Емтихан сұРАҚтары «5В060900-«География»
жүктеу/скачать 5,83 Mb.
|
Åìòèõàí ñ?ÐÀ?òàðû «5Â060900-«Ãåîãðàôèÿ»
pdf 20230424 230607 0000
- Бұл бет үшін навигация:
- 1% - дан аспайды
- Су экожүйелеріне
| Фосфор айналымы
Бұл элемент өте көп мөлшерде болатын тірі заттың негізгі компоненттерінің бірі болып табылады. Фосфордың БиоСфера масштабындағы барлық түрленуін бақылай отырып, оның циклы жабылмағанын (не замыкается) көруге болады. Тірі тіршілік иелеріне қол жетімді фосфор қоры толығымен литосферада шоғырланған. Бейорганикалық фосфордың негізгі көздері магмалық (мысалы, апатиттер) немесе шөгінді (мысалы, фосфориттер) жыныстар болып табылады. Минералды фосфор-биосферада сирек кездесетін элемент, жер қыртысында оның мөлшері 1% - дан аспайды, бұл экожүйелердің өнімділігін шектейтін негізгі фактор болып табылады. Жер қыртысының жыныстарынан Бейорганикалық фосфор континенттік суларда сілтілену және еру арқылы айналымға қатысады. Ол жер үсті экожүйелеріне енеді, Кейін өсімдіктер оны сіңіреді, олар әрекеттескен кезде әртүрлі органикалық қосылыстарды синтездейді және осылайша трофикалық тізбектерге қосылады. Содан кейін органикалық фосфаттар тірі заттардың қалдықтарымен бірге Жерге оралады, онда олар қайтадан микроорганизмдердің әрекетіне ұшырап, жасыл өсімдіктер мен басқа да автотрофтар тұтынуға дайын минералды ортофосфаттарға айналады. Су экожүйелеріне фосфор ағынды сулармен жеткізіледі. Өзендер мұхиттарды фосфаттармен үнемі байытады, бұл фитопланктон мен тұщы су немесе теңіз су қоймаларының азық-түлік тізбектерінің әртүрлі деңгейлерінде орналасқан тірі организмдердің дамуына ықпал етеді. Минералды фосфаттардың суға оралуы барлық су экожүйелеріндегі био-қалпына келтіргіштер арқылы жүзеге асырылады, континентальды фосфордағыдай, фосфор сәйкесінше ерімейтін немесе еритін төрт формада болады. Биотикалық факторлар Биотикалық факторлар – организмдердің түрлер ішінде де, әртүрлі түрлер арасында да бір-біріне әсер ету формалары. Факторлар тікелей және жанама болып бөлінеді. жүктеу/скачать 5,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|