Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ



жүктеу/скачать 157,05 Kb.
бет16/53
Дата08.02.2022
өлшемі157,05 Kb.
#122501
түріСабақ
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   53
Байланысты:
ЛЕКЦИЯЛАР (1)

Тезис:


Ақша жүйесінің құқықтық негіздері еліміздің ақша жүйесін белгілейтін және оның қоғам және мемлекет мүддесіне сай ойдағыдай жұмыс істеуін қамтамасыз ететін қаржылық құқықтың жалпы бөлімінің институты.
Осы институттың реттеу объектісі мына басты үш элемент болып табылады.

    1. ақша жүйесінің құрылымы.

    2. ақша айналымын ұйымдастыру оған қоса бағалы қағаздар айналымын ұйымдастыру негіздері.

    3. валюталық реттеу.

Ақша жүйесі - еліміздегі қашлардың өз функцияларының атқаруын трихи
қалыптасқан және ұлттық заңдармен бекітілген ұйымдастырылу нысаны. ақша жүйесіне мына элементтер кіреді:

  1. ақша бірлігі

  2. ақша түрлері

  3. ақша эмиссиялау тәртібі

  4. валюта режимі

  5. ақша айналымының тәртібі

Ақша бірлігі еліміздегі барлық тауарлардың бағасын өлшеу жөнінде қызмет тақаратын заңмен белгіленген ақша номиналы. Ақша түрлері – заңды төлемдік күші бар ақшалардың белгілері және олардың номиналдары.
Ақшалардың екі түрі шығарылады 1) Қағаз ақшалар 2) Ұсақтаушы металл мәнеттер Ақшалар

Ақша эмиссиялай тәртібі. Мемелекетіміздегі тікелей эмиссиялық орталық алтынмен қамтамасыз етілген банкноттарды және ұсақтаушы мәнеттерді шығару түріндегі пассивті операцияны жүзеге асыратын Қазақстанның Ұлттық Банкі болып табылады.
Қаржы министрлігінің қазынашылығы да эмитент болуы мүмкін.
Валюта режиміұлттық валюта сондай -ақ шетел валютасы тарапынан мемлекет белгілеген валюталық шектеулер.
Валюталар:
А) толығымен айналатын; Б) жартылай айналатын; В) айналымға түспейтін.
Валюталық монополия валюталық құндылықтармен мәміле жасау жөніндегі мемлекеттің айрықша құқығы. Валюталық монополия валюталық құндылықтармен мәміле жасау жөніндегі мемлекеттің айрықша құқығы. Валюталық монополия объектілері

  1. шетелдік валюта;

  2. шетел валютасымен көрсетілген төлем құжаттары мен бағалы қағаздар;

  3. кезкелген түрдегі және күйдегі құнды металдар;

  4. шикізат және өңделген күйіндегі табиғи бағалы тастар.

Ақша айналымы тауарлар сондай-ақ тауарсыз төлемдер айналасына қызмет көрсету жөніндегі қолда бар және қолда жоқ түріндегі ақша қозғалысы.
Нақты ақшалар: банкноттар, металл, мәнеттер. Қолда жоқ ақшалар чектер кредиттік карточкалар және т.б. қша жүйесінің құқықтық негіздері елімізді ң ақша жүйесін белгілейтін және оның қоғам және мемлекет мүддесіне сай ойдағыдай жұмыс істеуін қамтамасыз ететін қаржылық құқықтың жалпы бөлімінің институты.
Осы институттың реттееу обьектісі мына басты үш элемент болып табылады:

  1. ақша жүйесінің құрылымы.

  2. ақша айналымын ұйымдастыру оған қоса бағалы қағаздар айналымын ұйымдастыру негіздері.

  3. валюталық реттеу.

Ақша жүйесі еліміздегі ақшалардың өз функцияларын атқаруының трихи қалыптасқан және ұлттық заңдарымен бекітілген ұйымдастырылу нысаны.
Ақша жүйесіне мына элементтер кіреді:

  1. Ақша бірлігі.

  2. Ақша түрлері.

  3. Ақша эмиссиялау тәртібі

  4. Валюта режимі

  5. Ақша айналымының тәртібі.

Ақша бірлігі еліміздегі барлық тауарлардың бағасын өлшеу жөнінде қызмет атқратын заңмен білгіленген ақша номиналы. Ақша түрлері – заңды төлемдің күші бар ақшалардың белгілері және олардың номиналдары. Ақшалардың екі түрі шығарылады: 1. қағаз ақшалар. 2. ұсақтаушы метал мәнеттер.
Ақшалар:

  • құн өлшемі ретінде

  • төлем құралы ретінде

  • айналым құралы ретінде

  • қазына жию құралы ретінде көрініс табады.

  • Дүниежүзілік ақшалар ретінде.

Ақша эмиссиялау тәртібі. Мемлекетіміздегі тікелей эмиссиялық орталық алтынмен қамтамасыз етілмеген банкноттарды және ұсақтаушы мәнеттерді шығару түріндегі пассивті операцияны жүзеге асыратын Қазақстанның Ұлттық Банкі болып табылады . Қаржы министрлігінің қазынашылығы да эмитент болуы мүмкін. Валюта режимі ұлттық валюта сондай ақ шетел валютасы тарапынан мемлекет белгілеген валюталық шектеулер.
Валюталар:
А) толығымен айналатын (еркін жүретін)
Б) жартылай айналатын (жартылай еркін жүретін)
В) айналымға түспейтін (еркін жүрмейтін) тұйықталған.
Валюталық монополия валюталық құндылықтармен мәміле жасау жөніндегі мемлекеттің айрықша құқығы. Валюталық монополия объектілері:

  1. Шетелдік валюта.

  2. шетел валютасымен көрсетілген төлем құжаттары мен бағалы қағаздар.

  3. кез келген түрдегі және күйдегі құнды металдар.

  4. шикізат және өңделген күйіндегі табиғи бағалы тастар.

ҚР ақша жүйесінің қалыптасуы ҚР Президентінің 1993 жылы 12 қарашада қабылданған «Ұлттық валютаны енгізу туралы» Жарлығымен басталады. Сол Жарлыққа байланысты 15.11.1993 жылдан бастап «теңге» ҚР ұлттық валютасы болып табылады .



жүктеу/скачать 157,05 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   53



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет