Элементар физиканың негіздері қолданбалы курс Бағдарламаның құрастырылған жылы: 2012 жыл Чапаев ауылы

Бағдарламаның құрастырылған жылы: 2012 жыл

2. Курстың жаңалығы: бұл бағдарлама әдетте оқушылар үшін қиындық тудыратын теориялық материалдарды, олардың физикалық мағынасын ұғынуды, сапалық есептерді шешуді, қолжетімді құрал-жабдықтар мен материалдарды қолдана отырып физикалық тәжірибе жасау дағдылары мен біліктіліктерін қалыптастыруды мақстат етеді.

3. Курстың өзектілігі: оқушылар үшін өмірмен, қазіргі қоғаммен байланысын арттыратын тақырыптар меңгеру. Ол өз кезегінде еліміздің бәсекелестік қабілетінің жоғарылауына, экономикамыздың дамуына септігін тигізетіні сөзсіз.

4. Курстың педагогикалық мақсатқа лайықтылығы: бағдарлама мектеп оқушылары­ның функ­ционалдық сауаттылығын арттыруды көздейді. Ол үшін оқушылардың оқу үрдісіне белсене қатысуын қамтамсыз ету арқылы олардың ізденуіне, нәтижеге жетуге үйрету. Физиканың жалпы қағидаларын қолданып, есеп шығара білетін білімін практикада ұштастыру, зертханалық жұмыстар орындау.

5. Курстың мақсаттары: ғылыми дүниетаным негіздерін қалыптастыру, мектеп оқушыларының зияттылық қабілеттері мен танымдық қызығушылығын дамыту болып табылады.

6. Курстың міндеттері: Оқушыларға физикалық заңдарды пайдалана білуді, сонымен бірге оны іс жүзінде қолдана білуді үйрету, сапалық, практикалық есептерге арналған тапсырмаларды орындау, оқушылардың психологиялық және физиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып, білік және біліктілік дағдыларын меңгерту, шығармашылықпен ізденуіне жағдай жасау; практикалық іс-әрекеттерге байланысты түрлі мәселелерді шешудің тиімді тәсілдерін таба білуге үйрету.

7. Курстың ерекшелігі: оқушыларға бағдарламада қарастырылған физикалық құбылыстар мен заңдылықтарды, физикалық теория мен эксперименттік физика элементтерін стандартты емес сабақтар барысында, яғни зерттеу, конференция, сұхбаттасу, эксперимент жасау сабақтарында қолжетімді материалдарды, физикалық құбылыстардың компьютерлік модельдерін пайдалану арқылы оқып білу.

8. Курстан күтілетін нәтижелер: оқушылар құбылыс туралы біледі:

1. 
   Құбылыстың сыртқы белгілерін
   
2. 
   Құбылыстың орын алуының шарттарын
   
3. 
   Құбылыстың мазмұнын
   
4. 
   Осы құбылыстың басқа құбылыстармен байланысын
   
5. 
   Құбылысты сипаттайтын шамаларды
   
6. 
   Құбылысты практикада қолданылуын
   

1. 
   Берілген шама дененің (немесе құбылыстың) қандай қасиеттерін (сапасын) сипаттайтынын
   
2. 
   Бұл қандай шама (скалярлық, векторлық) екенін
   
3. 
   Бұл шаманың басқа шамалармен байланыстыратын формуласын (анықтайтын формула)
   
4. 
   Шаманың анықтамасын
   
5. 
   СИ жүйесінде шаманың өлшемі бірлігін (өлшем бірліктің атауы мен анықталуы)
   
6. 
   Шаманы өлшеу тәсілдерін
   

1. 
   Бұл заң қандай құбылыстар (немесе шамалар) арасындағы байланысты анықтайтынын
   
2. 
   Заңның тұжырымдамасын
   
3. 
   Заңның математикалық өрнектелуін
   
4. 
   Заң қалай ашылғанын: тәжірибелік мәліметтер негізінде ме немесе теорияның салдары ретінде ме
   
5. 
   Заң тұжырымдауға негіз болған тәжірибелік фактілерді
   
6. 
   Теорияның салдары ретінде тұжырымдалған заңды дәлелдейтін тәжірибелерді
   
7. 
   Заңның практикада қолданылуының және есепке алынуының мысалдарын
   
8. 
   Заң қолданылуының шекарасын
   

1. 
   Теория құруға негіз болған тәжірибелік фактілерін
   
2. 
   Теорияның негізгі ұғымдарын
   
3. 
   Теорияның негізгі қағидаларын
   
4. 
   Теорияның негізгі теңдеулерін (математикалық аппараты)
   
5. 
   Теорияның ережелерін дәлелдейтін негізгі тәжірибелері мен бақылауларын
   
6. 
   Теорияның салдарын: а) теориямен түсіндірілетін құбылыстар мен денелердің қасиеттері; б) теориямен болжанатын құбылыстар мен денелердің қасиеттері.
   

9. 
   Курс нәтижелерін тексеру әдістері: оқушылардың алған білімін коллоквиум өткізу арқылы тексеру.
   
10. 
    Бағдарламаның іске асырылуын қорытындылау нысандары:
    

I –ші, II –ші конференция сабақтары).

1. 
   Материя дегеніміз не?
   
2. 
   Аристотельдің «Физикасы»
   
3. 
   Механикалық қозғалыс
   
4. 
   Жылдамдық туралы нені білмейміз?
   
5. 
   Энергия туралы түсінік
   

1. 
   Эллиндік кезеңдегі техника деңгейі
   
2. 
   Жылдамдықты қалай өлшейді: автомобильдің жылдамдығы, локомотивтің жылдамдығы, кеменің жылдамдығы, ұшақтың жылдамдығы, желдің жылдамдығы, оқтың жылдамдығы.
   

1. 
   Қозғалыс туралы жалпы мәліметтер
   
2. 
   Түзусызықты бірқалыпты емес қозғалыс
   
3. 
   Қисықсызықты қозғалыс
   

1. 
   Баяндама: «Уақыт пен кеңістік».
   

1. 
   Галилео Галилей
   
2. 
   Инерция деген не?
   
3. 
   Ньютон заңдары
   
4. 
   Неліктен Ай Жерге құламайды?
   
5. 
   Импульс
   

1. 
   Орта ғасырдағы механика.
   

1. 
   Тәжірибе №1. Ауырлық центрі: тепе-теңдік нүктесі
   
2. 
   Тәжірибе №2. Үйкеліс: қозғалысқа кедергі болатын күш
   
3. 
   Тәжірибе №3. Ньютонның үшінші қозғалыс заңы: әрекет пен қарсы әрекет
   

1. 
   Қозғалыс заңдары
   
2. 
   Табиғат күштері
   
3. 
   Импульстің сақталу заңы
   
4. 
   Энергияның сақталу заңдары
   

1. 
   Тәжірибе №4. Инерция: түзусызықты қозғалыстағы өзгерістерге кедергі .
   

1. 
   Айналмалы қозғалыс
   
2. 
   Ілгермелі қозғалыс пен айналмалы қозғалыс арасындағы паралельдер
   
3. 
   Маятник
   

1. 
   Айналмалы қозғалыстың техникада қолданылуы.
   

1. 
   Тәжірибе №5. Айналмалы қозғалыс: айналатын денелер
   
2. 
   Тәжірибе №6. Айналу инерциясы: айналмалы қозғалыстағы өзгерістерге кедергі
   
3. 
   Тәжірибе №7. Маятник: гармоникалық тербелістер
   

1. 
   Механикалық тербелістер
   

1. 
   Баяндама: «Қайта өрлеу дәуірінде физиканың дамуы».
   

1. 
   Дыбыс
   
2. 
   Дыбыстың ғылым мен өндірісте қолданылуы
   
3. 
   Дыбыс үшін Допплер эффектісі
   

2. 
   Акустика.
   

1. 
   Тәжірибе №8. Көрнекті дыбыс
   
2. 
   Тәжірибе №9. Дыбыс көруге көмектеседі
   
3. 
   Тәжірибе №10. Табиғат дыбыстары
   
4. 
   Тәжірибе №11. Сөйлесу құралы
   
5. 
   Тәжірибе №12. Ән салатын бөтелкелер
   

1. 
   Дыбыс
   

1. 
   Тәжірибе №13. Резонанс.
   

1. 
   Жылулық қозғалыс
   
2. 
   Броундық қозғалыс және оның себебі
   
3. 
   Диффузия
   
4. 
   Барометрлік формула
   
5. 
   Молекулалардың құрылысы мен өлшемдері
   

1. 
   Диффузияның өндірісте қолданысы.
   

1. 
   Тәжірибе №14. Жүзу шарты: сұйықтардың итеру күші
   
2. 
   Тәжірибе №15. Атмосфералық қысым
   
3. 
   Тәжірибе №16. Сұйықтар мен газдар тыныштық күйде
   

1. 
   Жылулық құбылыстар
   
2. 
   Молекулалық-кинетикалық теория
   

1. 
   Заттың төртінші күйі – плазма.
   

1. 
   Калориметрдің шығуы
   
2. 
   Ішкі энергия
   
3. 
   «Қара тастар»
   
4. 
   Энергияның сақталу және түрлену заңы
   

1. 
   Юлиус Роберт Майер.
   

1. 
   Ішкі энергия
   

1. 
   Джеймс Клерк Джоуль.
   

1. 
   Сади Карно
   
2. 
   Термодинамиканың бірінші заңы
   
3. 
   Термодинамиканың екінші заңы
   
4. 
   Жылу қозғалтқыштары
   
5. 
   Энергия мен энтропия
   

1. 
   Мәңгі қозғалтқыштар.
   

1. 
   Тәжірибе №17. Жылуөткізгіштік: тербеліс энергиясын тасымалдау
   
2. 
   Тәжірибе №18. Конвекция: ақққыш ортада жылу тасымалдау
   
3. 
   Тәжірибе №19. Инфрақызыл сәулелену: кеңістікте таралатын жылу
   

1. 
   Абсолют нөлдің төңірігінде.
   

1. 
   Электрон қалай ашылды?
   
2. 
   Электрон қозғалысы
   
3. 
   Металдардағы ток
   
4. 
   Жартылай өткізгіштердегі ток
   
5. 
   Электрөткізгіштіктің аймақтық теориясы
   

1. 
   Найзағай құбылысы.
   

1. 
   Тәжірибе №20. Тыныштықтағы зарядтар
   
2. 
   Тәжірибе №21. Электр тогы: зарядтардың қозғалысы
   

2. 
   Тәжірибе №22. Барлығын зарядтауға болады
   
3. 
   Тәжірибе №23. Оң заряд
   
4. 
   Тәжірибе №24. Қысқа тұйықталу
   

1. 
   Электростатика
   
2. 
   Тұрақты электр тогы
   

1. 
   Тәжірибе №25. Сиқырлы таяқша.
   

1. 
   Гальвани тәжірибелері
   
2. 
   Вольта элементі
   
3. 
   Ом заңы
   

1. 
   Георг Симон Омның өмірі мен еңбектері.
   

1. 
   Тәжірибе №26. Гальвани элементтерінің батареясы
   
2. 
   Тәжірибе №27.Тізбектеп қосу
   
3. 
   Тәжірибе №28. Параллель қосу
   
4. 
   Тәжірибе №29. Ажыратқыш
   
5. 
   Тәжірибе №30. Реостат жасау
   

1. 
   Георг Симон Омның өмірі мен еңбектері.
   

1. 
   Электромагниттік индукцияның ашылуы
   
2. 
   Электролиз заңы
   
3. 
   Джеймс Клерк Максвелл
   

1. 
   Майкл Фарадей.
   

1. 
   Тәжірибе №31. Магнит жасау
   
2. 
   Тәжірибе №32. Магнит өрісі
   
3. 
   Тәжірибе №33. Компас қай бағытты көрсетеді
   
4. 
   Тәжірибе №34. Магниттің ұзаруы
   
5. 
   Тәжірибе №35. Электромагнетизм
   

2. 
   Тәжірибе №36. Металдар-магнетиктер.
   

I –ші конференция сабағы

1. 
   Физикадағы ықтималдық пен статистика
   
2. 
   Людвиг Больцманның өмірі мен еңбектері
   
3. 
   Аса күшті магнит өрісіндегі заттардың қасиеттері
   
4. 
   Беттік физика
   

1. 
   Конспект: «Физикалық вакуум».
   

1. 
   Жарық пен көз
   
2. 
   Дыбыстар пен түстердің ұқсастығы
   
3. 
   Жарықтың толқындық қасиеттері
   

1. 
   Оптикалық құрал-жабдықтар.
   

1. 
   Тәжірибе №37. Поляризация: бір бағыттағы тербелістер
   
2. 
   Тәжірибе №38. Шашырату: жарықты «қабылдау және беру»
   
3. 
   Тәжірибе №39. Интерференция
   
4. 
   Тәжірибе №40. Түстерді біріктіреміз
   
5. 
   Тәжірибе №41. Сәулелер аулаймыз
   

1. 
   Тәжірибе №42. Компакт-дисктің түстері
   
2. 
   Тәжірибе №43. Сабынның спектрі.
   

1. 
   Абсолют қара Күн
   
2. 
   Лазер
   
3. 
   Оптикалық голография
   

1. 
   Тәжірибе №44. Шағылған сәулелер.
   

1. 
   Эйнштейн постулаттары
   
2. 
   Допплер принципі
   
3. 
   Қызыл ығысу
   
4. 
   Мессабауэр эффектісі
   

1. 
   Баяндама: «Хронометрлер».
   

1. 
   Масса мен энергия арасындағы байланыс
   
2. 
   МэВ деген не?
   
3. 
   Нейтрон қалай ашылды?
   

1. 
   Комптон эффектісі
   

4. 
   Атомның өмір сүру ұзақтығы
   
5. 
   Радиоактивті тепе-теңдік
   
6. 
   Атом ядросының энергиясы туралы
   

1. 
   Атомдық энергетика.
   

1. 
   Элементар бөлшектердің қысқаша тарихы
   
2. 
   Кварктер
   
3. 
   Вавилов-Черенков эффектісі және оның ғылымда қолдану аясы
   

1. 
   Элементар бөлшектер тіркеу құралдары.
   

1. 
   Классикалық механика
   
2. 
   Релятивисттік механика
   
3. 
   Кванттық механика
   

1. 
   Конспект: «Анықталмағандықтар принципі».
   

1. 
   Гравитациялық күштер
   
2. 
   Әлсіз өзараәрекет күштері
   
3. 
   Электромагниттік күштер
   
4. 
   Күшті өзараәрекет күштері
   
5. 
   Табиғат күштерінің бірлігі
   

1. 
   Конспект: «Электроәлсіз өзараәрекет күштері және олардың дәлелдемелері.
   

1. 
   Анитикалық кезең
   
2. 
   Орта ғасырлар
   
3. 
   Қайта өрлеу кезеңі
   
4. 
   Галилео Галилей
   
5. 
   Галилейден Ньютонға дейінгі кезең
   
6. 
   Исаак Ньютон
   
7. 
   XVIII-XX ғасырлар
   

1. 
   Конспект: «Френель оптикасы».
   

1. 
   Басқарылатын термоядролық реакция
   
2. 
   Жоғары және бөлме температураларындағы асқын өткізгіштік
   
3. 
   Екі өлшемді электронды сұйықтықтар
   
4. 
   Аса ауыр элементер. Экзотикалық ядролар
   
5. 
   Разер. Гразер.
   

1. 
   Конспект: «Фундаментальді ұзындық».
   

1. 
   Галилео Галилей
   
2. 
   Исаак Ньютон
   
3. 
   Макс Планк
   
4. 
   Альберт Эйнштейн
   

1. 
   Стивен Хокинг.
   

1. 
   Әлсіз әрекет күштері мен электромагниттік күштердің біртұтас теориясы
   
2. 
   Сызықты емес физика
   
3. 
   Сұйық кристалдар
   
4. 
   Қатты дененің проблемалары
   

1. 
   Конспект: «Оптикалық талшықтар».
   

1. 
   Блудов М.И. Беседы по физике. Ч1. Москва, Просвещение, 1984 г.
   
2. 
   Блудов М.И. Беседы по физике. Ч2. Москва, Просвещение, 1985 г.
   
3. 
   Блудов М.И. Беседы по физике. Ч3. Москва, Просвещение, 1974 г.
   
4. 
   Перельман Я.И. Занимательная физика. Кн.1. Москва, Наука, 1983 г.
   
5. 
   Перельман Я.И.Занимательная физика. Кн.2. Москва, Наука, 1986 г.
   
6. 
   Покровский А.А. Демонстрационный эксперимент по физике. Ч1. Москва, Просвещение, 1967г.
   
7. 
   Покровский А.А. Демонстрационный эксперимент по физике. Ч2. Москва, Просвещение, 1968г.
   
8. 
   Тульчинский М.Е. Качественные задачи по физике. Москва, Просвещение, 1972 г.
   
9. 
   Чуянов В.А. Энциклопедический словарь юного физика. Москва, Педагогика, 1984г.
   
10. 
    Семке А.И. Нестандартные задачи по физике. Ярославль, Академия развития, 2007г.
    
11. 
    Алмазов Л.Г. Удивительная физика. Москва, Добросвет, 2002г.
    
12. 
    Касьянов В.А. Иллюстрированный Атлас по физике. 10 класс. Москва, Экзамен, 2010г.
    
13. 
    Касьянов В.А. Иллюстрированный Атлас по физике. 11 класс. Москва, Экзамен, 2010г.
    
14. 
    Сорокин А.В. Физика. Наблюдение. Эксперимент. Моделироваие.Москва, Бином, 2006г.
    
15. 
    Ди Специо М.Э. Занимательные опыты. Электричество и магнетизм. Москва, АСТ Астрель, 2005г.
    
16. 
    Ди Специо М.Э. Занимательные опыты. Свет и звук. Москва, АСТ Астрель, 2005г.
    
17. 
    Филатов Е.Н. Физика 8: Экспериментальный учебник. Тепловые явления. Ч1. Москва, ВШМФ Авангард, 2002г.
    
18. 
    Филатов Е.Н. Физика 8: Экспериментальный учебник. Электрические явления. Ч2. Москва, ВШМФ Авангард, 2000г.
    
19. 
    Ванклив Дж. Занимательные опыты по физике. Москва, АСТ Астрель, 2008г.
    
20. 
    Хокинг С. Краткая история времени. От большого взрыва до черных дыр.
    

1. 
   Әр тақырып немесе бөлім бойынша жоспарланған сабақ түрлері:
   

-конференция;

-практикалық сабақ (тәжірибе жасау, сапалық есептер шығару);

-зерттеу сабағы;

- сайыс сабағы;

- ойын сабағы;

2. 
   Оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың әдістері және түрлері:
   

• 
  жаңа білім алу әдісі (сұхбат, түсіндіру, тәжірибе, көрнекілік);
  
• 
  оқу-танымдық іс-әрекеттерін көтермелеу әдісі (ойын сабағы, шығармашылық ізденіс, конференция сабағы).
  

3. 
   Дидактикалық материалдары:
   

• 
  тәжірибе сипатамалары;
  
• 
  баяндамалар мен конспектілердің қысқаша сипаттамалары.
  

4. 
   Сабақтың техникалық жабдықталуы:
   

1. 
   Тәжірибе №1. Ауырлық центрі: тепе-теңдік нүктесі.
   

1 см және ұзындығы 90 см өзек, маркер, метрлік сызғыш, скотч.

2. 
   Тәжірибе №2. Үйкеліс: қозғалысқа кедергі болатын күш.
   

3. 
   Тәжірибе №3. Ньютонның үшінші қозғалыс заңы: әрекет пен қарсы әрекет.
   

4. 
   Тәжірибе №4. Инерция: түзусызықты қозғалыстағы өзгерістерге кедергі .
   

5. 
   Тәжірибе №5. Айналмалы қозғалыс: айналатын денелер.
   

6. 
   Тәжірибе №6. Айналу инерциясы: айналмалы қозғалыстағы өзгерістерге кедергі.
   

7. 
   Тәжірибе №7. Маятник: гармоникалық тербелістер.
   

8. 
   Тәжірибе №8. Көрнекі дыбыс.
   

9. 
   Тәжірибе №9. Дыбыс көруге көмектеседі.
   

10. 
    Тәжірибе №10. Табиғат дыбыстары.
    

11. 
    Тәжірибе №11. Сөйлесу құралы.
    

12. 
    Тәжірибе №12. Ән салатын бөтелкелер.
    

13. 
    Тәжірибе №13. Резонанс.
    

2 пластикалық бөтелке.

14. 
    Тәжірибе №14. Жүзу шарты: сұйықтардың итеру күші.
    

15. 
    Тәжірибе №15. Атмосфералық қысым.
    

16. 
    Тәжірибе №16. Сұйықтар мен газдар тыныштық күйде.
    

17. 
    Тәжірибе №17. Жылуөткізгіштік: тербеліс энергиясын тасымалдау.
    

45*75 алюминий фольгасы, скотч, сіріңке.

18. 
    Тәжірибе №18. Конвекция: ақққыш ортада жылу тасымалдау.
    

19. 
    Тәжірибе №19. Инфрақызыл сәулелену: кеңістікте таралатын жылу.
    

20. 
    Тәжірибе №20. Тыныштықтағы зарядтар.
    

21. 
    Тәжірибе №21. Электр тогы: зарядтардың қозғалысы.
    

22. 
    Тәжірибе №22. Барлығын зарядтауға болады.
    

23. 
    Тәжірибе №23. Оң заряд.
    

24. 
    Тәжірибе №24. Қысқа тұйықталу.
    

25. 
    Тәжірибе №25. Сиқырлы таяқша.
    

26. 
    Тәжірибе №26. Гальвани элементтерінің батареясы.
    

27. 
    Тәжірибе №27.Тізбектеп қосу.
    

28. 
    Тәжірибе №28. Параллель қосу. 1,5 В батарея, батарея ұстағышы, Е-10 шам-жарық, Е-10 шам патроны.
    

29. 
    Тәжірибе №29. Ажыратқыш.
    

30. 
    Тәжірибе №30. Реостат жасау.
    

2 ұстағышы бар «D» гальвани элементі, ұстағышы бар қалта шамының лампочкасы, 4 см оқшауланған сым.

31. 
    Тәжірибе №31. Магнит жасау.
    

32. 
    Тәжірибе №32. Магнит өрісі.
    

1 бет ақ қағаз, жазық қатты қатырма қағаз, мөлдір жабысқақ таспа,

3 дөңгелек магнитик, компас.

33. 
    Тәжірибе №33. Компас қай бағытты көрсетеді.
    

34. 
    Тәжірибе №34. Магниттің ұзаруы.
    

35. 
    Тәжірибе №35. Электромагнетизм.
    

1 бет ақ қағаз, компас,1,5 В батарея, оқшаулағышты тазалауға пышақ,

36. 
    Тәжірибе №36. Металдар-магнетиктер.
    

37. 
    Тәжірибе №37. Поляризация: бір бағыттағы тербелістер.
    

38. 
    Тәжірибе №38. Шашырату: жарықты «қабылдау және беру».
    

39. 
    Тәжірибе №39. Интерференция.
    

40. 
    Тәжірибе №40. Түстерді біріктіреміз.
    

41. 
    Тәжірибе №41. Сәулелер аулаймыз.
    

42. 
    Тәжірибе №42. Компакт-дисктің түстері.
    

43. 
    Тәжірибе №43. Сабынның спектрі.
    

44. 
    Тәжірибе №44. Шағылған сәулелер.