Педиатрия тәжірибесіндегі фармакотерапия мәселелері және

35 
болуы мүмкін. Шырын үлкен жағымсыз иісті басып тастау үшін қызмет етеді, 
оның дәрілік қасиеті бар себебі, тек препараттың бір бӛлігі ғана жұту 
барысында дәм сезу рецепторларымен қарым-қатынасқа түседі [148]. Қандағы 
қанттың жоғары деңгейі микроорганизмдердің ӛсуінде тұрақты болып келетін, 
шырын дайындайтын, осмостық қысымның кӛтеріліуін шақырады. Осылайша, 
егер де қысқа уақыт арасында бірінші рет ашылған болса, шырынның бӛлігі 
тұрақтандырғыш болмайды. Осы іспеттес кӛптеген препараттар антимикробты 
агенттерді қажет етпейді [149].
Шырындарды ӛндіру барысындағы мәселелер шешім қабылдаудағы 
талаптарға ұқсас және сулы ортада дәрілік заттың таралуын, тиісінше 
тығыздалуын және дәмнің тиімді басылуын есепке алады. Қосымша 
толықтырулардың қауіпсіздігіне де мән берген дұрыс. Шырындар сонымен 
бірге еріткіштер ретінде балаларға қауіпті болуы мүмкін.
Шәрбаттағы белсенді заттың концентрациясын 0,5 мг/мл-ден 50 мг/мл-ге 
дейін түрлендіреді, ал бір реттік мӛлшердегі қалыпты мӛлшері 1 мл-ден 10 мл-
ге дейін [150]. 
Балаларға арналған дәрілік қалып түрі оральды тамшылар ереже бойынша 
10 - 20 мл-ден аспайтын, дәрілік заттың концентрациясы бойынша және 
дозалануындағы нақтылық, яғни мӛлшерленген тамшыларға сәйкес келетін 
дәрілік заттың дозасындағы, орташа кӛлемдегі, балаларға арналған сұйық 
қалыптар болып табылады. Физикалық кӛзқарас бойынша олар ең кең таралған 
шешім болып табылады, эмульсияларды да бірдей қарастыруға болады. Аз ғана 
бір реттік доза және қолданудағы жеңілдік 3 жасқа дейінгі педиатриялық 
науқастарға арналған [151]. Оларда нақты енгізу әдіс бойынша (мысалы, 
сусынмен араластыру барысында) немесе аз кӛлемде қабылдауда жарамды 
болуына байланысты, жиі жағымсыз дәм болады. Медицинада педиатриялық,
пероральды тамшыларды дайындау барысында тамшылардың санын дұрыс 
бермеудегі, қауіп-қатерлер, сонымен қатар нақтылық және дозаның 
қауіптілігімен салыстырғанда дозаланудағы нақтылық бағалануы керек. Кейбір 
балалар таблетка түріндегі дәрілік заттарға деген сұраныста тіркеуге алынған 
[152]. 
Педиатрия тәжірибесінде кең қолданыстағы суспензия дайын препарат 
болуы мүмкін, бірақ жиі оны антибиотиктің препараттары сияқты енгізеді 
[153]. Ішке қабылдауға арналған суспензия. Олардың физика-химиялық 
қасиеттері – тұтқырлық, оны шайқаған кезде кӛпіршіктену мүмкіндігі, тұндыру 
қаупі. Суспензияны ӛлшеу, бӛтелкеде ілініп тұрған салпыншақ пен шӛміш 
арқылы жүзеге асады. Ерітінді секілді суспензиялар медицинада жарамды 
форма болып саналады әсіресе балалар тәжірибесінде, ӛйткені ол оңай 
жұтылады [154]. 1 жастағы балаларға да тағайындалады. Жағымсыз дәм сезімі 
тӛмендейді ӛйткені дәрілік заттар ерімейді және дәм күшейткіштер жұмыс 
жасайды. Балаларға алдын-ала ем ретіндегі дайын суспензиялар беріледі: 
вирусқа қарсы (ацикловир) жӛтелге қарсы (декстраметорфан) және эпилепсияға 
қарсы (карбамазепин). Мысалы, суспензия жасауға арналған дәрілік заттар 
ұнтақтар, таблеткалар, түйіршіктер, бұларды сумен қосып қабылдау керек. Бұл 

36 
дәрі-дәрмектің формасы тұрақсыз ортада емдік заттарға қолдануға арналған 
[155]. 
Балаларға жиі тағайындалатын дәрілікқалып болып мұз кәмпиттер құрамы 
мен тәсілі ұқсас ӛндірілген, кӛз тартатындай балалар рецептурасына арналған. 
Дәрілік зат пішіні 3-4 жастағы балаларға беріледі. Дәрілік зат ауыз қуысында 
сорып, тістеп, шайнап жай ғана ерігеннің ӛзінде босап кетеді. Бұл пішінді 
қантты массаны жоғары температурада балқытып/еріту арқылы жасайды [156]. 
Бұл түрі тұншығу қауіпін азайтады. Бірақ дайындау технологиясының жеңілдігі 
педиатрия тәжірибесінде қолдануға кедергі болады. Мұзкәмпиттер мен 
пастилкалар аса жағымсыз дәмімен дәрілік препараттарға орнықсыз болып 
табылады. Мұзкәмпиттердің тағы бір кемшілігі кәмпиттерге ұқсауында, бұл 
оның мӛлшерден тыс қолдануына себеп болады. Және де олар кішкентай 
балаларға қолдануға келмейді, себебі олар пастилкалардан аспирация болуы 
немесе тұншығу қауіпіне алып келеді. Ерекше таблеткаларға ұқсас пішініне 
қарамастан мұзкәмпиттер медицина саласында кең таралған пішінге ие емес 
[157]. Қазіргі уақытта, түйіршік түрі жергілікті жердегі сапасына қарай, ауыз 
қуысындағы ауыз, тамақ инфекцияларына қарсы және де ӛсімдік сығындысы: 
жалбыз, түймедақ, жалбызтікен, сәлбен, түймен сияқты шӛптерден жасалған 
препарат түрінде қолданылады. Сондай-ақ, мұзкәмпиттер кӛп витаминдік 
препараттар түрінде белгілі, және де препараттарға ӛсімдік сығындысын немесе 
витаминді қосу арқылы жӛтелге қарсы, немесе жӛтелді жеңілдету үшін 
қолданады. Америка-италияндық базар мұзкәмпиттерді нистатинмен қосып, 
балалардағы ауыз қуысындағы зең инфекциясына да қолданады [158].
Сағыз түріндегі таблеткалар ӛте танымал болып бара жатқандықтан, 
есірткі тасымалдау тәсілі де ӛсіп бара жатыр. Қабылдау түрі жеңіл әрі 
сұйықтықсыз қолданылатын болғандықтан 2 жасқа дейінгі балаларға тиімді 
және қауіпсіз болып табылады. Бірақ та сағыз түрінде болғандықтан оларды 
жұтуға тыйым салынған, сол себепті 6 жасқа дейінгі балаларға арналмаған 
[159]. Дәрілік затының шығуы шайнағанда/сорғанда пайда болады. Осы 
себепті, ауызда қалатын дәм және сезім қалдыруы олардың маңызды қосалқы 
қасиетіне жатады. Сол сияқты, сағыз түріндегі таблеткаларда ылғал мӛлшері аз 
кездесетіндіктен, оларды шығару маңызды қадам. Сағыз түріндегі 
таблеткалардың дәмін тиімді бүркеу дәрілік затты түсіру арқылы немесе оны 
ажырамайтындай етіп химиялық ӛзгеріс енгізу арқылы пайдаланады. Екі 
тәсілде қолданылған ӛсімдіктің тәттілендіргіштерін сондай-ақ ароматтық және 
тәтті заттарды қосымша кӛтеруі мүмкін. Сағыз түріндегі жеңіл саудалық 
таблетка мысалдары ӛзімен бірге балаларға мӛлшерінің жартысын беруге 
рұқсат етілген монтелукасталық натрий, диданозин, карбамазепин, минтезол 
препараттарын ұсынады [160].

жүктеу/скачать 3,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: