Білімділік: дыбыстық талдау дағдылары (мәтіннен сөйлемді, сөйлемнен жаңа үйретілген дыбысы бар сөзді, сөзден буынды, буыннан дыбысты бөліп алу) қалыптасады; әріпті таниды, дыбыс пен әріпті бір-бірінен ажыратады; дыбысты дұрыс айтуға жаттығады; оқу түрлерін (буындап оқу, тұтас оқу, мәнерлеп оқу, түсініп оқу) қолданады;
дыбыстың мағына ажыратушы қызметін түсінеді; жазу жолын, жоларалықты, жолдың жоғарғы және төменгі сызықтарын сақтап, әріп элементтерін, әріптерді, әріптердің бір-бірімен байланысын көркем жазу талаптарына сай жазады.
Дамытушылық: сөздік қоры жаңа сөздермен байиды; сюжетті сурет бойынша әңгіме құрайды.
Тәрбиелік: ана тілін, Отанын, халқын, мәдениеті мен салт-дәстүрін құрметтей біледі.
Сабақбарысы
Сабақтыңкезеңі/уақыты
Педагогтіңәрекеті
Оқушыныңәрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы(1–7мин)
(Ұ)Ұйымдастырукезеңі: Сәлемдесу.
Оқушыларды түгендеу.
Психологиялықахуалорнату.
«Үндемес» ойыны.
Оқушылар шеңбер жасап тұрады. Оқушылар біртіндеп үстел үстіндегі ойынды бейнелейтін суретті алады. Алған суретті бір-біріне көрсетпеуі керек. Сосын сол суреттегі ойынды қимылмен
көрсетеді.
Басқа оқушылар ойынның атауын, қай жыл мезгілінде ойналатынын айтуы қажет. Тапқан оқушы ойынды жалғастырады.
Қолдау
Суреттер
Сабақтыңортасы(26мин)
Сабақтыңкүтілетіннәтижесіментаныстыру:
– Балалар, сендер бүгін сюжетті сурет бойынша әңгіме құрайсыңдар. Құраған әңгімелеріңнен сөйлемді, сөйлемнен жаңа үйретілетін дыбысы бар сөзді бөліп аласыңдар. Бөлініп алынған сөзге дыбыстық талдау жасайсыңдар. «Ж ж» дыбысының айтылу ерекшелігін білесіңдер. Оны
дауысты, дауыссызға ажыратасыңдар.
Күтілетін нәтижені мұқият тыңдайды.
Қолдау
217
«Ж ж» дыбысының таңбасы – оның әрпімен танысасыңдар.
«Ж ж» әрпін көркем жазып үйренесіңдер.
(МК, Ұ) Дыбыстық талдау дағдыларындамытужұмысы. Сурет бойынша әңгіме құрау.
Әңгімені сөйлемдерге талдау. Сөйлем санын анықтау.
Бір сөйлемді сөздерге талдау. Сөйлемдегі сөз санын анықтау.
Өтілетін жаңа дыбысы бар «жалау» сөзіне дыбыстық талдау жасау.
Сөзді буынға бөліп, жаңа дыбыстың орнын анықтау.
«Ж» дыбысының айтылу ерекшелігімен танысу.
«Ж» дыбысының таңбасы – оның әрпімен танысу.
Ермексаздан «ж» әрпін жасау.
(МК, Ұ) Дыбыстық жинақтау дағдысындамытужұмысы.
Оқылым.
1. Оқулықтың 65-бетінде берілген сөздер мен мәтінді мұғалімнің оқушылармен бірге буындап, тұтас оқуы.
Оқушылар сюжетті сурет бойынша әңгіме құрайды: «Тауда шаңғы жарысы өтті. Балалар шаңғымен сырғанады. Мәредегі жалауға Жарас бірінші болып жетті».
Осы сөйлемдердің ішіндегі бір сөйлемді (Мәредегі жалауға Жарас бірінші болып жетті.) сөздерге талдайды: Бұл сөйлемде 6 сөз бар.
Өтілетін жаңа дыбысы бар «жалау» сөзіне дыбыстық талдау жасайды: алдымен «жа-лау» деп буынға бөледі.
«Жа-» бірінші буынын айтып, қай дыбыс созылмай айтылып тұрғанын табады.
«Ж» дыбысының айтылу ерекшелігімен танысады.
Ермексаздан «ж» әрпінің сұлбасын жасайды.
1. Әр буындағы дыбыстарды тұтастырып, «бір дыбыс» сияқты қосып, яғни дауыссыздан дауыстыға
Қолдауды қажет ететін оқушыларға көмек беру.
Оқушыларға әріптің сұлбасын жасауда қажет
болған жағдайда көмек беру.
Суреттер, оқулық
Сызба
Ермексаз
Сызба, оқулық
218
«Ж» дыбысының сөздегі орнын (сөз алдында, ортасында ) оқушылардың өздіктерінен табуына мүмкіндік жасау.
Сөз мағынасымен жұмысты перспективті қатардағы сөздермен ұйымдастыру. Сөздің соңына (жел –жер), сөз басына (Ажар – Олжас), сөз алдына (қожа – олжа) тиісті дыбысты қосу арқылы оның мағынасы өзгеретінін түсіну.
Жазылым Оқулықтағы «ж» әрпінің таңбалануына назар аудару.
«Ж» әрпін тақтаға жазып көрсету.
«Ж» әрпін ауада жазып көрсету.
Жазу дәптерімен жұмысты ұйымдастыру.
қарай және дауыстымен үндестіріп оқиды.
Буындарды жеке тұтас сөздегі айтылуымен оқиды.
Әрбір дыбысты естіп, әріпті көріп, өздігінен саналы оқиды.
Оқушылар жазу дәптеріндегі тапсырмаларды орындайды: үзік сызықтарды бастырып жүргізу арқылы «ж» әрпінің бас және кіші әрпін жазады. Үлгі бойынша сөздер мен сөйлемдерді жазады.
Сабақ соңында өз іс-әрекетіне (каллиграфиялық талапқа сай дұрыс және сауатты жазу) кері байланыс жасап, өзін-өзі бағалауы үшін әр беттің соңында берілген дөңгелек- шартты белгілерді бояйды: «жасыл» түс – «Бәрекелді!», «көк» түс –
«Жарайсың!», «қызыл» түс –
«Ойлан!».
Қолдауды қажет ететін оқушыларға көмек беру.
Оқушыларға қолдау көрсету.
Мақтау, қолдау
Оқулық Жазу дәптері
Сабақтың соңы(7мин)
Бекітужәнесаралау
«Менің алғашқы сөздігім» кітабынан «жаңа – ескі», «жарық – қараңғы», «жуан – жіңішке» сөздерінің түсіндірмесін тауып оқуына қолдау көрсету.
Саралау тапсырмасымен жұмыс ұйымдастыру:
деңгей:
Жуан сөзіне мағынасы қарама-қарсы сөзді тауып айт (жіңішке).
деңгей:
Жуан, жіңішке, жаңа, жарық сөздеріне дыбыстық талдау жаса.
Оқушылар өздеріне берілген саралау тапсырмаларын орындайды.
деңгейдегі оқушылар мұғалімнің көмегімен «жуан» сөзіне мағынасы қарама-қарсы сөзді сөздіктен тауып айтады.
деңгейдегі оқушылар жуан,жіңішке,жаңа,жарықсөздеріне
дыбыстық талдау жасайды.
«Менің алғашқы сөздігім» көмекші құралы
Саралау тапсырмалары
219
3-деңгей:
Жуан, жіңішке, жаңа, жарық сөздерінің бірімен сөйлем құра.
«Сөз тану» тыңдау материалымен жұмыс Мұғалімнің жаңылтпашпен жұмысты QR-пен немесе үнтаспадан тыңдату арқылы ұйымдастыруы. Сұрақ-жауап әдісі арқылы бүгінгі сабақта өтілген жаңа дыбыс пен әріп туралы оқушылардың білімін бекіту.
3-деңгейдегі оқушылар жуан,жіңішке, жаңа, жарық сөздерінің бірімен сөйлем құрайды.
«Ж» және «з» әріптерінің айтылуына назар аударады.
Спортпен айналысқан адамның денесі шымыр, денсаулығы мықты
болатынын түсінеді.
Әліппе. Үнтаспа.
«Атамұра», 2020
Рефлексия
«Серпілген сауал» әдісі бойынша сабақты бекітуші сұрақтар қойылады.
Аты аталған оқушылар сұрақтарға жауап береді.
Сұрақтар жазылған қағаздар
сабақ
Бөлім: Әліппекезеңі
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сынып: 1
Қатысушыларсаны:
Қатыспағандарсаны:
Сабақтыңтақырыбы
Ждыбысыжәнеәрпі
Оқу бағдарла-масына сәйкескүтілетіннәтижелер
Білімділік: оқу түрлерін (буындап оқу, тұтас оқу, мәнерлеп оқу, түсініп оқу) қолданады; дыбыстың мағына ажыратушы қызметін түсінеді; сызба-модель, сурет, белгілер арқылы сөз, сөйлем, шағын мәтін құрайды; тақырыбы мен иллюстрациясы бойынша мәтіннің мазмұнын болжайды; жазу жолын, жоларалықты, жолдың жоғарғы және төменгі сызықтарын сақтап, әріп элементтерін, әріптерді, әріптердің бір-бірімен байланысын көркем жазу талаптарына сай жазады; айтылуы мен жазылуы бірдей сөздерді көшіріп және есту, есте сақтау арқылы жазады.
Дамытушылық: сөздік қоры жаңа сөздермен байиды; сюжетті сурет бойынша әңгіме құрайды.
220
Тәрбиелік: ана тілін, Отанын, халқын, мәдениеті мен салт-дәстүрін құрметтей біледі.
Сабақбарысы
Сабақтыңкезеңі/уақыты
Педагогтіңәрекеті
Оқушыныңәрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы(1–7мин)
(Ұ)Ұйымдастырукезеңі: Сәлемдесу.
Оқушыларды түгендеу.
Психологиялықахуалорнату.
«Жалған/ақиқат» ойыны. Оқушыларға пікірлер айтылады, ал оқушылар пікірді тыңдап, «жалған» не «ақиқат» екенін айтады. Мысалы:
Жарыста соңғы болып келген ойыншы жеңеді.(жалған)
Жолға шығарда тәтті тағамдар, газдалған сусын алған дұрыс. (жалған)
Нағыз дос саған жақсылық ойлайды (ақиқат) т.б.
Оқушылар мұғалімнің айтқанын тыңдап, «жалған» не «ақиқат» екенін айтады.
Қолдау
Сабақтыңортасы(26мин)
Сабақтың күтілетін нәтижесіментаныстыру:
– Балалар, сендер бүгін берілген сөзді, сөйлемді, мәтінді буындап, тұтас оқисыңдар. Әріп элементтерін, әріптердің бір-бірімен байланысын көркем жазу талаптарына сай жазасыңдар. Сызба-модель арқылы сөйлемдер құрап оқисыңдар.
Оқулықта жазуға берілген тапсырмаларды дәптерге өздіктеріңнен көшіріп жазасыңдар. Мағынасы қарама-қарсы сөздерді табасыңдар.
Күтілетін нәтижені мұқият тыңдайды.
Қолдау
Оқулық
(МК, Ұ) Дыбыстық жинақтау дағдысындамытужұмысы.
Оқылым.
1-тапсырма.
Оқулықтың 66-бетінде оқуға берілген сөздер
мен мәтінді оқушылардың тұтас оқуына қолдау жасау.
1. Әр буындағы дыбыстарды тұтастырып, «бір дыбыс» сияқты қосып, яғни дауыссыздан дауыстыға қарай және дауыстымен үндестіріп оқиды.
Қолдауды қажет ететін оқушыларға көмек беру.
221
Буындарды жеке тұтас сөздегі айтылуымен оқиды.
Әрбір дыбысты естіп, әріпті көріп, өздігінен саналы оқиды.
Бағыт беріп отыру.
Жазылым
Жазу дәптерінде берілген тапсырманы орындау.
2-тапсырма. Бағанда берілген сөздерге тиісті сөздерді қойып, дәптерге көшіріп жазу.
Оқушылар жазу дәптеріндегі тапсырмаларды орындайды: үлгі бойынша сөздер мен сөйлемдерді жазады.
Оқулықтан көшіріп жазуға берілген тапсырманы орындайды. Тиісті сөздерді тауып, көшіріп жазады:
жақсы адам жуас қой жаман дос жаңа киім
Сабақ соңында өз іс-әрекетіне (каллиграфиялық талапқа сай дұрыс және сауатты жазу) кері байланыс жасап, өзін-өзі бағалауы үшін әр беттің соңында берілген дөңгелек- шартты белгілерді бояйды: «жасыл» түс – «Бәрекелді!», «көк» түс –
«Жарайсың!», «қызыл» түс –
«Ойлан!».
Қолдауды қажет ететін оқушыларға көмек беру.
Мақтау
Қолдау көрсету
Оқулық Жазу дәптері Суреттер
Оқулық
3-тапсырма.Оқылым
Орны ауыстырылып берілген сөйлемдерден мәтін құрап оқу.
Орны ауыстырылып берілген сөйлемдерден мәтін құрап оқиды: Ат жарысы басталды.
Бас қамшыны, бас!
Алда келе жатқан кім?
Мәтін
Сабақтың соңы(7мин)
Бекітужәнесаралау
Саралау тапсырмасымен жұмыс ұйымдастыру:
1-деңгей:
Сұраққа жауап бер.
«Жолға шығатын адамды кім дейді?» сұрағына толық жауап бер.
Оқушылар өздеріне берілген саралау тапсырмаларын орындайды.
1-деңгейдегі оқушылар «Жолға шығатын адамды жолаушы дейді»
деп жауап береді.
222
2-деңгей:
2-деңгейдегі оқушылар жолаушы
Қолдауды қажет
Саралау
«Жолаушы» сөзіндегі «ж» дыбысының орнын
сөзіндегі «ж» әрпінің орнын және
ететін оқушыларға
тапсырмалары
және буын санын анықта. Сөзді буынға бөл.
буын санын анықтайды.
көмек беру.
3-деңгей:
3-деңгейдегі оқушылар «Жолың
Жолаушыға қандай тілектер айтылатынын
болсын!» тілегін тауып айтады.
тауып айт.
Рефлексия
Сабақтың бағалау критерийіне
Өзін-өзі бағалайды.
Бағдаршам суреті
сәйкес бағдаршам түстерін белгілейді және себебін түсіндіреді.