Еліміздің үшінші жаңғыруы - бұл тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың ХХІ екінші онжылдықтың ортасында Қазақстан Республикасының алдында тұрған тарихи және жаһандық сын-қатерлерге жауабы. Ғасыр (2014–2016, әлемнің тарихи дамуындағы жаңа кезең). Бұл үшінші жаңғырту саясаты философиямен тікелей байланысты.
Философияның қазіргі кезде саясат үшін өте маңызды екенін атап өткеніміз дұрыс. Бұл оның қоғамдық дамудың ең күрделі мәселелерін шешуге арналғандығымен, сонымен бірге бұл проблемалардың қазіргі кезде өте күрделі екендігімен байланысты. Егер онтология (болмыс туралы ілім), антропология (адам теориясы), праксеология (практика, іс-әрекет туралы ілім), гносеология (кең мағынада білім туралы ілім) терминдерінің мағынасын еске түсірсек, философия саясаттың осы бөліктерінің әрқайсысын зерттейді деп айтуға болады. Саяси онтология биліктің, саяси уақыттың, саяси кеңістіктің болуын зерттейді; саяси антропология - адамның саясаттағы орны, адамның саяси өзін-өзі анықтауы; саяси праксеология - саяси әрекет; саяси гносеология - саясаттағы түсіндіру және түсіну және т.б. Жалпы философия өте күрделі әрі қызықты ғылым саласы. Философияны оқи отыра біз ғаламның сан түрлі сұрақтарына жауап ала аламыз. Адам баласы қалай жаратылды деген сұрақтан бастап, оның дамуына да, болмыс, таным секілді қабілеттерін де, адамзаттың қай дүниемен байланысты екендігін осы философияны оқу барысында түсіне алады екенбіз. Алайда адам ойынан туындайтын бұл сұрақтардың нақты жауабы жоқ, ғылым білім дамыған сайын, ғұлама ғалымдар көбейген сайын сұрақтардың жауабы да сан түрлі бола түспек. Өйткені әркімнің өз зерттеуі бар, әркімнің өзінің көзқарасы бар.
2017 жылғы үндеуді жаңа жаһандық шындыққа және елдің және ұлттық экономиканың жаңа жаһандық сын-қатерлеріне бейімдеу үш қиын жылдан кейінгі негізгі қоғамдық сұрақтарға жауап береді. Бұл өте маңызды, өйткені елді бейімдеу үшін белгілі бір әлеуметтік шығындар болды, олар азаматтардың өмір деңгейінде көрінді. Нұрсұлтан Назарбаевтың сөзінде бес басымдық көрсетілген: экономиканы жедел технологиялық жаңарту; іскерлік ортаны түбегейлі жақсарту және кеңейту; макроэкономикалық тұрақтылық; адами капиталды жақсарту; институционалдық өзгерістер, қауіпсіздік және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес болып табылады. Алайда, бұл ақпараттың философиямен қандай байланысы бар деген сұрақ туындайды. Философия - бұл жалпы өмірлік даналық туралы ғылым. Бұл дегеніміз, философия білім беруден бастап, экономикаға дейінгі барлық салада болуы керек. Осыған байланысты философия адам өмірі үшін ең жақсы жағдайларға жетудің маңызды факторларының бірі болып табылатын өмір тақырыбын түсінуге бағытталған. Бұл, әрине, елдегі үшінші жаңғырудың мақсатына ұқсас болып келеді. Міне, философиямен бұл үндеуді байланыстурда осында.
Менің ойымша, бұл сөздерді Қазақстанның үшінші жаңғыруымен байланыстыруға болады, өйткені біздің өмірімізде көп нәрсе біздің ойымызға байланысты. Бұл бірнеше рет дәлелденді. Сондықтан елімізді өзгерту және оны жақсы әрі гүлденген болашаққа бағыттау үшін біз өз халқымыз туралы ойлауымыз керек. Бұл сұрақты ақылмен және мұқият қарастыру керек.
Қорыта келгенде, қауіпсіздік пен сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес - үшінші жаңғырудың маңызды басымдықтарының бірі. Философиялық зерттеулерге сәйкес, сыбайлас жемқорлық ерте заманнан басталады. Платон мен Аристотель сыбайлас жемқорлық құбылысын ежелгі уақытта әлеуметтік-философиялық тұрғыдан түсінуге алғашқы әрекеттерді жасады. Кез-келген нәрсенің болмасын оның шығу тегіне мән берген дұрыс, бірте-бірте тұжырымдамалар жасау арқылы философияның қырларына үңеле түспекпіз.
Достарыңызбен бөлісу: |