Әлеуметтану теориясына кіріспе

Ә
леуметтану теориясына кіріспе
Орындаған:Сақтағанов Мершат,Өмірбек Ринат
Қабылдаған:Азизбекова Айжамал

Әлеуметтанудың дербес ғылым ретінде пайда болуы
француз философы Огюст Конттың есімімен 
байланысты(1798-1857 ).
Ол ең алдымен Батыстағы позитивті философияның 
негізін қалаушы. «Позитивті философияның курсы» 
(1830 ж.) деп аталатын 6 томдық еңбегі жарық көреді. 
Осының үшінші томында алғаш рет Әлеуметтану деген 
ұғымын енгізген.

Ежелгі дүние мен орта ғасырлар:
14 ғ. дейін:
ФЕТИШИЗМ. ПОЛИТЕИЗМ. 
МОНОТЕИЗМ.
Революция кезеңі. 14-18 ғ
, 
соғыстық-авторитарлық басқару 
режимі. Капитализм дамуы.
Өнеркәсіптік-әлемдік
қауымдастық 19 ғ. бастап.
КОНТТЫҢ ҮШ ТҮРЛІ ЖАҒДАЙ ТУРАЛЫ ЗАҢЫ :

Конт әлеуметтануды
2-ге бөлді:
1. Әлеуметтік статика -әлеуметтік жүйелердің 
өмір сүруінің жағдайлары мен қызмет ету 
заңдылықтарын қарастырады. Әлеуметтік 
институттардың қызмет етуі мен қоғамдық 
бірлікті қалыптастырудағы ролі 
қарастырылады.
2. Әлеуметтік динамика- әлеуметтік 
жүйелердіңдамуы мен 
өзгерістерініңзаңдылықтарын қарастырады

О. КОНТТЫҢ ӘЛЕУМЕТТАНУДЫ ДАМЫТУДАҒЫ 
РОЛІ:
1.Алғаш рет қоғамды ғылыми тұрғыдан танудың 
қажеттілігін негіздеді;
2.Әлеуметтануды әртүрлі экспреименттерге, 
бақылауларға негізделетін ерекше ғылым ретінде 
анықтады;
3.Әлеуметтану ғылымында эмпирикалық зерттеулерді 
жүргізу мәселесін көтерді;
4.Тарихи дамудың заңдылық сипатын, әлеуметтік 
құрылымды және ондағы әлеуметтік институттардыың 
өзіндік ерекшеліктері мен маңызын негіздеумен 
анықталады.

О. КОНТТЫҢ ӘЛЕУМЕТТАНУЛЫҚ 
КОНЦЕПЦИЯСЫНДАҒЫ ЕКІ БАСТЫ 
ИДЕЯ:
Біріншісі- қоғамтануда ғылыми 
тәсілді қолдану;
Екіншісі – әлеуметтік реформаларды 
жасауда іс жүзінде ғылымды қолдану.

Герберт Спенсер (1820-1903)
Ағылшын социологы Г.Спенсер 
ғылымға алғашқы болып 
«әлеуметтік институт» 
терминін енгізді
Олар: туыстық, білім, саяси, 
шіркеу, кәсіби және өндірістік 
институттар. Спенсердің 
пайымдауынша, барлық әлеуметтік 
институттар әлеуметтік 
әрекеттердің тұрақты құрылымы 
ретінде қалыптасады.

Спенсердің әлеуметтану теориясы 
негізгі екі мәселеден тұрады:
Қоғамды биологиялық организм 
ретінде қарау
Әлеуметтік эволюция идеясы

Қоғам биологиялық организмге ұқсас, тіршілік үшін күрес жүргізеді.
Спенсердің әлеуметтік ілімдері (органикалық теория) деп аталады. 
Онда қоғам үйлесе дамыған организм ретінде қарастырлады. Оның 
құрамдас бөліктері өзара тығыз байланыста болып, бір-біріне сәйкес 
қызмет етеді. Қоғамның идеялды күйі тендік болып табылады. 
Тендіктің бұзылуы қоғам үшін қауіпті сондықтан қоғамдағы барлық 
әрекет тендікті сақтауға ықпал етуі керек, өйткені ”біз барлық жерде 
тендікке ұмтыламыз.”Г. СПЕНСЕР:
Қоғамның органикалық теориясы: (ағза) мемлекет-жүрек, жүйке
жүйесі-шіркеу,экономикалық өмір-зат алмасу, үкімет-ми,сауда- 
қанайналымы.
Әлеуметтік эволюция теориясы: барлық қоғамдардың дамуы 
ұқсас(қарапайымнан күрделіге).
Қоғам индивид үшін өмір сүреді.

Әлеуметтанудың классикалық негізін 
салушылардың бірі – Эмиль Дюркгейм 
(1858 – 1917 ж. ж.):