Эмбриология
Бүйрек үсті безінің милық заты
жүктеу/скачать 74,12 Mb. Pdf көрінісі
|
Афанасьев Гистология
| Бүйрек үсті безінің милық заты
Милык заты ( medulla) кабыктык заттан жұка, кейбір жерлерде үзіліп те кететін, дәнекер тіннің кабатымен бөлектенеді. Бүйрек үсті безінің бұл бөлігі баскалармен салыстырғанда ірірек, дөңгелекше пішінді жасушалардан — хромаффиндік .жасушалардан (endocrinocytus medullaris) кұралып, олардың арасымен кан тамырлары (синусоидтар) өтеді. Адреналин өндіретін аиіық хромаффинді жасушаларды, немесе адреноциттерді, және норадреналин өн- діретін куңгірт хромаффинді жасушаларды, немесе норадреноциттерді, ажы- ратады. Жасушалардын цитоплазмасы мембранамен шектелген, диаметрі 100—500 нм болатын электронды тығыз секреторлык түйіршіктермен тығыз толтырылған. Түйіршіктің өзегі, өндірілетін катехоламиндерді — норадре налин және адреналинді коймалауды аткаратын нәруызбен толтырылған. Бүйрек үсті безін калий бихроматының ерітіндісімен өндегеннен кейін, безді жасушаларда хромның томен тотыктарынын күрең түсті тұнбалары тұнады. Тура осылайша бұл жасушалар осмийдің төрттотығын және күмістің ни- гратын қалпына келтіреді, сондыктан бұл жасушалар хромаффинді, немесе осмиофилді, немесе аргирофилді деген атауларға ие болды. Электронды тығыз хромаффинді түйіршіктерде, биогенді аминдерден (норадреналин, адреналин, ДОФА) баска, пептидтер де — энкефалиндер мен хромограниндер болып, бұл олардың нейроэндокриндік жасушалар (жасушалардын APUD-сериясына) катарына жататындығын дәлелдейді. Со- нымен бірге, милык затта автономды жүйке жүйесінің мультиполярлы ней- рондары аныкталады. Катехолдык аминдер (норадреналин және адреналин) тамырлардың, ас корыту түтігінің, бронхтардың жазык бұлшык ет жасушаларына, көмірсулардың (глюкогенолизге, глюконеогенезге), липидтердің алмасулары- на (липолизге) әсерін көрсетеді. Катехолдык аминдер тирозин аминокышкылынан түзеледі, ол декарбоксил- дену кезінде ДОФАны (дигидрооксифенилаланин) кұрап, одан, өз кезегінде, бірте-бірте норадреналин және адреналин пайда болады. Нысана — жасушаларға катехоламиндердің ықпалы аденилатциклазаны белсендіруші немесе тежеуші, G-нәруызбен байланыскан адренергиялык рецепторлармен және солар аркылы да іске асырылады. Катехоламиндердін түзелуі мен сыртка шығарылуы симпатикалык жүйке жүйесінін ынталануымен белсендіріледі. жүктеу/скачать 74,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|