Эмбриология



Pdf көрінісі
бет282/383
Дата04.10.2022
өлшемі74,12 Mb.
#151686
түріОқулық
1   ...   278   279   280   281   282   283   284   285   ...   383
Байланысты:
Афанасьев Гистология

Тамырлануы
Тәждік (коронарлық) артериялардың тығыз эластикалык 
қанкасы бар, онда ішкі және сырткы эластикалык мембраналар анык көрінеді. 
Жазык бұлшык ет жасушалары артерияларда ішкі және сыртқы ка- 
быкшаларында бойлай бағытталған шоғырлар түрінде аныкталады. Жүрек 
какпақшаларының негізінде жармалардың бекіген жерінде кан тамырлары 
кылтамырларға тармакталады. Кдн кылтамырлардан коронарлык көк- 
тамырларға жинакталады, олар оң жүрекшеге немесе венозды синусқа 
күйылады (көктамырлардың кұрылысын «Тамырлардың кұрылысынын 
мүшелерде орналасуына байланысты ерекшеліктерінен» караңыз). Жүректің 
өткізгіш жүйесі, әсіресе оньщ түйіндері, қан тамырларымен молынан 
жабдыкталған. Эпикардта лимфа тамырлары кан тамырларымен катар жүреді. 
Миокардта және эндокардта олар жеке таралып, калың торларды кұрайды. 
Сонымен катар, лимфа кылтамырлары жүрекше-карыншалыкжәне колканың 
какпакшаларында да аныкталады. Жүректен шыккан лимфа, кылтамырлардан 
колкамаңы жэне бронхтармагы лимфа түйіндеріне бағытталады. Эпикардта 
жэне перикардта микроайналым арнасы тамырларының өрімдері орналасады.
Жүйкеленуі. 
Жүрек кабырғасында бірнеше жүйке өрімдері (негізінен 
адренергиялык және холинергиялык миелинсіз жүйке талшыктарынан) мен 
ганглийлер аныкталады. Жүйке өрімдерінің ең тығыз орналасуы оң жүрекше 
қабырғасы мен өткізгіш жүйенің синустық-жүрекшелік түйінінде байқалады. 
Жүрек кабырғасындағы рецепторлык аяқтамалар (бос және капсуламен 
капталған) кезбе жүйкенің ганглиінің нейрондарынан, жүлын түйінінің 
(CV||—'TVI) нейрондарынан жэне, сонымен катар, мүше ішілік ганглийлердің 
теңөсінділі нейрондарынын дендриттерінің тармактарынан (афферентті ней- 
рондар) кұралған. Жүрек кабырғасында рефлекторлык доғаның эффекторлык 
бөлімі кардиомиоциттердің және мүше тамырларының ұзына бойының ара- 
ларында орналаскан, жүрек ганглийлеріндегі ұзынаксонды нейрондардың


434
13-Тарау. Жүрек-қан тамырлар жүйесі
аксондарынан кұралған (эфференттік нейрондар), холинергиялык жүйке 
талшыктарынан тұрады. Сонғылары импульсты сопакша мидын ядроларының 
нейрондарынан преганглионарлыкталшыктараркылы алады, олар мұнда кезбе 
жүйкенің кұрамында келеді. Эффекторлык адренергиялык жүйке талшыктары 
симпатикалык жүйке тізбегі нейрондарының аксондарының тармакгарынан 
кұралады. Сонымен катар, бүл нейрондарда преганглионарлык талшыктар — 
жұлыннын бүйір мүйіздерінің симпатикалык ядроларынын нейрондарынын 
аксоны да — синапстармен аякталады. Эффекторлар синапстык көпіршіктері 
бар, адренергиялык жүйке талшыктарының бойындағы варикозды кенеюлер 
болып табылады. Жүректің жүйке ганглийлерінің кұрамына катехоламиндер- 
ге бай кіші каркынды флюоресценцияланушы жасушалар — ККФ-жасушалар 
кіреді (13.23-суретті караныз). Олар, кұрамында катехоламиндері бар ірі 
түйіршікті (200 нм дейін) көпіршіктері цитоплазмасында көптеп аныкталатын, 
кіші көлемді (ұзындығы 10—20 мкм) жасушалар. Жасушаларда эндоплазмалык 
тор нашар дамыған. Бұл жасушалардың плазмолеммасында адренергиялык 
және холинергиялык жүйкенін ұштары аныкталады. Олар өздерінің медиа- 
торларын кан арнасына бөлетін ендірме нейрондар ретінде карастырылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   278   279   280   281   282   283   284   285   ...   383




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет