Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев



Pdf көрінісі
бет281/644
Дата01.03.2023
өлшемі11,21 Mb.
#170587
1   ...   277   278   279   280   281   282   283   284   ...   644
Байланысты:
b51b9b89e1b6b84ef8ef8f36547c93bb

КОГНИТИВТІ ПСИХОЛОГИЯ-
 
ЛЫҚ КЕҢЕС 
– бұл бағыт 60-жыл-
дары АҚШ-та пайда болды. Ол не-
гізінен бихевиоризмге, танымдық 
үрдістер мен танымдық дамуды жоқ-
қа шығаруға қарсы бағытталды. Ког-
нитивтік психологияның белгілі өкіл-
деріне Дж.Брунер, Д.Норман, Л.Фес-
тингер, Ф.Хайдер, У.Найсер, П.Лидн-
сей, Г.Саймон жатады. Қазіргі кезде 
бұл бағыттың бірнеше нұсқалары 
қалыптасты. Кеңінен тараған бағыт-
тарының бірі – есептеу нұсқасы. Он-
да ішкі когнитивтік үлгі мен тану 
үрдісінің белсенділігінің рөлі ерек-
ше атап өтіледі. Бұл бағыттың шығуы
ақпараттық қатынастардың ықпа-
лымен байланысты. Когнитивтік пси-
хологияның негізгі зерттеу саласы 
таным үрдістері – ес, тіл мен сөйлеу-
дің психологиялық негіздері, қабыл-
дау, есептерді шешу, ойлау, зейін, 
қиял және когнитивтік даму.
КОММУНИКАТИВТІ ҚАБІ-
 
ЛЕТТЕР 
– басқалармен қатынасын-
да көрінетін адамның қабілеттілік-
тері. К.қ. адамдарды тыңдау және 
түсіну, оларға ықпал ету, олармен жақ-
сы байланыстар орнықтыру және 
іскерлік арақатынастары арқылы 
көрінеді. Басқа адамдармен қаты-
КОГН
КОММ


269
насында көрініс беретін мінез қа-
сиеттерінің жиынтығы. Коммуни-
кативті интеллект – адамның адам-
дармен қарым-қатынасында пайда 
болатын мәселелерді шешуде көрініс 
беретін ақыл-ой қабілеттерінің жиын-
тығы.
КОНВЕРГЕНЦИЯ 
– лат. 
конверге- 
ре 
деген сөзі, қаз. 
жақындату 
деген 
мағынаны білдіреді. Қашықтықпен 
заттардың көлемін қабылдауда көз-
дің 
конвергенциясы, 
яғни екі көздің 
көрілетін затқа бір көздей болып әре-
кет етуі қажет болады. Бұл құбылыс 
жақындағы нәрсені ажыратуда бай-
қалады. Көз тіккен нәрсе неғұрлым 
жақын тұрса, конвергенцияда сонша 
күшті болады да, көз ішке бұрыла 
береді. К. – 1.Көру психологиясында 
өте жақындағы затты көру үшін оның 
білігін (осін) екі көздің ішкі бұл-
шық еттерінің жәрдемімен жақын-
дату кезіндегі екі көздің көру жолы-
ның бір нүктеде түйісуі. Орталық 
жүйке жүйесіне келетін қозу аралық 
нейрондарда қосылып кетуін конвер-
генциялық принцип деп атайды; 2.Ой-
лау психологиясында ойлаудың тә-
сілдерінің бірі.
КОНТЕНТ-ТАЛДАУ 
– мәтіннің 
және т.б. ақпарат иелерінің арнайы 
сипаттамаларын анықтау және ба-
ғалау әдісі. К.-т. барысында зерттеу 
мақсатына сәйкес мәтіндердегі ақпа-
раттың белгілі бір мағыналық бір-
ліктері мен түрлері шығарылады. 
Мысалы: бұқаралық ақпараттағы 
хабарландыру кейіпкерлерінің пси-
хологиялық сипаттамалары, өзара әре-
кеттесу түрлері, хабарландыру жанр-
лары және т.б. Содан кейін түрлі 
мәтіндер жинағындағы немесе бас-
қа да ақпарат құралдарындағы осы 
бірліктердің кездесу жиілігі мен кө-
лемінің жүйелі өлшемі жүзеге асады. 
Контраст бойынша ассоциация –
Аристотельмен енгізілген ассоциа-
цияның түрі. Ол – санада пайда бол-
ған құбылыстың өткен шақта бекі-
тілген байланыстардың негізінде оған 
қарама-қарсы, контрастілі бейнені 
жаңғыртуы.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   277   278   279   280   281   282   283   284   ...   644




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет