Позистор. Құрылысы, жұмыс жасау принципі, қолданылуы?
Позистор (оң резистор) - бұл өзі арқылы өтетін кернеуге байланысты кедергісін өзгертетін электронды компонент. Кәдімгі резистордан айырмашылығы, позистордың теріс қарсылық коэффициенті болуы мүмкін, яғни кернеудің жоғарылауымен оның кедергісі төмендейді, ал кернеудің төмендеуімен ол артады. Позистордың жұмысының негізі – сыртқы электр өрісінің әсерінен жартылай өткізгіш материалдың кедергісін өзгерту мүмкіндігі.
Құрылысы: Позистор сыртқы әсерлерге байланысты оның қарсылығын өзгертуге мүмкіндік беретін арнайы қасиеттері бар материалдан тұрады. Әдетте мұндай материал ретінде жартылай өткізгіш элемент қолданылады. Мысалы, айнымалы кедергісі бар вольфрам оксиді. Материалға сыртқы тізбекке қосылған электродтар қолданылады. Позистордың сыртқы түрі өндіруші мен модельге байланысты әр түрлі болуы мүмкін. Ол тіктөртбұрыш, шеңбер немесе басқа геометриялық пішіндер түрінде болуы мүмкін.
Жұмыс жасау принципі: Позисторға тұрақты кернеу берілгенде, оның кедергісі тұрақты болып қалады және ол кәдімгі резистор сияқты әрекет етеді. Алайда, позисторға айнымалы кернеу берілгенде, оның кедергісі кіріс сигналының амплитудасына және/немесе формасына байланысты өзгереді.
Қолданылуы: Позисторларды температура немесе жарық сияқты сыртқы факторларға байланысты кедергіні реттеуді қажет ететін әртүрлі электронды құрылғыларда қолдануға болады. Оларды тұрақты кернеуді немесе токты ұстап тұру үшін автоматты реттеу жүйелерінде де қолдануға болады.
Позисторларды қолданудың бір мысалы – жарықдиодты шамдардың жарықтығын автоматты түрде реттеу. Позистор шамға параллель қосылады және өзінің кедергісін Шамдағы кернеуге байланысты өзгертеді. Осылайша, Шамдағы кернеудің жоғарылауымен позистордың кедергісі төмендейді және шамның жарықтығы артады, ал кернеудің төмендеуімен позистордың кедергісі артады және шамның жарықтығы төмендейді.
Жалпы алғанда, позисторлар сыртқы жағдайларға байланысты қарсылықты реттеуге және электрондық құрылғылардың тұрақты жұмысын қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін электрониканың пайдалы компоненттері болып табылады.