттейді) ЭПЖ жолдары ЭКРАПИРАМИДТІ ЖОЛДЫҢ ҚЫЗМЕТІ қаңқа бұлшық еттерінің күрделі, үйлесімді, диффузды, көлемді қозғалуын, тонусын қамтамасыз етеді СТРИАТУМ • автоматтандырылған қимыл • үнемді қимыл • есептелген қимыл ПАЛЛИДУМ • қимылдардың еркіндігі • қимылдардың көптігі • мимиканың көптігі ЭПЖ ҚЫЗМЕТІ • Күрделі автоматтандырылған қимылдар (жүру, жүгіру, жұзу, еңбектеу) • Бұлшық ет тонусын реттеу • Бұлшық ет тонусын қимылдаған кезде ұстап тұру • Сегментарлы аппаратты қимылды бастағанға дайындап тұру • Старт- рефлекс пен мимикалық қимылдарға қатысу ЭПЖ ҚЫЗМЕТІ • Бұлшық еттерді қимыл әрекетке дайындалуын қамтамасыз етеді • Дененің қалпын ұстап тұрады • Мақсатты іс-әрекеттердің күрделі ісін автоматтандырады • Эмоциялар қозғалысын қамтамасыз етеді ЭПС ЗАҚЫМДАНУЫНЫҢ БЕЛГІЛЕРІ • Қимылдың бұзылысы • Бұлшық ет тонусының бұзылысы • Вегетативті қызметтің бұзылысы • Эмоционалды бұзылыстар • Постуральды рефлекстердің бұзылысы Палидарлы синдром қара субстанция мен боз шар зақымданғанда • Гипокинезия • Ригидтілік • Тремор • Вегетативті бұзылыстар • Психикалық бұзылыстар ПАРКИНСОН ауруы • Брадикинезия • Ригидтілік • Тремор • Клиникалық белгілерінің басталуы ассиметриялық • Дофаминергиялық ем көмектеседі • екіншілік паркинсонизм белгілеріне анамнезі мен физикалық тексерудің терістігі (Вилсон ауруы, мультисистемды атрофиялар) • Паркинсонизм – клиникада ригидтілік пен брадикинезия болғанымен Паркинсон ауруы емес ПАРКИНСОН АУРУЫНЫҢ ПАТОМОРФОЛОГИЯСЫ БРАДИКИНЕЗИЯ • Сұраушы кейпі • Баяу қимылдар (гипокинезия). Жүрісі – қуыршақ тәрізді. • Тар қадамдар (микробазия) • Ахейрокинез – физиологиялық синкинезияның жоқтығы • Маска тәрізді бет (гипомимия) • Көзді сирек жыпылықтату (Мари симптомы) • Тыныштық иннерциясы – бір орында тапаттап жүре алмау • Қимыл иннерциясы (пропульсия, ретропульсия, латеропульсия – жүрсе тоқтай алмау) • Жазуы майда – микрография • Тыныш, монотонды, өшіп бара жатқандай сөйлеу – брадилалия • Пардоксальды кинезиялар БҰЛШЫҚ ЕТ РИГИДТІЛІГІ • «тісті дөңгелек» типтегі гипертонус • енжар қимылдарда тонус жоғарылай түседі • бүккіш және жазғыш бұлшық еттерде біркелкі гипертонус • денесі қимылдар алдында сіресіп қатып қалады СТАТИКАЛЫҚ ТРЕМОР • «таспих» санаған типте • тыныштықта айқын білінеді, қимылдарғанда азаяды • жиілігі 3-6 Гц • қолдың дистальды бөлігінде және беттің төменгі жағында айқын білінеді ПАРКИНСОНИЗМНІҢ БАСҚА БЕЛГІЛЕРІ • Қуыршақ тәрізді жүріс • Баяу ойлау – брадифрения • Акайрия – жабысқақ мінез • Депрессия (әлемге және өзіне немқұрайлық, көңіл күйі төмен) • Вегетативті бұзылыстар (гиперсаливация, гиперсекреция, тереісі аса майлы, іш қату, кіші дәрет қиындықтары) • Аносмия • Ақыл – ойы сақталған СЫНАМАЛАР бұлшық еттердің пародоксалды жиырылу феномені • Табанды сыртқа бүгу - Вестфаль феномені • Балтырды бүгу сынамасы – Фуа-Тевенар феномені • Паркинсонизм синдромында буын бүгілген күйінде қатып қалады ПАРКИНСОНИЗМ СЕБЕПТЕРІ • Идиопатиялық (Паркинсон ауруы) • Интоксикациялық (СО, марганец, қорғасын) • Энцефалиттік (экономо энцефалитенің созылмалы кезеңі) • Травмалық («боксерлар ауруы») • Тамырлық (инсульт, дисциркуляторлы аурулар) • Дәрілік (нейролептиктер, циннаризин, церукал, резерпин) • Генетикалық нейродегенеративті (паркинсонизм плюс) • Мидың ісігі ПАРКИНСОН АУРУЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ • Акинетико-ригидті – бұлшық ет тонусы анағұрлым жоғарылап қимылдары азаяды • Діріл – қолбасы, төменгі жақ және тілдің дірілі болады • Аралас – қолбасының дірілі кейіннен дененің сіресіп қатып қалуы қосылады ПАРКИНСОН АУРУЫНЫҢ КЕЗЕҢДЕРІ 0 кезеңі – қимыл бұзылыстары жоқ 1 кезең – қимыл қозғалыстары дененің бір жағында 2 кезең қимыл қозғалыстары екі жақьан да, бірақ науқас еркін қимылдайды және тепе-теңдігін сақтай алады 3 кезең – айқын емес постуральдық тұрақсыздық пайда болады, науқас басқа адмдардың көмегіне мұқтаж емес 4 кезең – қимыл белсенділігінің айқын бұзылыстары, науқас күрделі қимылдарды жасай алмайды, бірақ тұру және жүру үшін басқа адмдардың көмегіне мұқтаж емес 5 кезең – науқас басқа адамның көмегінсіз қимылдауы мүмкін емес ЭПЖ ЗАҚЫМДАНУ СИНДРОМДАРЫ жүктеу/скачать 14,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2